Privébedrijven aan de nucleaire knop

Wat als er in de jaren 1950, tijdens het hoogtepunt van de Cubacrisis, een nucleaire oorlog was uitgebroken? Wat was er nodig geweest om dat punt te bereiken en hoe zou de wereld er daarna uitzien? De langverwachte serie Fallout biedt een fascinerende blik op een dergelijk post-apocalyptisch tijdperk.
21 januari 2025

Fallout, een tv-bewerking van een van de meest succesvolle videogamefranchises ooit met dezelfde naam, verscheen eerder deze zomer op het scherm. De serie, ontwikkeld door Jonathan Nolan en Lisa Joy, weet de rauwe esthetiek van een post-apocalyptische Verenigde Staten uitstekend te vangen.

De serie beroept zich daarbij nadrukkelijk op de retro-futuristische visuele stijl van het universum van de gelijknamige videogame. Deze beeldtaal wordt onder meer gekenmerkt door een nostalgische representatie van het Amerikaanse erfgoed. In Fallout laat de diepgang van de perso- nages en dialogen echter wel te wensen over en doen deze soms haast kitscherig aan.

Wat is het Fallout-universum?

Het Fallout-universum begint in het Verenigde Staten van de jaren 1950. Net als in onze wereld toentertijd was de red scare alomtegenwoordig. Dit ging gepaard met de wijdverspreide angst voor een nucleaire oorlog tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten als gevolg van de Cubacrisis. Het enige grote verschil tussen dit universum en dat van ons is de technologische vooruitgang. In Fallout worden robots niet alleen in oorlogen maar ook in huishoudens gebruikt en zijn zwevende auto’s en persoonlijke gadgets de norm – allemaal producten van een bloeiende privéindustrie.

Een belangrijk aspect van deze versie van de Cubacrisis is dat de Amerikaanse overheid de zorg en overleving van haar bevolking in het geval van een vernietigende kernaanval heeft uitbesteed aan particuliere bedrijven. Al het voedsel, onderdak en wetenschappelijk onderzoek met betrekking tot post-nucleaire overleving worden beheerd door en toevertrouwd aan de corporatie Vault-Tec en een handvol andere bedrijven.

Deze bedrijven profiteren rechtstreeks van angstzaaierij en escalatie van conflicten, omdat daarmee de vraag naar hun diensten en producten wordt vergroot. Je kunt je voorstellen welke schade er kan worden aangericht als het grootste bedrijf van de Verenigde Staten, met onvoorstelbare middelen tot zijn beschikking, een direct belang heeft bij de escalatie van een uiterst gevaarlijk conflict.

De Fallout-serie

De serie volgt het verhaal van een jonge ‘Vault Dweller’ genaamd Lucy MacLean, die 219 jaar nadat de bommen zijn gevallen werd geboren in een van de vele Vault-Tec-kluizen. In haar zoektocht naar haar ontvoerde vader wordt ze geconfronteerd met de harde realiteit van het verwoeste land waar ze in de kluis alleen maar over had gehoord, de Wasteland. Dit uitgestrekte landschap is geteisterd door kernbommen en vol honger, strijd, ontberingen en gevaar.

Tijdens haar reis ontmoet ze veel nieuwe mensen, zoals de soldaat Maximus van de quasi-religieuze, technocratische, en militaire Brotherhood of Steel. Hij is zowel verbijsterd door Lucy’s naïviteit als gecharmeerd door haar optimistische en heldere kijk op het leven.

Samen trekken ze eropuit, vechtend tegen beesten – zowel mensen als dieren – en ontdekken ze pijnlijke waarheden over Lucy’s familie, Vault-Tec, het leven in de Wasteland en hoe de wereld in deze staat is beland.

De serie springt heen en weer tussen de Verenigde Staten van vóór de bom en de Wasteland van na de bom. Hierbij ontvouwt zich een verhaal vol wendingen in een wereld van zowel radioactief stralingsgevaar, verraad en dood als liefde, avontuur en kameraadschap.

Privatisering en nucleaire oorlog

Hoe is de wereld in deze staat beland? In één woord: privatisering. Volgens de makers zou een ‘natuurlijke’ escalatie van de oorlog onwaarschijnlijk zijn: een kernoorlog is immers een oorlog waarbij geen van de staten wint. Geen enkele staat zou belang hebben bij nucleaire escalatie, want het zou simpelweg leiden tot een wereld zonder landen. Maar zijn er partijen die hier mogelijk wél van kunnen profiteren?

De Fallout-serie laat goed zien wat er gebeurt als het voortbestaan van mensen wordt toevertrouwd aan bedrijven die geen verantwoording afleggen aan de Amerikaanse bevolking, maar aan hun investeerders. Bij deze instanties is een moreel kompas volledig zoek: het enige kompas dat ze volgen, is dat wat hen tot steeds meer kapitaal leidt. De kritiek op het kapitalisme, zijn neiging tot monopolisering en excessief winstbejag is dan ook een kernonderdeel van het verhaal.

Het verhaal en het universum van Fallout zijn vermakelijk, zelfs voor degenen die niet bekend zijn met de videogame. Hoewel de dialogen en acteerprestaties soms wat flauwtjes zijn, maakt de serie dit goed door zowel een intrigerende wereld te scheppen als een meeslepend verhaal te vertellen. Voor eenieder die op zoek is naar een toegankelijke serie waarachter een interessant gedachte-experiment schuilgaat, is dit absoluut een aanrader!