Nieuwe SP-leider Jimmy Dijk maakt een goede start
Dijk stelde: ‘Veertien jaar Rutte, waaronder Rutte I met gedoogsteun van PVV, in die tijd zijn 70.000 sociale huurwoningen in de verkoop gegaan. Nu bent u aan de beurt. U bent vanaf nu de heersende macht.’ Hij ontmaskerde Wilders’ neoliberale agenda en politieke keuzes. Zo verdwijnt het eigen risico helemaal niet, maar wordt dat op termijn gehalveerd en betaald vanuit een verhoging van de zorgpremie. Ook de huren gaan omhoog, maar de regeringspartijen weigeren het geld te halen waar het zit: bij de rijken en de aandeelhouders.
Hiermee grijpt Dijk terug op een oudere traditie. In 2011 publiceerde de SP nog een rapport, De gebroken beloften van Geert Wilders. Hierin liet de partij het verschil zien tussen PVV-retoriek en het stemgedrag. Nadat Wilders’ gedoogrol voor Rutte I ten einde kwam, was het ontmaskeren van extreemrechts geen prioriteit meer. Dit is jammer, omdat de SP hierin sterker staat dan andere linkse partijen zoals GroenLinks en PvdA. Zij omarmden het neoliberalisme en gingen bijvoorbeeld akkoord met de afschaffing van de studiefinanciering en de invoer van de verhuurdersheffing.
De komst van Dijk heeft andere zwaktes van de SP niet verholpen. In hetzelfde debat stelde Dijk dat de vier partijen de ‘sluizen openen voor arbeidsmigranten’. Lijsttrekker voor het Europees Parlement, Gerrie Elfrink, trok vijf jaar geleden nog samen op met neonazi Constant Kusters tijdens een actie in Arnhem. Zo legitimeert de SP extreemrechts.
Hiernaast blijft het de vraag hoe de SP haar sociaaleconomische programma in de praktijk gaat brengen. De partij is er de afgelopen decennia niet in geslaagd om samen met andere delen van links verandering af te dwingen. Acties werden vooral ingezet om de partij te profileren in verkiezingen. Juist het uitblijven van geloofwaardige initiatieven maakt mensen vatbaar voor de retoriek van extreemrechts.