Portret Ierse vrijplaats jaren dertig stelt teleur

Jimmy’s Hall is de nieuwste en waarschijnlijk laatste film van Ken Loach. Loach maakt sinds de jaren zestig tv-programma’s en films. Hij is een van de weinige regisseurs die films maakt vanuit een socialistisch perspectief, wat klassiekers opleverde als The Wind that Shakes the Barley en Land and Freedom.

Door Renate KLinkenberg

Jimmy’s Hall vertelt het waargebeurde verhaal van de communist Jimmy Gralton die na tien jaar in Amerika te hebben gewerkt in 1932 terugkeert naar zijn geboortedorp Leitrim. Uit Amerika neemt hij jazzplaten en nieuwe danspassen mee. Jimmy’s terugkomst is voor de dorpelingen aanleiding om samen het jarenlang gesloten dorpshuis te heropenen.

Geheel gerund door vrijwilligers wordt dit centrum voor kunst, literatuur, dans, politieke vergaderingen en muziek een plek waar ze zich onafhankelijk van de kerk en de plaatselijke grootgrondbezitter kunnen organiseren en vermaken. De dominee en de landheren reageren met donderpreken, wettelijke vervolging en aanslagen op de dorpelingen.

Wie weleens in culturele kraakpanden komt weet hoe het voelt om op een plek te zijn die door mensen zelf en zonder winstoogmerk is gecreëerd. Dit laat Loach ook duidelijk overkomen in zijn film: hoe creatief mensen kunnen zijn als ze de ruimte krijgen en het gevoel van gemeenschap dat ontstaat als mensen samen werken aan iets wat hen allen ten goede komt. De acteurs in de film zijn goed gecast, de locaties zijn perfect uitgekozen en de soundtrack met Ierse muziek is passend.

Jimmy Gralton was een bekende Ier in zijn tijd, in de krant verschenen artikelen over zijn speeches en ook over zijn rechtszaak die leidde tot verbanning. Loach heeft een van deze speeches hierdoor bijna letterlijk kunnen overnemen. De film maakt veel duidelijk over de strijd van arbeiders tegen de macht van de kerk in Ierland en over de verhoudingen tussen de grootgrondbezitters en de boeren.

Wat daarom jammer is, is dat Loach zijn socialistische lessen in de dialogen heeft verwerkt: de politieke boodschap ligt er te dik bovenop. Dit terwijl het verhaal zelf deze visie al duidelijk maakt en de kijker zelf conclusies hieruit zou kunnen trekken. In zijn eerdere films was zijn kracht juist de rauwe werkelijkheid voor zichzelf te laten spreken.

Gelukkig kunnen we wel genieten van de voor Loach typerende humor en stijl, maar als laatste film van een regisseur van dit kaliber valt Jimmy’s Hall tegen. Loach heeft inmiddels echter laten doorschemeren dat Jimmy’s Hall misschien toch niet zijn laatste film is. Alle reden om te hopen op een afsluiter die wel recht doet aan het oeuvre van Loach.

Jimmy’s Hall draait nu in de bioscopen.