Pakistan: één grote chaos
Wat is er aan de hand in Pakistan?
Pakistan verkeert in een chaos. De gehele samenleving heeft schade geleden door de Amerikaanse ‘oorlog tegen het terrorisme’. De leiders van Pakistan zijn verdeeld en de regering heeft geen werkelijke macht. Het leger heeft de overhand, maar is zelf eveneens verdeeld. Het leger wil Amerika’s oorlog steunen, maar heeft daarbij zijn eigen agenda. Over de gehele linie gaan uitbuiting en corruptie gewoon door: de rijken worden rijker en de armen worden armer.
Wat proberen de VS en de Navo-bondgenoten te bereiken?
Deze week heeft president Obama een overeenkomst getekend voor een hulppakket voor Pakistan ter waarde van 7.5 miljard dollar voor de komende vijf jaar. Dat is een onderdeel van zijn zogenaamde ‘Af-Pak’ strategie om de oorlog in het naburige Afghanistan te winnen. Het plan lijkt op de overeenkomsten die de VS met Egypte en met Israel heeft gesloten. Het staat bol van de retoriek over het stimuleren van de ontwikkeling van Pakistan, maar er zijn wel voorwaarden aan verbonden. Zo moet Pakistan toestaan dat de Verenigde Staten steeds grotere, permanente Amerikaanse legerbases in het land vestigen. Tegelijkertijd moet er door uitbreiding van het Pakistaanse leger meer controle over het land komen. Maar het belangrijkste doel is dat Pakistaanse soldaten zullen moeten vechten tegen de Taliban en tegen Al Qaida. Zij zullen dus de dodelijke klappen opvangen.
Hoe reageert men in Pakistan?
Bijna iedereen ziet de VS en de NAVO als bezetters. De mensen zijn erg boos over de toenemende aanwezigheid van het Amerikaanse leger. De enige uitzonderingen vind je bij de regerende elite. Veel van hen zijn financiers en zij zien dat hun toekomst afhankelijk is van de VS. De reactie van het leger is tweezijdig: zij roepen op de oorlog tegen de Taliban te intensiveren, maar distantiëren zich tegelijkertijd van de Amerikaanse regering. In het openbaar laat het leger zich niet uit tegen Amerika, maar het is blij dat partijen zoals de Islamistische Jamaat Islami campagne voert tegen de overeenkomst. De legertop is tevreden nu het gebieden in handen heeft zoals Swat en Zuid-Waziristan. Voorheen kregen ze daar geen poot aan de grond.
Er is in Pakistan heel veel protest geweest tegen het inhuren van privé-bedrijven zoals Xe (voorheen Blackwater). Zij zijn berucht vanwege hun gruwelijke acties in Irak. De oppositie werd ook sterker toen de VS in Islamabad tweehonderd huizen had gekocht voor zijn ‘staf’ en toen er handgranaten werden aangetroffen in de kofferbak van de auto van een Nederlandse diplomaat. Het is belangrijk erop te wijzen dat we deze dingen alleen weten omdat er binnen de Pakistaanse beveiligingsdienst gelekt wordt over alles wat de VS en hun bondgenoten in een kwaad daglicht zal stellen. Ondertussen worden de gruwelijkheden die het eigen Pakistaanse leger aanricht geheim gehouden.
Hoe zit het met de recente aanvallen in Islamabad, Lahore en Rawalpindi?
Er wordt ons verteld dat die aanvallen het werk zijn van de Taliban, maar het enige bewijs hiervoor wordt geleverd door het Pakistaanse leger. De Taliban is nauwelijks in staat zulke operaties uit te voeren en Al Qaida is nog zwakker. Maar het is erg moeilijk om betrouwbare informatie te krijgen over militaire operaties, zoals over de aanval op Swat eerder dit jaar of over het huidige offensief in Zuid-Waziristan. Het leger is erg voorzichtig bij het verschaffen van informatie over zijn eigen operaties. Het Swat offensief in april en mei heeft een paar miljoen mensen op de vlucht gejaagd. Duizenden zijn omgekomen en vele duizenden zijn gearresteerd. Er zijn verschrikkelijke misdaden begaan, maar niemand is er voor berecht. De afgelopen dagen is een kwart miljoen mensen gevlucht uit Zuid-Waziristan. Ze vluchten uit angst voor de bombardementen die de weg moeten banen voor het grondoffensief van het Pakistaanse leger. Maar er zijn geen enkele beelden vrijgekomen over de operatie.
Het is waarschijnlijk dat de recente aanval op het hoofdkwartier van het leger in Rawalpindi niet door de Taliban is uitgevoerd, maar door muitende Pakistaanse soldaten zelf. Als dat zo is, dan waren de brigadier en de kolonel die tot de twintig dodelijke slachtoffers behoorden, niet op de verkeerde plaats op de verkeerde tijd, maar waren zij de leiders van de aanval. Niemand heeft de lijken gezien van de slachtoffers. De enige overlevende van de aanval is een lid van Jamaat Islami, een organisatie die het leger openlijk steunt en goede redenen heeft om de geheime dienst van buurland India te beschuldigen.
Evenmin is er enig bewijs dat de Taliban vorig jaar achter de aanval zaten op het hoofdkwartier van Blackwater in de hoofdstad Islamabad, of achter de recente aanvallen in Lahore. Waarom zouden de Taliban locaties aanvallen zoals het opleidingscentrum van de politie? Geen van deze aanvallen was gericht tegen de belangrijkste figuren in het leger en de regering, en zij zijn degenen die verantwoordelijk zijn voor de aanvallen in Swat en Zuid-Waziristan.
Hoe komt het dat de staat de controle over de situatie verloren heeft?
De staat is verzwakt omdat het steeds meer onderdeel is gaan worden van imperialistische agenda’s. De staat is bij machte om gruwelijkheden geheim te houden die leger begaat, omdat de regeringsleiders vinden dat ze een noodzakelijk kwaad vormen. Maar tegelijkertijd worden hele regio’s overgenomen door krijgsheren, en is de heersende klasse totaal niet bij machte daar iets tegen te doen. De macht van de staat bestaat nog wel, maar ze neemt af en is ongelijk verdeeld. Daarom wordt er ook serieus rekening gehouden met een militaire machtsovername. Als de legertop zelf niet in actie komt, dan zouden jongere officieren een coup kunnen overwegen met behulp van anti-imperalistische retoriek. De tegenstellingen binnen de heersende klasse hebben ervoor gezorgd dat de elite in zijn hemd staat. Dit geeft revolutionairen de kans om ze te ontmaskeren en om het verzet tegen oorlog en imperialisme uit te bouwen.
Dit artikel is een vertaling van Pakistan: state of chaos. Vertaling door webredactie socialisme.nu.