Niet regeren met Wilders?

Het uitsluiten van regeren met Wilders door de SP en de PvdA heeft geleid tot een groot debat. Socialisme.nu gaat in op vier vragen die daarin steeds terugkeren.
14 mei 2009

Demonstratie Nederland Bekent Kleur, 2008

Is Wilders het slachtoffer van een ‘cordon sanitaire’?

Verre van dat. Wilders presenteert zich graag als de outsider. Maar terwijl de verkiezingen nog ver weg zijn, hebben zowel de VVD als het CDA inmiddels al verklaard dat ze wel met hem willen regeren. Daarmee heeft Wilders zijn rechtse gruwelkabinet al bijna rond. Buiten de Tweede Kamer wordt Wilders ondertussen behandeld alsof hij de premier van Nederland is. Sinds Maurice de Hond de PVV virtueel tot grootste partij benoemde, is Wilders de lieveling van de Nederlandse media.

Dat juist VVD en CDA zich bereid verklaarden om met Wilders in zee te gaan is geen verrassing. Wilders heeft de grootste raakvlakken met de gevestigde partijen op rechts. Uit een onderzoek van TNS-NIPO van begin dit jaar bleek bijvoorbeeld dat de meeste kiezers die nu overwegen om Wilders te stemmen eerder VVD (34 procent) of CDA (20 procent) stemden. Ook uit analyse van ruim drieduizend stemmingen in de Tweede Kamer sinds 2006 bleek het rechtse profiel van de PVV heel duidelijk. In tien procent van de stemmingen had Wilders zelfs alleen Verdonk of Rutte als bondgenoten naast zich.

Wat betekent ‘de kiezer serieus nemen’ eigenlijk?

Volgens Wilders tonen de linkse partijen ‘minachting voor zijn kiezers’ door nog voor de verkiezingen te verklaren niet met hem te willen regeren. Maar een kabinet wordt gevormd door een overeenkomst tussen partijen. De PvdA van Den Uyl won in 1977 de verkiezingen, en toch hielden de rechtse partijen haar buiten de deur. En na de gigantische doorbraak van de SP bij de vorige verkiezingen werd die partij buitengesloten door de PvdA en het CDA, omdat de SP niet bereid was door de knieën te gaan over het parlementaire onderzoek naar de Irak-oorlog en de versoepeling van het ontslagrecht.

Dat de linkse partijen zich helder uitspreken tegen regeren met de PVV zorgt er juist voor dat kiezers weten waarvoor ze stemmen. Hoe serieus zouden linkse partijen hun eigen kiezers nemen, als ze niet zouden uitsluiten dat ze een kabinet zouden vormen met een extreem-rechtse partij?

Maakt hem uitsluiten Wilders niet alleen maar sterker?

Wilders weet het door hem zelf gecreëerde imago van een underdog goed uit te buiten. Maar dat is nog geen argument om zijn ideeën dan maar niet te bestrijden. Juist dat laatste is in de afgelopen jaren veel te weinig gebeurd. Eerst was het argument dat je Wilders simpelweg moest negeren. Dat pakte desastreus uit. Vervolgens zeiden de linkse partijen dat je Wilders vooral in de Tweede Kamer moet bestrijden. Maar in plaats daarvan pasten ze zich juist aan hem aan. De PvdA koos een harde lijn over integratie, en slachtofferde daarvoor zelfs een eigen minister. En de houding van de SP wordt goed samengevat door de uitleg van Agnes Kant waarom regeren met Wilders is uitgesloten: ‘We delen de zorgen over de overlast van Marokkaanse jongeren en we moeten daar ook hard tegen optreden. Maar Wilders wil mensen het land uitzetten. Dat gaat ons te ver.’

Dit is koren op de molen van Wilders. Door steeds te doen alsof Wilders wel de juiste analyse heeft van de problemen en alleen met wat te extreme oplossingen komt, lijkt het alsof niet regeren met Wilders een kwestie van stijl is. Precies daardoor kan Wilders volhouden dat hij de buitenstaander is die vecht tegen de insiders. Maar Wilders’ analyse van de problemen zelf deugt niet. En dit zeggen tegen zijn kiezers is geen blijk van minachting. Ze behandelen als kleine kinderen die niet in staat zijn om zelf na te denken en die je daarom naar de mond moet praten, dat is minachting.

Kan de opmars van Wilders gestopt worden?

De belangrijkste vraag is niet of de linkse partijen regeren met Wilders uitsluiten. Voor die linkse partijen zou dat vanzelfsprekend moeten zijn. De belangrijkste vraag is of Wilders’ opmars kan worden gestopt, zodat de kans dat we straks hier in Nederland een regering hebben met daarin een variant op Haider, Dewinter of Lieberman definitief is uitgesloten.

Om Wilders te stoppen is het nodig hem te ontmaskeren. Kant heeft daarom gelijk als ze zegt er een kloof is tussen Wilders’ neoliberale politiek en de belangen van veel van zijn kiezers. Maar de SP maakt een grote fout door te denken dat het genoeg is om te vechten tegen Wilders’ rechtse standpunten op sociaal-economisch terrein. Want ondertussen bindt hij zijn kiezers aan zich door het gif van nationalisme en vreemdelingenhaat. Hem bestrijden op het ene terrein maar met hem meebuigen op het andere, zal zijn opmars alleen maar verder voeden. Een principieel links geluid eindigt dan ook niet met het uitsluiten van een regering met Wilders. Het echte gevecht begint daar pas.