Obama's herverkiezing: hoop voor de armen, en winst voor de rijken

De herverkiezing van Barack Obama is ongetwijfeld de beste uitslag voor het Amerikaanse kapitalisme. Dat kan verrassend klinken. Alex Callinicos onderzoekt waarom Barack Obama een tweede termijn kreeg als president, en wat zijn overwinning betekent voor de toekomst van de VS.

Hoe hoger het inkomen van kiezers, hoe groter de kans dat ze de verliezende Republikeinse kandidaat Mitt Romney steunden. De aandelenmarkt daalde na de winst van Obama. En vóór de verkiezingen schreef de Financial Times dat ‘hoewel er opmerkelijke uitzonderingen zijn – met name Hollywood, de hightech industrie en duurzame energiebedrijven, hopen de grote bedrijven en rijke topmanagers in het hele land op het verlies van de Amerikaanse president.’

’Goldman Sachs [en] de directie van AT&T en General Electric doneren vooral aan de campagne van Romney. Van industriemagnaten zoals de conservatieve gebroeders Koch tot de financiële sector in Wall Street en de grote oliebedrijven, die Obama toch al nooit mochten, zien velen de verkiezing van Mitt Romney als dé manier om de kwakkelende Amerikaanse economie overeind te helpen.’

Deze keuze kwam voornamelijk voort uit hebzucht. Wall Street probeerde wanhopig om de Dodd-Frank Act tegen te houden, die een milde regulering oplegt aan de bankensector. En bazen in elke sector waren tegen Obama’s campagnethema dat de rijken meer belasting zouden moeten betalen.

Zoals Karl Marx lang geleden al duidelijk maakte, denken individuele kapitalisten vaak zo erg aan hun eigenbelang dat ze hun gezamenlijke belang als klasse vergeten. Een van de functies van de staat is om hen te dwingen als collectief te handelen.

Romney zou zeker zijn best hebben gedaan om de weg te effenen voor de grote bedrijven, waar hij zelf uit voortkomt. Het probleem is dat de gewone leden van de Republikeinse partij voornamelijk doorgedraaide blanken zijn uit de lagere middenklasse. Dit was al erg genoeg toen ze zich concentreerden op zogenaamde ‘maatschappelijke’ vraagstukken zoals het tegengaan van abortus en de evolutietheorie.

Kruistocht

Maar nu heeft de Tea Party de gewone Republikeinen gemobiliseerd voor een kruistocht om de rol van de staat radicaal te verkleinen. Het gevolg is dat bijna alle leden van de partij in het huis van afgevaardigden en de senaat een gelofte hebben ondertekend om tegen belastingverhoging te stemmen. Obama daarentegen is bereid om de staatsmacht selectief te gebruiken om het Amerikaanse kapitalisme te redden. Niet alleen zette hij de redding van Wall Street door die onder Bush begonnen was, maar hij redde en herstructureerde ook de auto-industrie.

Deze laatste maatregel, sterk veroordeeld door Romney, was waarschijnlijk doorslaggevend in Obama’s herverkiezing doordat hij wist te winnen in een aantal industriestaten in het Midwesten. Maar het hielp ook om de VS overeind te houden als belangrijke industriële producent.

Het bedrijfsleven wil ook een flexibeler immigratiebeleid. Romney, die zijn wild geworden aanhang wilde paaien met de belofte van ‘zelfdeportatie’ van immigranten, zorgde ervoor dat zelfs Cubaanse Amerikanen in meerderheid voor Obama stemden.

Het Amerikaanse kapitalisme had ook geen belang bij de bemoeienis van de Republikeinse vrijemarktfanatici in het Congres, die in 2011 de rentebetaling op de staatsschuld in gevaar brachten. Dit is belangrijk vanwege de ‘fiscale afgrond’ die nu dreigt. De schuldencrisis werd uitgesteld toen Obama en het congres afspraken dat eind dit jaar automatisch enorme bezuinigingen zouden ingaan in de overheidsuitgaven en Bush’ belastingverlaging zou stoppen, tenzij ze een compromis bereikten hoe de staatsschuld verminderd kon worden.

De rekenkamer van het Congres berekende dat het nationale inkomen met 2,9 procent afneemt en 3,4 miljoen banen verloren gaan als deze maatregelen worden doorgevoerd. De VS, en waarschijnlijk de rest van de wereld, zou aan een nieuwe recessie beginnen.

Afgrond

Het zal geen verrassing zijn dat Obama’s eerste prioriteit sinds zijn overwinning is om te zorgen dat de economie niet in deze afgrond valt. Dit betekent dat hij een compromis moet sluiten met de Republikeinen (die nog steeds een meerderheid hebben in het huis van afgevaardigden) dat hij tot nog toe niet heeft bereikt. Hij zal in ruil voor een beperkte belastingverhoging voor de rijken bezuinigingen moeten accepteren in twee van de belangrijkste federale sociale zekerheidsstelsels – Social Security (pensioenen) en Medicare, dat gepensioneerden toegang biedt tot een zorgverzekering.

Zo’n deal sluit in grote lijnen aan bij de belangen van de grote bedrijven in de VS. Die willen niet meer belasting betalen, maar hebben wel de staat nodig om een stabiele en voorspelbare omgeving te bieden. Constante onzekerheid over de staatsschuld en eindeloze strijd in Washington kunnen ze niet gebruiken. Economen zijn het oneens over hoe groot het probleem van de staatsschuld van de VS eigenlijk is. Wat wel zeker is, is dat de staatsschuld enorm is gegroeid door het redden van de banken en de recessie.

De particuliere schuld die de banken opbouwden in de financiële zeepbel van de jaren 2000 is nu omgezet in staatsschuld. De prijs om die te verlagen wordt betaald door de gewone werkende mensen, die over het algemeen voor Obama stemden. Zij zullen lijden door het snijden in een federaal sociale zekerheidsstelsel dat toch al vrij beperkt was, en ook door de vaak gigantische bezuinigingen door de staten.

Hoe heerlijk het ook was om de Republikeinse gekken te zien verliezen, juich niet te lang. Terug in het Witte Huis gaat Obama door, om op zijn kille afstandelijke manier de belangen te dienen van het Amerikaanse kapitalisme.

______________________________________________________________________________________________________________________

‘Wall Street kan dit niet winnen’

‘Ik had het gevoel dat Romney meer voor de belangen van de witte rijken zou zijn, terwijl Obama, hoewel hij niet perfect is, hopelijk meer aan andere klassen en etniciteiten denkt. Ik steun Obama ook vanwege Romney’s ideeën over immigratie en vrouwenrechten.’

Evelyn Ibanez, student aan UCLA

‘Werkende mensen en vakbonden speelden een cruciale rol in de herverkiezing van president Obama. We zijn blij met de verkiezingsresultaten. Maar het is ook tijd om een ander signaal te sturen. Wall Street mag deze verkiezingen niet via de achterdeur winnen. We hebben nog steeds teveel mensen die werkloos zijn, die kampen met onbetaalbare zorgrekeningen en huisuitzetting, en die zich zorgen maken over hun pensioen en economische toekomst.’

Rose Ann DeMoro, National Nurses United union (vakbond van verpleegkundigen)

Productiemedewerkers en UAW-vakbondsleden in een Siemens-fabriek in Mississippi vierden de overwinning van Obama door een UAW T-shirt te dragen met Obama er op. Het management gaf orders om de T-shirts uit te doen of anders naar huis te worden gestuurd. Robert White sprak zich uit: ‘Ik zie witten lopen met Romney- en Ryan-shirts. Er komen hier mensen met vlaggen van de Confederatie (de Zuidelijke slavenstaten, red.) en dat soort dingen, andere politieke uitingen, en ik mag de president van de Verenigde Staten van Amerika niet dragen? Dan weet ik het niet meer.’

Dit is een vertaling uit de Socialist Worker.

• Wil je reageren op dit artikel? Stuur ons een mail.
• Met socialisme.nu en De Socialist proberen we socialistische ideeën toegankelijk te maken voor iedereen. Om dit te blijven doen kunnen we alle hulp gebruiken. Wil jij ons ook steunen? Neem dan een abonnement op De Socialist of word donateur: vul hier het formulier in.