Op naar maart: bouw de acties

De spanningen in het kabinet lopen op, maar dat is niet te danken aan de linkse partijen. Toch is er geen gebrek aan woede over het regeringsbeleid, noch aan strijdbaarheid. Maart wordt een maand vol acties. Wat is de rol van radicaal links?

Het triomfantelijke gedrag van de linkse oppositiepartijen over de verdeeldheid tussen de regeringspartijen is misplaatst. Die is vooral het gevolg van het zelfvertrouwen van de VVD om het kabinet onder druk te zetten en verder naar rechts te duwen. Het is wederom de VVD-fractie onder leiding van Klaas Dijkhoff die zich als het uitkomt profileert als onderdeel van de rechtse oppositie.

In de Telegraaf zei Dijkhoff dat hij niet zal instemmen met het klimaatakkoord. Hij noemde D66-leider Rob Jetten een ‘klimaatdrammer’ en zinspeelde zelfs op de val van het kabinet waar zijn partij de premier voor levert.

CDA, ChristenUnie en D66 eisten kort daarop een deportatiestop voor vluchtelingenkinderen en openden de discussie over een ruimer kinderpardon. VVD-minister Mark Harbers weigerde hierin mee te gaan, ondanks het feit dat de meerderheid van het parlement voor een kinderpardon is. Met hun harde rechtse lijn lijkt de partij te willen voorsorteren op een nog rechtser kabinet in de toekomst.

De linkse oppositie weet het de regering voorlopig niet erg moeilijk te maken. De SP komt elke week met een nieuw proefballonnetje maar heeft geen plan om die verbeteringen ook daadwerkelijk af te dwingen.

Jesse Klaver van GroenLinks dreigde dat, mocht de regering haar meerderheid in de Eerste Kamer verliezen, ze alleen op zijn steun zou kunnen rekenen als er een CO2- belasting komt. Een linkse oppositiepartij die voorwaarden stelt om een rechts kabinet de hand boven het hoofd te blijven houden – ze zullen er slapeloze nachten van hebben.

Actiefront

De linkse politieke partijen staren zich blind op het parlement en laten na om de ideologische strijd met extreem-rechts aan te gaan of een strategie te ontwikkelen om de werkelijke krachtsverhoudingen in de maatschappij te veranderen. Ondertussen beweegt er van alles aan het actiefront.

Oxfam meldde in januari dat miljardairs er vorig jaar 12 procent op vooruit gingen, terwijl de armste helft van de wereldbevolking er 11 procent op achteruit ging. Onze lonen groeien nog steeds nauwelijks, terwijl de bedrijven bulken van het geld.

Van effectief en rechtvaardig klimaatbeleid is geen sprake. Ministers gaan vrolijk door vluchtelingenkinderen geestelijk kapot te maken om ze vervolgens te deporteren. Reden genoeg om de straat op te gaan dus.

In maart staat een indrukwekkende reeks demonstraties gepland: de Women’s March op 9 maart, een breed opgezette klimaatmars een dag later, de algemene onderwijsstaking op de 15de en de demonstratie tegen racisme en extreem-rechts op de 23ste. Daarnaast is de vakbeweging bezig met de voorbereidingen voor een landelijke actie tegen de afbraak van het pensioenstelsel op 18 maart.

Aan het cao-front gaat het langlopende en bittere gevecht tussen metaalarbeiders in de grootmetaal en hun bazen onverminderd door.

Bond

Binnen de vakbeweging is echter ook een gevecht gaande om de strijd met het kabinet op een effectieve manier te voeren. De verschillende pensioencomités binnen de FNV maken zich hard voor een stevig eisenpakket, waarin de pensioenleeftijd niet wordt bevroren, maar juist gemaximeerd op 66 jaar. Dat zou een goede eerste stap zijn in de richting van het verlagen van de pensioenleeftijd.

Het officiële standpunt van het FNV-bestuur is dat de AOW-leeftijd voorlopig bevroren moet worden. Maar op Radio 2 stelde FNV-voorzitter Han Busker in januari opeens dat hij voor een verhoging van de AOW-leeftijd is, maar in een langzamer tempo. Nu betekent een jaar hogere gemiddelde levensverwachting nog dat iedereen een jaar langer moet werken, volgens Busker moet dat een half jaar worden.

De vakbondsleiding is dus al bij voorbaat water bij de wijn aan het doen. Het is belangrijk dat vakbondsleden afrekenen met deze slappe houding. We hebben harde en duidelijke eisen nodig. En een fel actietraject dat toewerkt naar landelijke werkonderbrekingen en niet eerder wordt afgeblazen voordat alle eisen zijn ingewilligd.

Daarbij lopen de actietrajecten rond de pensioenen en het onderwijs nu langs elkaar heen, terwijl beide strijdterreinen de vakbeweging als geheel direct aangaan.

Eenheid

De actiemaand maart biedt grote kansen voor links. Deze protesten kunnen een principieel links geluid laten horen in een periode waarin parlementair links dat nalaat en extreem-rechts de media steeds meer domineert. Voor radicaal links is de uitdaging de komende maanden om te bouwen: deze acties moeten zo groot mogelijk worden en we moeten voorkomen dat het bij eenmalige acties blijft.

De demonstraties de komende tijd gaan over een hele reeks aan kwesties, maar ze staan niet los van elkaar. Zo is de strijd voor klimaatrechtvaardigheid ook steeds meer een strijd tegen extreem-rechts, dat de rol van de mens in de klimaatverandering ontkent en allerlei complottheorieën verspreidt om de klimaatbeweging te ondermijnen.

Feminisme en de sociaaleconomische strijd staan ook in elkaars verlengde. De onderdrukking van vrouwen leidt er immers nog altijd toe dat zij worden onderbetaald, vaak minder pensioen opbouwen en minder vaak economisch zelfstandig zijn dan mannen.

Als radicaal links moeten we daarom laten zien dat de verschillende actiefronten met elkaar verweven zijn. Op die manier kunnen we banden smeden tussen de verschillende bewegingen. Samen kunnen ze dan het begin vormen van een brede linkse strijdbeweging die een werkelijke impact kan hebben op de maatschappelijke krachtsverhoudingen.