Nieuwe uitbarsting in Franse voorsteden

Opnieuw zijn jongeren in de Franse verpauperde voorsteden, de banlieux, in opstand gekomen. Na voorsteden rond Parijs is nu ook Toulouse aan de beurt. Aanleiding: de dood van twee jongens in de wijk, doordat een politieauto tegen de motorfiets van de tieners - 15 en 16 jaar - aanreed.

Het was een ongeluk, zegt de politie. De motor was gestolen, en de jongens droeg ook nog eens geen helm. Maar zelfs een eerste politieonderzoek erkende dat de politie ‘ernstig in gebreke‘ was gebleven door de aangereden motorrijders niet te hulp te komen.

De achtergrond van de uitbarsting is de permanente frustratie van jongeren, veelal van migrantenafkomst, vanwege werkloosheid, racisme en politiegeweld. Die cocktail was twee jaar geleden ook al de reden voor wekenlange opstanden in de banlieux, en er is weinig veranderd. Onder mensen van Franse herkomst is de werkloosheid 9,2 procent, voor migranten echter 14 procent (gecorrigeerd voor opleidingsniveau). In sommige woonblokken is de werkloosheid zelfs 30 procent.

De politie behandelt dit soort wijken als bezet gebied. In 2002 verving de minister van binnenlandse zaken de ‘community police’-aanpak door keiharde repressie. Vrij vertaald: geen wijkagent meer, maar ME stand-by in de wijk.

In 2005 maakte dezelfde minister rumoerige jongeren in die wijken uit voor ‘gangreen’ en ‘uitschot’. Toen daarna politie twee jongeren opjaagde, ze een elektriciteitshuisje invluchtten waar ze door elektrocutie omkwamen, was dat aanleiding tot wekenlange opstanden. Via een noodtoestand wist de minister van binnenlandse zaken de rellen neer te slaan. Zijn naam: Sarkozy, de huidige president.

De woede bleef. ‘Rellen worden door de politie veroorzaakt. Ze denken dat we allemaal criminelen zijn’ zegt een jongere tegen de BBC. ‘De smerissen respecteren ons niet. Ze komen naar binnen en rammen de deur in. Ze verdenken zwarten en moslims stelselmatig’, zegt een ander. Dat was in 2006. De huidige explosie van woede is geworteld in dit soort ervaring.

Meer dan in 2005 richt de woede zich tegen de politie. Jongeren bestoken agenten met molotovs en zelfs jachtgeweren. Zeker 70 agenten zijn gewond. Uiteindelijk zal de staat het wel winnen van de opstandige jongeren, zolang er buiten de banlieux geen beweging opstaat die de wortels van de woede – politiegeweld, racisme en absurd hoge werkloosheid – aanpakt. Maar zolang de wortels van de woede bestaan zullen dit soort uitbarstingen zich herhalen.