Pakistan: prioriteit bij oorlog in plaats van hulp

Volgens VN-baas Ban Ki-moon is de ramp in Pakistan de ergste die hij ooit heeft gezien. Miljoenen mensen zijn ontheemd, verkeren in hongersnood en worden door epidemieën bedreigd. Toch weigeren regeringen om met serieuze hulp over de brug te komen. Er zijn miljarden voor banken en oorlogen, maar miljoenen voor mensen in nood zijn nauwelijks bij elkaar te schrapen.
19 augustus 2010


Door Mona Dohle

Toen Zuidoost-Azië in 2004 door een verschrikkelijke tsunami getroffen werd, was de Nederlandse solidariteit indrukwekkend. In totaal werd er
toen voor 208,3 miljoen euro gedoneerd. De hulpactie voor Haïti leverde 83 miljoen euro op. Op dit moment is Pakistan getroffen door de ergste
watersnoodramp in haar bestaan; volgens de VN zijn al meer dan 20 miljoen mensen slachtoffer van de overstromingen. Zij waarschuwt dat de omvang van deze crisis die van de tsunami uit 2004 kan gaan overstijgen.

Het ontbreekt aan de meest essentiële goederen. Zo hebben van de 20 miljoen slachtoffers er maar 1,2 miljoen toegang tot schoon water, dreigen
6 miljoen mensen te verhongeren en worden er 3,5 miljoen kinderen bedreigd door dodelijke ziektes. Hulporganisaties vrezen de uitbraak van een
cholera-epidemie. Naar schattingen van de VN heeft Pakistan op korte termijn 360 miljoen euro aan hulp nodig.

Wat is de Nederlandse reactie op dit drama? In eerste instantie valt op dat de Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) meerdere dagen aarzelden om giro 555 voor Pakistan open te stellen. De reden hiervoor was volgens SHO voorzitter Farah Karimi dat de hulpactie nu te weinig zou opbrengen ‘omdat veel Nederlanders op vakantie zijn’ en de omvang van de ramp ‘nog onvoldoende belicht was in de media’.

Het klopt dat de overstromingen in Pakistan minder aandacht krijgen dan bijvoorbeeld de impact van orkaan Katrina op New Orleans of de tsunami uit 2004. Maar dat zou juist extra reden zijn om de noodklok te luiden. Harry van Bommel (SP) zei hierover in een interview op Radio 1: ‘Wanneer de samenwerkende hulporganisaties niet de handen ineen slaan en naar buiten komen met een gezamenlijke actie, dan ontstaat ook het beeld dat dit net zo erg is als het hoogwater in Polen. Dat is op geen enkele wijze te vergelijken met de ramp die zich op dit moment voltrekt in Pakistan.’ Hij waarschuwt dat bij het ontbreken van een onmiddellijke actie tienduizenden, zo niet honderdduizenden zullen komen te overlijden.
Inmiddels is giro 555 voor Pakistan wel opengesteld, maar de actie komt slechts langzaam op gang.

Naast de gebrekkige media-aandacht lijkt er nog een ander aspect mee te spelen. Veel Nederlanders weigeren aan Pakistan te doneren omdat dit land een islamitische achtergrond heeft. Volgens een rondvraag van Radio 1 was driekwart van de deelnemers tegen een giro 555 actie voor Pakistan. Het meest voorkomende antwoord waarom mensen dit niet zagen zitten, was dat men niet bereid was te doneren ‘aan de Taliban’. Ook zagen mensen hun donatie als een subsidie voor het Pakistaanse atoomprogramma. Met dezelfde passiviteit waarmee duizenden doden in Afghanistan geaccepteerd worden, reageert men nu dus ook op het drama van Pakistan. Mensen worden in eerste instantie als moslims, en daardoor als bedreiging gezien. Miljoenen moslims in nood lijkt ineens aanvaardbaar. Blijkbaar is het denken van Geert Wilders verder onder de bevolking verspreid dan wij willen beseffen.

Ook de prioriteiten van regeringen worden gevormd door de nog gaande ‘War on Terror’. Zo is de VS wel bereid om elke maand 12 miljard in de oorlog tegen de Taliban te pompen, maar komt niet verder dan 76 miljoen aan noodhulp. Dat is omgerekend slechts 3,80 dollar per persoon. Of, snel gerekend, slechts 0,63 procent van het bedrag dat maandelijks naar de oorlog gaat. En goed voorbeeld doet volgen. In plaats van het leger in te zetten om de bevolking te helpen, worden extra soldaten naar de Afghaanse grens gestuurd om de Taliban te bestrijden. Minister van Buitenlandse Zaken Shah Mehmood Qureshi zei trots dat ‘we niet zullen toestaan dat de opstandelingen van de situatie kunnen profiteren’. Het zijn dit soort prioriteiten die Pakistans bondgenoten in Londen en Washington tevreden zullen stemmen.