Nederland heeft een racismeprobleem
Door Ewout van den Berg
De reactie van minister Asscher was tekenend: het is verschrikkelijk dat zoveel mensen ‘het gevoel hebben uitgesloten te worden’, ‘discriminatie is strafbaar’ en vooroordelen moeten ‘door de samenleving zelf’ geslecht worden. Maar Asschers praatjes vullen geen gaatjes.
Ongelijke behandeling in Nederland gaat niet om gevoel, het is een feit. Dat weten we uit rapporten zoals die van de Raad van Europa en Amnesty International. Als discriminatie tot ‘gevoel’ wordt gereduceerd, wordt het probleem bij het slachtoffer neergelegd en niet bij de maatschappij.
Antidiscriminatiewetten bieden geen bescherming, anders zou het plan van dit kabinet om Antilliaanse Nederlanders apart te registreren geblokkeerd worden. De vooroordelen die volgens Asscher geslecht moeten worden ‘door de samenleving’ zijn dus deels afkomstig van dit kabinet!
Gemeenteraadsverkiezingen
De Amsterdamse gemeenteraad heeft besloten om 400.000 euro uit te geven om van een gebruikte stempas een bonuskaart te maken. Hiermee kun je onder andere korting krijgen in winkels en een gratis massage winnen bij de sauna.
Een eerder plan om de opkomst gericht onder verschillende bevolkingsgroepen te vergroten, werd onder druk van rechts afgeblazen. Dit zou vooral linkse partijen stemmen opleveren. Maar met marketing vergroot je de opkomst niet.
Op basis van de afgelopen jaren kunnen we twee lessen trekken. Het telt wat een partij doet, niet wat zij zegt. De PvdA werd gekozen op een programma waarin de marktwerking in de zorg zou worden teruggedraaid, sociale werkvoorziening zou worden behouden, de JSF afgeschaft en het vluchtelingenbeleid ‘humaner’ gemaakt zou worden. Nu is het de PvdA die PVVD-beleid doorvoert.
Vertrouw niet op anderen, maar organiseer jezelf. Politieke partijen zoals de PvdA hebben jarenlang geprobeerd met mensen als Marcouch en Baâdoud de ‘allochtone’ stem te winnen. Maar deze politici gebruiken dezelfde retoriek als Wilders in hun aanvallen op bijvoorbeeld Marokkaans-Nederlandse jongeren.
Veel migrantenorganisaties zijn door subsidies ingekapseld. Dit is waarom het zo inspirerend is dat er de afgelopen jaren een nieuwe generatie is opgestaan die zich tegen racisme organiseert, los van deze verstikkende banden.
Hoe verder?
Sociale media hebben een belangrijke rol gespeeld in het debat rond racisme. Individuen krijgen hierdoor het gevoel niet alleen te staan, ondanks het racistische klimaat. De omvang van het racismeprobleem werd voor veel mensen pas duidelijk door het riool aan racisme dat hier openging. Maar om de strijd tegen racisme voort te zetten is meer nodig.
In de eerste plaats moet de discussie over racisme verder worden gevoerd op straat en op de werkplek. De gezamenlijke campagne van verschillende organisaties om een netwerk op te bouwen op scholen om Zwarte Piet uit te bannen, is hiervan een goed voorbeeld. Piet staat symbool voor een veel dieper liggend probleem.
Hiernaast is het belangrijk dat organisaties die actief zijn tegen racisme de krachten bundelen. Door gezamenlijke actie, zoals op 22 maart tegen racisme, kunnen we de druk op politici opvoeren. Onderlinge meningsverschillen zijn geen reden om niet samen te werken, maar kunnen juist het beste bediscussieerd worden terwijl we samenwerken. Ons motto is: verscheidenheid in discussie, en eenheid in de strijd.
De strijd tegen racisme staat niet op zich. Racisme is ontstaan om de ongelijkheid van de slavernij binnen het kapitalisme te rechtvaardigen. Nu wordt racisme gebruikt om zondebokken aan te wijzen voor de economische crisis en om een laag aan goedkope arbeidskrachten te creëren. Als de wortels voor deze vorm van onderdrukking economisch zijn, betekent dit ook dat we het kapitalisme moeten omverwerpen om racisme te breken.