Nederland heeft geen asielcrisis maar een racismeprobleem

In de week voor Prinsjesdag publiceerde het PVV-kabinet zijn regeerprogramma. De vier partijen combineren miljardensteun aan het bedrijfsleven met grote investeringen in wapentuig en afbraak van publieke voorzieningen. Door een asielcrisis uit te roepen, hopen ze hier de aandacht vanaf te leiden.

Het debat over het regeerprogramma werd gedomineerd door de zogenaamde asielcrisis. PVV-minister van Asiel en Migratie Marjolein Faber probeerde niet alleen een asielcrisis uit te roepen, maar wilde dit doen door het parlement buitenspel te zetten. Noodwetgeving die eerder werd ingezet in tijden van een dijkdoorbraak of pandemie, zou nu nodig zijn voor een bewust gecreëerd tekort in opvangplekken. Door vast te houden aan deze noodwetgeving slaat de PVV drie vliegen in één klap.

In de eerste plaats wist Geert Wilders hiermee de aandacht af te leiden van zijn harde afbraakbeleid en cadeautjes aan het bedrijfsleven. Zo geeft het kabinet multinationals twee miljard euro subsidie op jaarbasis door de belasting op de inkoop van eigen aandelen in te trekken. De PVV brak tal van verkiezingsbeloftes. Het eigen risico op de toch al peperdure zorgverzekering verdwijnt niet, er gaat bezuinigd worden op de ouderenzorg en de private equity sprinkhanen krijgen vrij spel in de zorg.

Daarnaast maakt de PVV hiermee de geesten rijp voor meer autoritair ingrijpen in de toekomst. Dit is niet een karaktereigenschap van extreemrechts alleen: in Frankrijk heeft de neoliberale president Emmanuel Macron er ook een handje van het parlement buitenspel te zetten. Maar voor extreemrechts is dit een doel op zich. Zo grijpt de neofascistische premier van Italië Giorgia Meloni terug op Benito Mussolini’s ‘acerbo-wet’ om de macht van de premier te vergroten. De PVV wordt hierbij geholpen door de wisselwerking met fascisten buiten de regering. Zo kreeg FvD’er Thierry Baudet alle ruimte van PVVKamervoorzitter Martin Bosma om te fantaseren over het massaontslag van kritische ambtenaren.

En tot slot kan de PVV zich door het tegengesputter van andere politici positioneren als de meest doortastende politieke partij. Zo stelde GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans het eens te zijn met de harde aanpak van vluchtelingen, maar dat dit wel moest gebeuren ‘in de kaders van de wet en internationale afspraken’. NSC, de partij van ‘hoeder van de rechtsstaat’ Pieter Omtzigt, staat door de noodwetgeving in zijn hemd. En in peilingen staat Wilders ondertussen nog hoger dan tijdens de verkiezingen.

Racisme bindende factor

Het voorgenomen asielbeleid is verschrikkelijk. Zo wil het kabinet een ‘asielstop’ invoeren van asielaanvragen, moet gezinshereniging nog moeilijker worden en schaft het kabinet opvang voor geïllegaliseerden in de grote steden (bed, bad en brood) af. Door ook de spreidingswet in te trekken, probeert het kabinet de druk op de bestaande opvang nog verder te vergroten. Het beeld van een ‘crisis’ in de opvang moet zorgvuldig worden gecultiveerd.

De snoeiharde neoliberale agenda, gecombineerd met miljardeninvesteringen in wapentuig, verklaart het enthousiasme binnen de VVD voor dit kabinet. Een NOS-journalist die in september een ledenbijeenkomst van de partij bezocht, concludeerde enigszins verrast: ‘Het woord PVV viel nauwelijks. Welgeteld één keer: nota bene toen een VVD’er wilde weten of het niet een beetje sneller kon met dat migratiebeleid zodat het onderwerp niet geclaimd kon worden door de PVV.’

Het enthousiasme over de coalitie binnen NSC is minder groot, maar de partij kan geen kant meer op. Ondanks initiële bezwaren bracht Omtzigt een extreemrechts kabinet tot stand. Na de zomer probeerde hij dit te legitimeren door tijdens de jaarlijkse HJ Schoo-lezing een racistisch verhaal op te hangen over de lage geboortecijfers van witte vrouwen. Toen mensen hem hiermee confronteerden, nam hij pauze van de politiek. De partij zal met nieuwe verkiezingen gedecimeerd worden.

Wilders weet dat de PVV door de zwakte van de andere regeringspartijen en de laffe opstelling van de oppositie verder kan groeien. Hij zal proberen de andere coalitiepartijen tot steeds verdere concessies te dwingen.

Verzet

Dit extreemrechtse kabinet is het logische resultaat van decennia aan racisme tegen met name vluchtelingen en moslims. Alleen een breuk met deze steeds verdere normalisering van racisme kan de weg openen voor een nieuw en strijdbaar links. Het is wat dat betreft een schandaal dat SP-leider Jimmy Dijk juist nu belooft het racistische pamflet Gastarbeid en kapitaal uit de mottenballen te halen. Electoraal zou de SP in de oppositie de komende jaren kunnen groeien, maar vooral omdat ze op een historisch laag zetelaantal staat. Door PVV-retoriek over te nemen, legitimeert ze vooral extreemrechts.

De opstelling van vakbond FNV is een stuk sterker. De vakbeweging zette in september de toon met een serie politieke stakingen en acties voor een permanente zwaarwerkregeling. Ook onderwijsbond AOb dreigt met stakingen tegen de bezuinigingen. De FNV stelde een centrale looneis van 7 procent en wil actie voeren voor een vierdaagse werkweek, maar er zal veel meer verzet nodig zijn om dit soort eisen binnen te halen. Het PVV-kabinet zal proberen met verdeel-en-heers verschillende sectoren tegen elkaar uit te spelen, maar hier mag de vakbond niet in meegaan.

Maar verzet tegen het afbraakbeleid op zichzelf is niet genoeg. Om extreemrechts terug te kunnen dwingen hebben we een brede maatschappelijke beweging nodig op straat. Een beweging die Wilders’ afbraakbeleid ontmaskert door verschillende delen van links samen te brengen en de daadwerkelijke belangen van de arbeidersklasse voorop te zetten. Het verdedigen van vluchtelingen en het recht op migratie is hier een onlosmakelijk onderdeel van.

Tegen de duizend mensen liepen mee in een strijdbare demonstratie van het Platform Stop Racisme en Fascisme op zondag 22 september in Amsterdam. Het is belangrijk dat de acties tegen het kabinet als een lopend vuur worden aangejaagd en overal door het land ‘brandhaarden’ ontstaan van antifascistisch protest.