Oekraïens verzet leidt tot crisis in het Russische kamp
Prigozjin beweerde dat hij door het reguliere Russische leger zou zijn beschoten. Eerder beweerde hij dat zijn manschappen tijdens de strijd om Bachmoet munitie onthouden zou zijn. Waarschijnlijk speelt een grotere rol dat recent is besloten dat ‘vrijwilligers’, zoals de huurlingen van Wagner, voortaan direct onder contract bij het Russische Ministerie van Defensie moeten komen te staan.
De Wagner-muiterij is een enorme vernedering voor Poetin en de gevolgen ervan zullen nog lang gevoeld worden. Wagner is een van de weinige onderdelen van de Russische militaire structuur, die noemenswaardige successen heeft geboekt, waardoor de groep en zijn leider een stevig aanzien heeft – juist onder de delen van de Russische bevolking die pro-oorlog zijn. Prigozjin ontmaskerde Poetins leugens over de noodzaak van de aanval op Oekraïne, door keihard te stellen dat er nooit sprake was van een plan om Rusland aan te vallen en dat er geen redenen waren om de Russisch sprekende bevolking van Oekraïne te ‘redden’.
Ook het feit dat Wagner zo dicht bij Moskou kon komen is een vernedering voor Poetin. Het leger wist niets tegen de Wagnertroepen te beginnen en ging er zelfs toe over om een brandstofdepot te bombarderen. Veel legereenheden bleven passief of waren onbereikbaar. Bovendien belde Poetin om militaire steun bij zijn vrienden Loekasjenko en Tokajev – de presidenten van respectievelijk Belarus en Kazachstan. Beide heren werden door militair ingrijpen van Rusland in het zadel gehouden toen zij ten val dreigden te komen als gevolg van massale opstanden vanuit hun eigen bevolking en zijn dus nogal schatplichtig aan Poetin. Beiden reageerden negatief. Waarschijnlijk uit een combinatie van onzekerheid over de precieze toestand in Rusland en van onzekerheid over de respons in eigen land.
De Wagner-muiterij legt bloot hoe scherp de tegenstellingen binnen de Russische militaire structuur is. Groepen als de Britse Stop the War Coalition, die ontkennen dat de Oekraïners een gerechtvaardigde strijd voor zelfbeschikking voeren, roepen nu om het hardst dat de gevolgen van de Wagner-opstand verschrikkelijk zullen zijn en dat er daarom meer druk op Oekraïne moet worden gezet om op een staakt-het-vuren in te zetten.
Het klopt dat Poetin heel rare sprongen kan gaan maken, juist nu hij in het nauw zit. Poetin heeft zijn lot verbonden aan deze oorlog en kan daarom heel moeilijk terug. Dat is een van de redenen waarom hij zich zoveel zorgen maakt om een coup. Maar dat alles neemt niet weg dat de crisis binnen de Russische militaire structuur door het aanhoudende verzet van Oekraïense zijde is veroorzaakt en het Russische imperialisme in ieder geval militair verzwakt. Wat er precies met Wagner of met Prigozjin zal gebeuren is nog onduidelijk. Ook is het stof van de machtsstrijd aan de top van de Russische staat nog niet neergedaald. Het lijkt wel duidelijk dat deze oorlog steeds meer problemen veroorzaakt in het kamp van de imperialistische agressor. Geen enkele serieuze anti-imperialist kan daar rouwig om zijn.