Oostenrijk: massaprotest tegen deportaties aan vooravond presidentsverkiezingen
Door David Albrich
Een week voor de presidentsverkiezingen heeft de antiracismebeweging in Oostenrijk een fantastisch teken van solidariteit getoond. Op zaterdag 26 november zijn vijfduizend vluchtelingen en hun sympathisanten de straten van Oostenrijk op gegaan om te demonstreren tegen uitzettingen en te vechten voor het recht van terugkeer naar Oostenrijk. Ze zijn boos op de overheid en zeggen #LetThemStay.
De afgelopen weken zijn honderden vluchtelingen uitgezet naar Kroatië en andere landen. Politieagenten trekken de kinderen van vluchtelingen met geweld uit scholen, hebben ernstig zieke mensen opgepakt uit ziekenhuizen en ze in vliegtuigen gestopt. De demonstratie was georganiseerd door het Platform voor een Menselijk Asielbeleid, een coalitie van 150 NGO’s, initiatieven voor vluchtelingenhulp en politieke organisaties, waaronder de Groene Partij.
Uitgezette vluchtelingen in Zagreb volgden de demonstratie live en schreven dat het ze hoop gaf. ‘We hebben fotos van jullie demonstratie gezien. We danken jullie! We willen terug naar Oostenrijk!’ Over het hele land hebben kleine gemeenschappen en steden zich gemobiliseerd voor de demonstratie. Twee weken van tevoren hebben ze op vijftien verschillende plekken wakes georganiseerd tegen uitzettingen. Velen spraken zich uit tegen de verschrikkelijke racistische campagne die door de regering gevoerd werd en namen de kans om hun haat te uiten tegen de fascistische FPÖ. Onder constante dwang van de fascisten bewoog de coalitieregering van sociaal-democraten en conservatieven de afgelopen maanden steeds meer naar rechts.
Strategie
Met Trumps overwinning in de rug kan Norbert Hofer, de fascistische kandidaat van de FPÖ, volgens hetzelfde recept de tweede verkiezingsronde winnen in de presidentsverkiezingen op 4 december: de wijdverspreide afwijzing van de gevestigde politieke orde. Het lijkt erop dat de Oostenrijkse kanselier (SPÖ) al ervan uitgaat dat Hofer zal winnen. Luttele dagen voor de demonstratie heeft hij op live-televisie de vrede gesloten met de fascistische leider Heinz-Christian Strache, waarbij hij aankondigde dat hij het cordon sanitaire beëindigt en zijn partij zich openstelt voor de FPÖ. Dit is een een drastische breuk, zelfs voor Oostenrijk en haar lange traditie van het trivialiseren van fascisme. Tot zekere hoogte kan deze rampzalige keuze worden vergeleken met Barack Obama, die de hand schudde met de verkozen Donald Trump.
Sommigen op radicaal links volgen deze fatale fout en pleiten tegen confrontatie en demonstraties, omdat dit Hofers succes zou garanderen. Dit is belachelijk. Mijn organisatie Neue Linkswende (een zusterorganisatie van de Internationale Socialisten) beantwoordt deze rampzalige vergissing met een offensief tegen de fascisten. Wij mobiliseren voor een ‘F*CK HOFER’-demonstratie op de dag voor de verkiezingen – en we bereiden ons ook voor op een onmiddellijk antwoord op straat als Hofer verkozen wordt.
Hofer beklaagt zich al over het mogelijke verzet tegen zijn presidentschap. Op live-televisie klaagde hij over de geplande ‘F*CK HOFER’-demonstratie en toonde hij ook posters van onze organisatie met het opschrift ‘Refugees stay! Chase Hofer!’ aan de camera. Een website gelieerd aan de FPÖ rouwt omdat activisten ‘F*CK HOFER’ posters in de thuisstad van Hofer hebben opgehangen.
Een fascistisch regime?
Verzet is enorm belangrijk en daarnaast moet er een links alternatief gevestigd worden dat de woede van gewone mensen kan kanaliseren in een andere richting dan racisme en radicaal rechts. Maar een belangrijke vraag blijft: Als Hofer verkozen wordt, is het fascisme dan aan de macht?
Nee. We moeten hier zeer precies in zijn. Ook wanneer de FPÖ de volgende parlementsverkiezingen wint en plaatsneemt in de regering zouden we geen fascisme hebben (de president zelf heeft zeer beperkte autoriteit). Hetzelfde kan gezegd worden over het Front National in Frankrijk of de Alternative für Deutschland. Dit is geen januari 1933, toen de Duitse kapitalistische en militaire elites zo wanhopig waren dat ze zich gedwongen voelden Hitler de macht in handen te geven. De totale vernietiging van democratie is vooralsnog tegen het belang van de elites. Bovendien is er in tegenstelling tot de jaren 20 en 30 geen wijdverspreide acceptatie van knokploegen in de straten.
Aan de andere kant is er het gevaar dat we de bedreiging waarmee we geconfronteerd worden onderschatten. Fascistische partijen zijn niet gewoon zoals andere neoliberale, conservatieve en sociaal-democratische partijen die ‘de crisis aanpakken’ door te privatiseren en in lonen en uitkeringen te snijden. In de regering of als president kunnen fascisten misschien geen fascistisch regime vestigen, maar ze kunnen racistische wetten doorvoeren, het staatsapparaat infiltreren, hun invloed op de politie vergroten en een klimaat van haat en angst scheppen waarbij ze een autonome politieke massabeweging (electoraal en in de straten) kunnen creëren, die in staat is om de arbeidersklasse, moslims, vluchtelingen en migranten te terroriseren. Dat is vergelijkbaar met de krachten die Hitlers succes hebben gegarandeerd.
Socialisten moeten deze ontwikkeling heel serieus nemen, maar tegelijk de kans aangrijpen om te bouwen aan verzet en een antikapitalistisch alternatief. Dat is nu urgenter dan ooit.
David Albrich is bestuurslid van de revolutionair-socialistische organisatie Neue Linkswende, een zusterorganisatie van de Internationale Socialisten.