Petje af – en jurk aan – voor mannelijke feministen Koerdistan
Door Angela Ettema
Op 15 april veroordeelde de rechtbank een mannelijke gevangene tot het in het openbaar dragen van traditionele Koerdische vrouwenkleding met de bedoeling hem te vernederen. Koerdische feministische vrouwen gingen in traditionele rode jurken de straat op om te protesteren tegen dit vrouwvijandige vonnis. De politie trad gewelddadig op tegen de vrouwen.
Hierop begonnen Koerdische mannen uit solidariteit met de vrouwen een bijzondere solidariteitsactie. Ze trokken vrouwenkleding aan en plaatsten hier foto’s van op sociale media. Masood Fathi, een schrijver en politiek activist uit Marivan, hulde zich in een authentieke groene Koerdische jurk, liet een vriend een foto maken en zette deze op Facebook. Hij schreef er een zin bij die het motto van de campagne zou worden: ‘Vrouw zijn is geen middel om iemand te vernederen of te straffen.’
Enkele vrienden van Fathi volgden zijn voorbeeld. Binnen een week hadden 13.000 mensen de Facebookpagina Kurd Men for Equality geliked. Mannen en vrouwen uit Koerdistan, Europa en Amerika verklaarden zich solidair en zetten hun eigen foto’s op Facebook.
Het bijzondere is dat de initiatiefnemers van de actie twee vormen van onderdrukking tegelijkertijd aanpakken. De rechtbank die een man veroordeelde tot het dragen van vrouwenkleding beledigde hiermee niet alleen vrouwen, maar ook de Koerdische cultuur. Het Iraanse regime onderdrukt zowel vrouwen als Koerden. De Koerdische mannen nemen door hun actie stelling tegen beide vormen van onderdrukking: het is geen straf om vrouw te zijn en onze cultuur is prachtig, maar racisme en seksisme kleineren mensen.
Sasan Amjadi, een deelnemer aan het project, zegt erover: ‘Ik voelde me helemaal niet vreemd toen ik een jurk aantrok. Ik wilde alleen laten zien wie we zijn: zo zien we eruit, dit is onze cultuur, en ze kunnen niet onze cultuur, onze moeders en zusters beledigen. Dat kunnen we niet accepteren. Er kan geen vrije maatschappij zijn zonder vrije vrouwen. Het is de verantwoordelijkheid van mannen om een einde te maken aan deze cultuur van mannelijke hegemonie.’
‘De actie is heel krachtig omdat ze is begonnen door mannen die opkomen voor vrouwenrechten’, zegt Cigdem Orhan, een Koerdische studente. ‘Deze mannen bewijzen hun moed door hun “innerlijke manˮ te overwinnen door jurken aan te trekken, foto’s te maken en deze aan de wereld te tonen. Ze staan niet alleen mentaal voor vrouwenrechten, maar letterlijk in fysieke zin. De poging van het Iraanse regime om vrouwelijkheid gelijk te stellen aan eerloosheid, schaamte en vernedering is volledig mislukt.’
Zie de Facebookpagina Kurd Men for Equality