Plannen gezondheidszorg Obama in de tang van het marktdenken
Door Ken Olende
Obama is doordrongen van de ernst van de situatie. Op 12 September zei hij in zijn wekelijkse toespraak tot het Amerikaanse volk: ‘De afgelopen twaalf maanden verloren bijna zes miljoen Amerikanen hun ziektekostenverzekering: dat komt neer op 17.000 mannen en vrouwen per dag. En dan hebben we het niet alleen over arme Amerikanen, maar ook over de middenklasse.’
Obama legde uit dat de helft van de Amerikanen jonger dan 65 jaar ergens in de komende tien jaar hun ziektekostenverzekering zullen verliezen. Dit komt doordat velen van hen een verzekering hebben die afhankelijk is van hun baan. Obama’s oplossing is ‘het illegaal maken voor verzekeringsbedrijven om 1) iemand vergoeding te ontzeggen op basis van van te voren opgestelde voorwaarden, 2) om geen vergoeding te bieden als iemand ziek wordt, of 3) om de vergoeding zo klein mogelijk te houden juist als deze het meeste nodig is.’
Deze maatregelen zijn welkom en zijn plannen vormen een aanval op de verschrikkelijke zelfgenoegzaamheid van het Amerikaanse establishment. Toch pakken geen van de schema’s die Obama voorstelt het eigenlijke probleem aan van het Amerikaanse gezondheidsstelsel: namelijk het feit dat deze sector gedomineerd wordt door particuliere verzekeraars. Zo is het een centraal onderdeel van het plan dat iedereen die in de VS woont verplicht een particuliere ziekekostenverzekering moet hebben. De regering zou de kosten vergoeden voor de mensen die dat niet kunnen betalen. Dit betekent dat Obama de verzekeraars niet aanpakt, maar juist hun winsten garandeert. De Financial Times schreef dan ook: ‘Obama belooft dat de staatsschuld niet omhoog zal gaan en dat de belastingen voor de middeninkomens niet zullen stijgen. De wetswijzigingen zullen betaald moeten worden door verspilling, inefficiëntie en corruptie tegen te gaan in Medicare, het systeem van de regering voor de verzorging van ouderen.’ Obama ziet het liefst dat er een ‘public option gaat komen, dat wil zeggen een staatsbedrijf dat met de particuliere verzekeraars gaat concurreren. Daardoor zouden de prijsafspraken van de particuliere verzekeringsbedrijven ondermijnd worden.
Concurrentie
In het huidige systeem moeten mensen een verzekering nemen bij een van de vele, concurrerende verzekeraars. Wie het zich kan veroorloven, is verzekerd van de beste gezondheidszorg ter wereld. Helaas kunnen 46 miljoen mensen juist geen verzekering betalen. De meeste Amerikaanse arbeiders zijn daarom ook doodsbang voor ernstige ongelukken of langdurige ziektes; ze weten dat de verzekeraar er alles aan zal doen om onder de verplichting uit te komen de dure medische kosten te dekken. De Amerikaanse economie is de enige ter wereld met zo’n systeem van gezondheidszorg. Op een ranglijst van de Wereld Gezondheidsorganisatie van de Verenigde Naties stond het systeem op de 37e plaats, ook al wordt er in de VS twee keer zo veel per hoofd van de bevolking uitgegeven aan medische zorg als in vergelijkbare landen.
Het systeem van particuliere verzekeraars wordt aangevuld door twee initiatieven van de regering: Medicare en Medicaid. Medicare is een algemeen systeem voor ouderen en invaliden. Toch biedt het geen gelijkwaardige zorg. De service die Medicare verleent staat onder zware druk en wat een patiënt krijgt is afhankelijk van wat deze kan betalen. In een recent onderzoek zei 72 procent van de Amerikanen te vrezen dat de medische zorg ontoereikend zou zijn als ze met pensioen zouden gaan. Medicaid is een programma dat basiszorg verstrekt aan mensen die geen verzekering kunnen betalen maar die wel hebben kunnen aantonen dat ze die hulp nodig hebben. Obama heeft geen duidelijk plan om deze chaos tegen te gaan, en is al bezig terug te krabbelen, onder druk van rechts.
Tegenstanders
Volgens de Finanial Times ‘bevestigt Obama in zijn speech zijn steun aan de ‘public choice’, maar hij zag ruimte voor flexibiliteit. Hij staat open voor andere manieren om de keuze te verruimen.’ In Amerika, net als in Europa, lijkt het erop dat ‘keuze’ vooral een keuze betekent voor hen die het kunnen betalen, en juist een gebrek aan keuze voor hen die dat niet kunnen. Obama zei zelfs te zoeken naar overeenstemming met zijn Republikeinse tegenstanders. Zijn plannen blijven achter bij alle andere ontwikkelde landen. De acceptatie van het idee dat de markt de zaken efficiënter zal maken, betekent een spaak in het wiel van Obama’s pogingen om het zorgstelsel te hervormen. Volgens hemzelf ‘zit op dit moment het zorgstelsel totaal verkeerd in elkaar. Het legt niet de nadruk op de dingen die de mensen beter maken of die hen zouden helpen niet in het ziekenhuis te komen; dat is wat er moet veranderen.’ Toch zal geen van de alternatieven die hij voorstelt de wijze veranderen waarop er geïnvesteerd wordt in de zorg.
Voorstanders van veranderingen kunnen wijzen op het voorbeeld van de staat Massachusetts, waar een versie van Obama’s plan in 2006 is uitgeprobeerd. Deze staat heeft nu de hoogste dekkingsgraad in de hele VS, maar de verstrekking van de zorg zelf is een enorm probleem. De armen mogen dan een verzekering hebben, maar de behandelingen in de ziekenhuizen zijn niet verbeterd en de kosten rijzen de pan uit omdat steeds meer mensen toegang tot de zorg proberen te krijgen.
De coalitie die Obama’s presidentscampagne steunde gaat niet de straat op om zijn plannen te steunen. Het is ook moeilijk om mensen te motiveren met Massachusetts als het goede voorbeeld. Obama heeft laten zien dat hij de wil heeft om de zaken te veranderen, maar zoals het een waar politicus betaamt is hij meer bezig met het sluiten van deals in het Congres dan met het mobiliseren van de maatschappelijke bewegingen die daadwerkelijk een bedreiging zouden kunnen vormen voor de belangen van de gevestigde orde. Aan de andere kant, Obama’s tegenstanders zijn verdeeld over de hervormingen in de gezondheidszorg. Het huidige systeem is onwerkbaar, maar om het efficiënter te maken zijn er grote veranderingen nodig, die indruisen tegen de vrije-markt idealen van de Amerikaanse elite.
In de media doen intussen de meest bizarre fabels en scenario’s de ronde over totalitarisme en door de regering gesponsorde euthanasie. Geen wonder, want voor de media is het moeilijk om de ware reden voor hun vrees te uiten: lagere winsten. Zelfs als Obama zijn plannen erdoor krijgt, zullen Amerikaanse arbeiders helaas een slechtere gezondheidszorg hebben dan elke andere vergelijkbare groep.
Dit is een bewerking van het artikel US health plan is trapped by free market ideology. Vertaling en bewerking door redactie socialisme.nu.