Peter Mertens: ‘Vervang het kapitalistische model door socialisme 2.0’

Sinds het boek begin dit jaar uitkwam, werd Hoe durven ze van Peter Mertens in korte tijd een bestseller in België. In dit boek levert Mertens, voorzitter van de Belgische PVDA (niet te verwarren met de Nederlandse PvdA), felle kritiek op het neoliberalisme. Hij analyseert de manier waarop de bankiers en de rijken, die de crisis hebben veroorzaakt, de gewone mensen laten opdraaien voor de gevolgen.
10 april 2012

Door Egbert Schellenberg

Hoe durven ze zet een massa gegevens bij elkaar die voor iedereen beschikbaar en controleerbaar zijn. Eindelijk komt er uit de linkse hoek een reeks argumenten die eenvoudig uitleggen waarom een andere wereld nodig is. ‘Ik denk dat velen de behoefte hebben om te begrijpen wat er in de wereld gebeurt. Het boek bevat een coherente uitleg en analyse over veel hedendaagse onderwerpen, die veel mensen proberen te vatten’, zegt Mertens.

Een troef van het boek is de heldere en makkelijk te begrijpen taal. Mertens: ‘Ik krijg nu echt honderden mails van mensen die me voor het boek bedanken. Ze zeggen dan dat het jaren geleden is dat ze nog een politiek boek hebben gelezen en dat ze nu eindelijk begrijpen wat er aan het gebeuren is. De bevolking wil begrijpen waarom de regering plots 11 miljard en daarna nog eens twee miljard en een miljard moet besparen. Iedereen wil vatten waarom de pensioenen ineens in heel Europa afgebouwd moeten worden en iedereen langer moet werken.’

Het eerste deel van het boek behandelt diverse grote schandalen in de Belgische politiek. Zo betalen de grote bedrijven en de miljonairs nauwelijks belasting, terwijl sommige ouderen in armoede leven omdat hun pensioen te laag is.

Daarnaast levert Mertens kritiek op de Europese economische politiek. ‘Mijn boek gaat ook over Griekenland, waar de middenklasse door de besparingsmaatregelen in nauwelijks twee jaar verdwenen is’, aldus Mertens.

‘Europese landen worden verplicht het Duitse model te volgen en in ruil ook nog een stuk nationale soevereiniteit op te geven. Namelijk: de mogelijkheid om hun eigen begroting op te stellen, het instrument voor hun maatschappelijk huishouden. Europa heeft daar een aantal proeftuinen voor uitgekozen, vooral Ierland en Portugal.’

In het boek beschrijft hij Europese functionarissen die neerstrijken in Riga, Dublin en Athene als de Men in Black, genoemd naar de sinistere buitenaardse agenten uit de sciencefiction. Het is de naam die de Ierse bevolking gaf aan de schimmige figuren die opeens het economisch beleid van het land bleken te bepalen. Ierland gold tot voor kort als hét model voor rechtse economen en politici.

‘Maar na het uiteenspatten van de huizenbubbel moest de bevolking daar tussen 2008 en 2010 14,5 miljard euro ophoesten’, vertelt Mertens. ‘Toen de obligatierente eind 2010 toch naar negen procent steeg, vlogen de Men in Black naar Dublin en namen de Ierse economie over.

De media vroegen: wie zijn deze mensen die onze samenleving gaan besturen? Maar de experts van de trojka van de Europese Centrale Bank, Europese Commissie en IMF weigerden hun identiteit bekend te maken. ‘Een EU-woordvoerder wilde enkel zeggen dat het over “meer dan twee maar minder dan tien personen” ging.

Anonieme functionarissen, technocraten die de meest draconische maatregelen nemen. In Portugal hebben ze het ook geprobeerd, daar is veel meer protest gekomen. In Griekenland mochten ze op een bepaald moment zelfs de ministeries niet binnen. Dat is ook de tijdslijn, hè. Het verzet van het volk groeit, dat merk je zo.’

Mertens concludeert dat het kapitalistische model zijn langste tijd heeft gehad en pleit voor een socialisme 2.0, waarin niet langer de winsthonger van een kleine minderheid, maar de behoeften van mens en natuur centraal staan. ‘Ik verdedig het recht op die dromen, om de kinderen te zien opgroeien in een rechtvaardige samenleving die niet draait om de dividenden van de elite, maar die draait om inspraak, om collectieve rechten, om vrede.’

Hoe durven ze zet in helder Vlaams Nederlands het functioneren van de crisis van het kapitalisme uiteen en leidt tot de conclusie dat een fundamentele stelselwijziging richting het socialisme 2.0 bittere noodzaak is. Daarmee is dit boek een must voor iedere socialist.

Bestel het boek via pvda.be.