‘Niet in gesprek met een partij die praat over het deporteren van Marokkanen’

Het onderwijs zal onder een mogelijk kabinet-Wilders nog verder verslechteren. Maar LSVb-voorzitter en EUR-student Elisa Weehuizen benadrukt dat de PVV ook op andere vlakken een bedreiging vormt. In Erasmus Magazine zei ze daarom niet in gesprek te willen met een onderwijsminister van de PVV. Kees Hoogendijk sprak met Weehuizen over haar stellingname tegen de extreemrechtse partij.

Heb je veel reacties gekregen op deze stellingname?

Ja zeker, vooral nadat er een stuk over verscheen in De Telegraaf. De reacties kwamen uit verschillende hoeken: van onze achterban, maar ook van organisaties met wie we samenwerken. Ik krijg ook gewoon haatcomments. Mensen die zeggen: dit is niet ok, wat voor jongerenvertegenwoordiger ben je? Daarnaast twijfelen sommigen door deze stellingname aan onze effectiviteit. Maar er zijn ook mensen die heel benieuwd zijn waarom we dit zeggen.

Wat is voor jou de motivatie?

Uit eerdere uitspraken en wetsvoorstellen blijkt dat de PVV niet vies is van racisme en discriminatie voor politiek gewin. We krijgen nu van sommigen het verwijt dat we studenten die PVV stemmen laten vallen. Maar we zijn een studentenbelangenbehartiger op het gebied van huisvesting en studiefinanciering en dat blijft zo. Tegelijkertijd willen we niet in gesprek met een partij die het heeft over het deporteren van Marokkanen. We vertegenwoordigen ook die studenten. Dit is waar wij een streep trekken.

Wat denk je dat er gaat gebeuren onder een extreemrechtse onderwijsminister?

Het grootste probleem dat ik zie aankomen zijn bezuinigingen op onderwijs. Er liggen heel weinig structurele investeringen in het verschiet terwijl studentenaantallen groeien. Er zijn ook veel tijdelijke projectgelden. In het partijprogramma van de PVV staat letterlijk: ‘onderwijsveroudering in plaats van onderwijsvernieuwing’.

Je kunt dus verwachten dat het onderwijs weer het kind van de rekening wordt. De kwaliteit van het onderwijs gaat al achteruit, gelden voor studentenbegeleiding vallen weg en de studiefinanciering is voor studenten geen leefbaar bedrag. Er is weinig vooruitzicht dat hier geld bij gaat komen. Sterker nog, de regering wil de studiefinanciering volgend jaar weer verlagen.

Dan zijn er de uitspraken over het stoppen met ‘diversiteitsgeneuzel’. Er is veel strijd gevoerd om universiteiten toegankelijker te maken en jou als student te ondersteunen en je niet langer op een bepaalde manier weg te zetten. Dan moet je niet alleen zeggen dat je openstaat voor iedereen, maar dat zit ’m ook in selectiebeleid. Wanneer een partij geen oog heeft voor diversiteit, treft zij aanstaande eerstegeneratiestudenten en degenen met de laagste inkomens. Onderwijs wordt dan een elitaire plek.

De academische vrijheid op Nederlandse universiteiten staat sinds de oorlog in Gaza onder druk: onderzoekers en studenten die bezet Palestina onder de aandacht willen brengen, worden door universiteitsbestuurders geconfronteerd met censuur en intimidatie. Hoe kijk jij hiernaar?

Het klinkt heel cynisch, maar helaas zie je de censuur en onderdrukking op universiteiten bijna aankomen. Ook bij Education4Climate werd er ingegrepen door de politie. Universiteiten willen niet uitleggen waarom protest niet wordt toegestaan.

Acties worden vaak om onduidelijke redenen afgebroken. Je hoort bestuurders zeggen dat mensen die opkomen voor sociale rechtvaardigheid gevaarlijk zijn en dat ze dat niet op onze campus mogen doen. Binnen een onderwijsomgeving wil je juist kritisch kunnen nadenken en je uit kunnen spreken.

Het onderwijs kan een rol spelen om de samenleving ertoe te bewegen zich in te zetten voor rechtvaardigheid in Gaza en op andere gebieden. Keer op keer blijkt dat de universiteit zich daar niet voor beschikbaar stelt en dat is erg kwalijk. We zijn daarover in gesprek geweest met onderwijskoepels en het ministerie. Het meest zorgwekkend vind ik dat er weinig besef lijkt te zijn bij besturen dat hier iets fout gaat.

Zo trok ik een vergelijking tussen hoe verschillende instellingen vrij snel steun betuigden aan Oekraïne na de Russische invasie, terwijl zulke statements volledig uitblijven bij de oorlog in Gaza. Het antwoord dat je daarop krijgt is dat instellingen Gaza eigenlijk geen steun willen geven. Dat ligt ook aan het huidige politieke klimaat in Nederland, waarin de regering de genocide op de Palestijnen faciliteert door bijvoorbeeld wapens te leveren aan Israël. Voor universiteiten en hogescholen is het heel comfortabel om zich aan te sluiten bij de gedachte van de gevestigde orde.

Je spreekt op het actiefestival in Paradiso op 4 februari. Wat is jouw verhaal?

We moeten elkaar vooral energie geven om strijdbaar te blijven en niet toegeven op onderwerpen die voor ons allemaal belangrijk zijn. Ik hoor veel activisten zich afvragen: doet links iets verkeerd? Moeten we misschien meer luisteren naar de PVV-stemmer?

We moeten juist niet inleveren op onze waarden. Ik ben heel erg benieuwd hoe anderen dit zien en wil daarover een open gesprek voeren. Ik kijk er ook erg naar uit om samen de strijd aan te gaan, want dat is de komende periode echt nodig.