Niet kraken, maar het verbod is crimineel
Door Jelle Klaas
In de grote steden in Nederland is het zo goed als onmogelijk om binnen een periode van enkele jaren betaalbare woonruimte te krijgen. De woningnood onder studenten is al jaren een groot probleem, maar gaat de komende vier jaar volgens deskundigen alleen nog maar toenemen.
Zo zijn er volgend jaar 60.000 extra kamers nodig, terwijl er maar 28.000 kamers bijgebouwd worden. Door de privatisering van de woningmarkt is het immers veel voordeliger voor de corporaties om dure huurwoningen of koopwoningen te laten bouwen dan sociale woonruimte. Als de afschaffing van de basisbeurs erdoor komt, zal dit de grote woningnood onder studenten slechts verder omhoog jagen.
In enkele van de aangekondigde bezuinigingen gaat ook de huurtoeslag eraan en zullen de huren ‘marktconform’ worden. Dit zal het proces versterken waardoor arbeidersgezinnen uit de oude binnensteden vertrekken. Terwijl de huren stijgen, de lonen dalen of worden bevroren en de werkloosheid toeneemt, worden mensen vanwege huurachterstand op straat gezet. In 2008 ging dat om 5900 gevallen. Het aantal dakloze gezinnen stijgt.
Het idee dat wonen een recht is, wordt door de meeste politieke partijen, de regering en de woningcorporaties keihard aangevallen. Maar de eis om voor iedereen goede en betaalbare huisvesting te regelen is geen utopische. Dit jaar werd bijvoorbeeld bekend dat 1 op de 7 werkplekken leegstaat – dat gaat dan om 6 miljoen vierkante meter potentiële woningen en kamers. In Amsterdam Zuidoost bijvoorbeeld gaat het zelfs om een kwart van de kantoorpanden die ongebruikt de horizon staan te vervuilen.
Leegstand in tijden van woningnood en economische crisis is dan ook een politieke keuze. Een keuze waar alle mensen die op zoek zijn naar een woning, die teveel huur betalen of die op straat worden gezet het slachtoffer van zijn.
Rechts paradepaardje
Het kraakverbod is voor een groot deel symboolpolitiek, een steun voor de vastgoedmaffia en een bewuste strategie om een deel van links te criminaliseren. Met leugens en bangmakerij over gevaarlijke krakers komen huisjesmelkers, speculanten en vastgoedhandelaren nu namelijk nog makkelijker weg met leegstand. Als een pand onder de nieuwe wet te lang leegstaat krijgt de eigenaar hooguit een boete, die voor grote bedrijven makkelijk te betalen is.
Het is niet voor niets dat de linkse partijen tegen het verbod stemden en dat de VVD, de Christenunie en het CDA dit rechtse paradepaardje er enkel doorheen konden krijgen met steun van de PVV, die bovendien hiervoor hardere straffen voor krakers terugeiste.
Wat naar de achtergrond verdwijnt is dat kraken het gebruiken is van panden die toch al leegstaan – voor woonruimte, voor culturele initiatieven en voor het opvangen van bijvoorbeeld vluchtelingen die in Nederland op andere plekken steeds moeilijker terecht kunnen. Het is dan ook niet voor niets dat de vier grote steden, de Woonbond en enkele Raden van Kerken zich er met klem tegen uitgesproken hebben. Zelfs de Raad van State heeft gewaarschuwd dat het streng toepassen van de nieuwe wet kan gaan leiden tot meer leegstand.
In veel Europese landen is het kraken verboden, maar wordt er lustig op los gekraakt. Ook in Nederland zal het kraken, zolang er leegstand en woningnood is, doorgaan. De economische crisis zal die noodzaak slechts verscherpen. De strijd voor woonrechten, waar het kraken onderdeel van is, verdient dan ook onze blijvende steun en solidariteit.