Neoliberaal coronabeleid leidt tot nieuwe lockdown

Tijdens de toespraak van premier Rutte afgelopen maandag werden nieuwe coronamaatregelen aangekondigd. Deze ingrijpende maatregelen zijn een direct gevolg van het kabinetsbeleid dat wetenschappelijke inzichten ondergeschikt heeft gemaakt aan de winsten in het bedrijfsleven.

De maatregelen die Rutte aankondigde, liggen in lijn met de in maart aangekondigde lockdown. Zo moeten scholen weer overstappen naar digitale les, worden publiek toegankelijke locaties gesloten en kunnen niet-medische contactberoepen hun werk niet meer doen. De maatregelen zijn van kracht tot zeker dinsdag 19 januari en zijn het logische gevolg van een beleid dat zich richt op de net-niet overbelasting van de zorg.

Een verschil met de eerdere ‘intelligente’ lockdown is dat niet-essentiële winkels nu gesloten moeten worden. De Hema bleef echter open en ook de Action opende, na overleg met het ministerie van Economische Zaken, na 1 dag sluiting opnieuw haar deuren. Onder druk van de massale woede hierover draaide het kabinet dit vervolgens weer terug. Het drukke Schiphol blijft met de feestdagen op volle kracht doordraaien.

Winst boven gezondheid

Vanaf het begin van de corona-epidemie spelen economische belangen voor het kabinet een centrale rol. In december vorig jaar en januari werd de ernst van Covid-19 en het risico op verspreiding door het kabinet gebagatelliseerd. Toen het virus ook Nederland bereikte, richtte het kabinet zich in eerste instantie op het bereiken van groepsimmuniteit. Als maar genoeg mensen het virus hadden gehad, zou de epidemie geen vat meer krijgen op de bevolking en vanzelf wegebben.

Terecht was er veel woede over dit doel. Het kabinet krabbelde terug, maar weigerde het coronavirus echt te bestrijden. Niet het minimaliseren van het aantal besmettingen en doden, maar het niet overbelasten van de zorg was het doel. Maar overbelasting is een rekbaar begrip: veel reguliere zorg werd de afgelopen maanden weer afgebouwd, zorgwerkers voeren al jaren actie tegen de hoge werkdruk en voor leefbare lonen en corona patiënten worden overgebracht naar Intensive Cares in Duitsland.

Dit beleid zorgde ervoor dat het aantal besmettingen de afgelopen maanden steeg tot bijna 10.000 nieuwe besmettingen per dag. Alle signaalwaarden van het begin juni gelanceerde coronadashboard zijn ondertussen overschreden. Dit bleef maandenlang zonder gevolgen. In het huidige dashboard zijn de signaalwaarden wijselijk achterwege gelaten. Voor sommige virologen en statistici was deze criminele nalatigheid reden om begin december onder de leus Code Zwart te staken.

Scholen toch besmettingshaard

Het kabinet zette alles in het werk om de scholen open te houden. Dat zij nu toch, drie dagen voor het begin van de kerstvakantie, moeten sluiten, is een nederlaag voor het kabinet. Hiermee geeft het kabinet toe dat scholen wel degelijk een belangrijke rol spelen in de verspreiding van het virus. In maart werden de scholen schoorvoetend gesloten toen ouders hun kinderen massaal thuis hielden en medisch specialisten hiertoe opriepen.

Kinderen nemen een steeds groter percentage van de coronabesmettingen voor hun rekening. 4,7 procent van het aantal besmettingen werd vastgesteld bij kinderen in de leeftijdscategorie 4 – 11 jaar en 12,6 procent tussen 12 en 16 jaar. Uit de app van het Leids Universitair Medisch Centrum blijken middelbare scholieren in november de grootste verspreiders van het virus te zijn. Terecht voerde de platform containment.nu een rechtszaak om de sluiting van scholen af te dwingen.

Minister van Onderwijs Slob deed er alles aan om de scholen open te houden. Hij gebruikt hiervoor het feit dat kwetsbare kinderen het hardst geraakt worden door de sluiting. Maar achtereenvolgende kabinetten Rutte hebben met hun bezuinigingspolitiek de werkdruk de lerarentekorten op laten lopen. Het is een gotspe dat dezelfde politici zich nu verschuilen achter kwetsbare kinderen.

Linkse reactie

Voor links zou juist de gezondheid leidend moeten zijn. Als dat betekent dat de scholen moeten sluiten, zouden vakbonden en linkse partijen juist moeten pleiten voor grote investeringen om kwetsbare kinderen beter te ondersteunen en meer docenten aan te nemen. Voor de fractieleider van GroenLinks is dit kennelijk teveel gevraagd. In de Tweede Kamer gaf Klaver aan helemaal achter Rutte te staan, maar riep hij op de basisscholen weer te openen, omdat ‘alles is beter dan het basisonderwijs te sluiten.’

In Zuid-Europese landen zoals Italië en Spanje werden eerder beperkende maatregelen getroffen, ‘zodat mensen met kerst weer meer mensen konden ontmoeten’. In Nederland valt de nieuwe lockdown grotendeels samen met de feestdagen. Het kabinet houdt zelfs de optie open voor een avondklok tijdens de jaarwisseling. Het kabinet verbood eerder al vuurwerk en verhoogt nu de inzet van de politie om dit verbod en de coronamaatregelen te handhaven.

Deze voortvarendheid van het kabinet in het uitrollen van autoritair beleid staat in schril contrast met de manier waarop bedrijven worden ontzien. Veel mensen werken nog steeds onder onveilige omstandigheden en 14 procent van de besmettingen vindt plaats op het werk. De steun voor het coronabeleid neemt door dit soort opportunisme af. Juist nu hebben we een links nodig dat zich verzet tegen het coronabeleid dat onze gezondheid offert aan het altaar van de BV Nederland en zich hard maakt voor sociaaleconomisch beleid dat werkende mensen door deze crisis helpt.