Nedcar gedwarsboomd door vleermuizen en klimaatactivisten
Het compensatiebos dat het Sterrebos moet vervangen (Foto: Paula Wielders).
Pal naast het bedrijventerrein van Nedcar staat het Sterrebos, een uniek bos van zo’n zeven hectare. Dit bos is in de 18e eeuw aangeplant als houthakbos voor het rijksmonumentale Kasteel Wolfrath. Veel bomen zijn al 200 jaar oud. Het bos is afgelegen, wordt niet onderhouden en biedt daarom een veilige plek voor reeën, dassen, vleermuizen en broedvogels. De autofabrikant kocht Kasteel Wolfrath in 2015. Het tussenliggende Sterrebos is ook eigendom van Nedcar, dat half november een aangrenzende manege kocht. Nedcar benaderde tevens verschillende omwonenden.
Het huidige contract van Nedcar met BMW verloopt in 2023. Een potentieel contract met het Amerikaanse Canoo, ontwikkelaar van elektrische auto’s, lijkt teruggedraaid te worden. De Amerikanen zien toch meer heil in een eigen fabriek dan in Nedcar als contractfabrikant. Er lijken meer aanbesteders in beeld, maar de berichtgeving blijft in nevelen gehuld. Toch wil de autofabriek alvast uitbreiden om productielijnen te bouwen. In plaats van de ruimte op eigen terrein te benutten, moet het Sterrebos tegen de vlakte.
Lokale bewoners in actie
Een plaatselijke natuurliefhebber begon zich eind vorig jaar kwaad te maken over de dreigende kap en nam contact op met Maastrichtse activisten van Extinction Rebellion. Daarop volgden een petitie, een website en eind mei een succesvolle manifestatie bij het Sterrebos. Daar deden honderd mensen aan mee: veel lokale bewoners maar ook GroenLinks, Partij voor de Dieren, Extinction Rebellion en de Internationale Socialisten. Tegelijkertijd bewandelde De Groene Sporenwolf, een lokale groep natuurvrijwilligers, de juridische weg om boskap te voorkomen. Hierin slaagde zij gedeeltelijk. De Raad van State schorste op 14 oktober de kap totdat uitspraak is gedaan in andere nog lopende rechtszaken. Die uitspraken worden verwacht in de loop van 2022.
Inmiddels is ‘Red het Sterrebos’ uitgegroeid tot een samenwerkingsplatform van lokale bezorgde burgers tot en met actiegroepen in Limburg en daarbuiten. Zo steunt de Utrechtse actiegroep Amelisweerd Niet Geasfalteerd de acties van harte.
Vleermuizen en plastic
Begin oktober nam Nedcar met medeweten van de Provincie een voorschot op de rechterlijke uitspraak. Het bedrijf liet de Sterrebosbomen alvast inpakken met plastic. Met grof materieel doorploegden ze het bos en omwikkelden ze bomen waar vleermuizen in huizen met vershoudfolie. Stroken rubber werden met 4 cm lange spijkers aan de bomen vastgenageld. Een Volkskrant-columniste schreef terecht: ‘Geen woord van VDL over wat het VDL-plastic zelf dan weer doelbewust vernielt: de holen van de beschermde vleermuizen die in de oude bomen woonden. Dit plastic moet voorkomen dat de vleermuizen nog naar hun eiken kunnen, want dan geldt er geen kapvergunning meer.’
De vleermuispopulatie in het bos is een beschermde diersoort en zou de kap kunnen vertragen. In het compensatiebosje dat Nedcar naast het Sterrebos moest aanleggen, heeft de autoproducent daarom ook wat nestkasten voor de vleermuizen laten ophangen. Sommige van die kasten staan in de volle zon.
Op 25 oktober kwam een groep van 25 mensen – overwegend lokale verontruste bewoners – samen om zoveel mogelijk plastic te verwijderen en de natuurschade tot een minimum te proberen te beperken. Later meldde de pers dat Nedcar aangifte tegen de ‘kwaadwillenden’ gaat doen ‘want het is ons plastic en ons bos’.
De autofabrikant heeft het Sterrebos nu afgezet met prikkeldraad, bordjes Verboden Toegang en 24-uurs bewaking. Een kleine week later zijn het de klimaatactivisten die door Nedcar worden weggezet als de verstoorders van een ecologisch proces. De fabrikant heeft voor de tweede keer ontheffing van de Provincie gekregen om vershoudfolie aan te brengen.
De nauwe band tussen overheid en grootkapitaal kwam ook naar voren in de corruptieschandalen die het Limburgse provinciebestuur afgelopen jaar de kop kostten. Zo had ex-gedeputeerde Herman Vrehen het compensatiebos naast zijn huis gepland, bij wijze van tuinuitbreiding.
Werkgelegenheid
De petitie ‘Red het Sterrebos’ noemt expliciet dat de werknemers van Nedcar niet de boosdoeners zijn. De petitie houdt sterk rekening met het argument van werkgelegenheid in de regio, want dat lijkt te botsen met de strijd voor het behoud van het bos. De autofabrikant zal moeten transformeren gezien de klimaatcrisis waarin wij ons bevinden. Een sociaal en duurzaam personeelsbeleid zal hierbij voorop moeten staan. Zo hebben vakbondsactivisten bij Tata Steel in Noord-Holland ook stappen gezet richting groene energievoorziening voor de staalgigant.
Het grootkapitaal is niet geïnteresseerd in de ecologische consequenties van hun handelen op de korte of lange termijn. Demissionair minister Blok is over de schreef gegaan door zich in de lopende rechtsgang te mengen. De Groene Sporenwolf ontdekte een uiterst amicale brief aan de Nedcardirectie, waarin Blok hen voorziet van argumenten om de uitspraak (lees: de kap) te bespoedigen. Daarmee kwalificeert Blok zich wederom als Ruttes trouwe lakei: winst gaat boven mens en natuur.