Plasterk, blijf van basisbeurs af
Stel je voor. Je bent minister van Onderwijs, en je heet Plasterk. Je vangt een fors ministerssalaris. Dat is jouw geld. Je hebt ervoor gewerkt. Toch?
Stel je voor. Opeens komt iemand vertellen dat de regels anders worden. Je salaris is opeens een lening. Als je straks geen minister meer bent, moet je die in termijnen terugbetalen. Als straks je wachtgeld is afgelopen, en je vindt zë)lfs geen baan als columnist bij de Volkskrant, dan wordt de lening omgezet in een gift. Maar in principe geldt: wie minister wil worden, moet lenen om ministersinkomen te krijgen.
Absurd? Dit is wat Plasterk wil doen met de basisbeurs voor studenten: omzetten in een lening. Na de studie betaal je die terug, tenzij je inkomen echt laag is. Zo gaat het nu voor aanvullende studieleningen. Zo wordt het ook voor de basisbeurs zelf.
Dit maakt het moeilijker voor kinderen uit arme gezinnen om te studeren, dit maakt hoger onderwijs minder toegankelijk. Studenten komen sterker voor de keus: lenen (met een last op je schouders die tientallen jaren duurt)? Of werken (en minder tijd en energie voor studie en leven overhouden)? Het argument – er is geld nodig voor meer leraren, dus bezuinigen we op studenten – houdt geen steek als je voor goed en toegankelijk onderwijs staat. Het slopen van de ene onderwijsvoorziening om de andere te versterken is irrationeel.
Dat mensen die na hun studie te weinig verdienen, niet hoeven terug te betalen, is nauwelijks een troost. Ook voor mensen met een modaal inkomen is dat terugbetalen een zware last. Moeten aantonen dat je weinig verdient – ‘draagkrachtmeting’- wordt makkelijk een bureaucratische nachtmerrie. Een keer vergeten een papier in te leveren kan al tot drama’s leiden.
Het is onzin om studenten voor hun studie te laten bloeden. Geen enkele bevolkingsgroep moet leven van leningen. Waarom studenten wel? Studeren is een recht, en het is hard werken ook. Hoogopgeleide mensen zijn goed voor de hele maatschappij. Om dit recht, en dit maatschappelijk goed, te financieren, zijn er belastingen. Mensen die via eerdere studie een hoog inkomen verwerven betalen als belastingplichtige mee aan het studierecht en het inkomen van de huidige studenten.
De huidige basisbeurs is een karikatuur van studierecht: je kunt er niet van leven. Die moet omhoog, niet afgebroken. Omzetting ervan in een verplichte lening is een klap in het gezicht van studenten van vandaag en morgen, en van iedereen die prijs stelt op goed en toegankelijk onderwijs op alle niveau’s. De SP dringt terecht aan op een spoeddebat. De internet-petitie die van start is gegaan tegen maatregel is een goede zaak. Maar wanneer vinden studenten weer eens de weg naar het Malieveld – of naar het Maagdenhuis?
*De SP over de maatregel: http://www.sp.nl/nieuwsberichten/4827/071016-afschaffen_basisbeurs_bedreigt_toegankelijkheid_onderwijs.html
*Internet-petitie: http://campaign-pyramid.com/public/nl/Plasterk/