Ook Portugezen zeggen ‘Basta!’ tegen bezuinigingen

Het spook van de crisis waart door Europa. Behalve landen als Griekenland en Spanje, zijn ook in Portugal nu twee rondes van zware bezuinigingen afgekondigd. Maar net als elders in Europa laat ook de Portugese arbeidersklasse zien dat ze bereid is te vechten voor haar rechten. Eind mei vond een van de grootste demonstraties in de recente geschiedenis van het land plaats, en die smaakt naar meer.

Foto: demonstranten houden tijdens de massale betoging op 29 mei in Lissabon een spandoek omhoog met de leus ‘Wij betalen hun crisis niet!’

Door Tiago Gillot vanuit Portugal

Tijdens de eerste bezuinigingsronde zal er voor ongeveer 15 procent worden gesneden in sociale voorzieningen en werkeloosheidsuitkeringen. Door een wetswijziging zijn werklozen nu gedwongen om banen te accepteren, een vorm van sociale chantage. De bazen en politici willen de werklozen dwingen om laagbetaalde banen te nemen om zo voor iedereen de lonen te drukken. Bovendien hebben we te kampen met teruglopende openbare investeringen en een bevriezing van de salarissen in de publieke sector.

Het tweede pakket maatregelen omvat onder andere een verhoging van de BTW. Dit komt hard aan, want de mensen hebben al veel te lage lonen. De regering is ook bezig de laatste openbare sectoren in het financiële systeem te privatiseren: de energievoorziening, de postdiensten, en de enige verzekeringsmaatschappij die in handen is van de staatsbank.

Om draagvlak te creëren voor deze maatregelen heeft de Portugese regering zich verenigd met de rechtse oppositie. In de samenleving heerst angst voor wat komen gaat: arbeiders zijn bang om hun baan te verliezen. Maar de arbeidersbeweging is nog altijd redelijk georganiseerd, dus er is al een weerwoord geweest: op zaterdag 29 mei vond er een eerste grote protestmars plaats tegen de bezuinigingen, met circa 300.000 demonstranten.

Momenteel is het niet in te schatten hoe de protesten zich zullen ontwikkelen. Een algemene staking is het enige juiste antwoord, maar voor het zover is moeten er nog veel horden genomen worden. Veel mensen zonder baan kunnen helemaal niet staken, en in een paar jaar tijd is het aantal werklozen verdubbeld. Anderen hebben onzekere banen, hebben geen contract en zijn geen lid van de vakbond. Toch deden ook zij mee met de demonstraties van 29 mei.

De regering is er zich van bewust dat die mobilisatie slechts het begin markeerde. Aanvankelijk zouden de bezuinigingen volgens de premier tot 2011 van kracht zijn, maar nu zegt hij dat ze nog langer zullen voortduren. Het einde ervan is voor ons niet in zicht; de enige zekerheid die we hebben is dat het afhangt van het verzet dat wij zelf kunnen organiseren.