Mladic en de farce van het Joegoslavië-tribunaal

De arrestatie van Ratko Mladic, de voormalige leider van het Bosnisch-Servische leger, is door de media met gejuich begroet. Mladic, bijgenaamd ‘de beul van Bosnië’, moet zich voor het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag verantwoorden voor de dood van duizenden mensen tijdens de Bosnië-oorlog van 1992-1995.

Foto: Mladic in de beklaagdenbank. Zowel Tudjman als de westerse leiders van destijds verdienen een plek naast hem. (Foto van 3 juni, 2011)

Door Sasha Simic

Mladic’ arrestatie gaf de media de gelegenheid om het officiële verhaal over de oorlogen in het voormalige Joegoslavië opnieuw in omloop te brengen. Joegoslavië zou uiteengevallen zijn vanwege eeuwenoude etnische twisten, waarbij de Serviërs een etnisch puur ‘Groot-Servië’ wilden creëren. Westerse leiders stellen dat een ‘humanitaire interventie’ door de NAVO de enige manier was om ‘de orde te herstellen’. Maar het Westen draagt een grote verantwoordelijkheid voor de tragedie op de Balkan.

De Socialistische Federale Republiek Joegoslavië werd in 1945 opgericht en bestond uit zes republieken: Slovenië, Kroatië, Servië, Macedonië en Montenegro. Lange tijd leefden mensen in relatieve harmonie. Maar eind jaren tachtig verkeerde Joegoslavië in een diepe economische crisis.

Delen van de heersende klasse gebruikten racisme en nationalisme om een machtsbasis op te bouwen en het verzet van de arbeidersklasse te breken. Deze strategie werd met het meeste succes toegepast door Milosevic, die Servisch nationalisme aanwakkerde tegen de Moslims in Kosovo. De Kroatische leider Tudjman moedigde anti-Servisch racisme aan.

De economisch meest ontwikkelde staten binnen Joegoslavië wilden zich afscheiden. Westerse politieke interventie versnelde en vertekende dat proces. De Duitse heersende klasse erkende in 1991 Slovenië en Kroatië als onafhankelijke staten. Vervolgens dicteerde de EU de vorm die het uiteenvallen van Joegoslavië zou aannemen. In Slovenië en Macedonië verliep de afscheiding relatief vreedzaam, maar in etnisch gemengde gebieden als Bosnië en Kroatië was er veel meer geweld.

Westerse propaganda stelde de Balkantragedie voor als een gevolg van ‘slechte’ Serviërs die de rest van de regio onderdrukten. Dat maakte westerse militaire interventie makkelijker te verkopen. In operatie Weloverwogen Geweld zette de NAVO 400 vliegtuigen in tegen de Bosnische Serviërs. De luchtaanvallen van de NAVO maakten in 1995 een einde aan de oorlogen in Bosnië en Kroatië. De meeste mensen in het Westen vonden het militair ingrijpen noodzakelijk en juist. Dit schiep een precedent voor de ‘humanitaire’ interventies in Afghanistan, Irak en Libië.

Door het uiteenvallen van Joegoslavië konden nationalistische monsters als Ratko Mladic opkomen. Maar er waren aan alle kanten beulen. Mladic moet terechtstaan in Den Haag, zoals eerder Milosevic en Karadzic. Maar dat geldt niet voor de beruchte Kroatische president Franjo Tudjman. Die werd in het Westen onthaald als de gerespecteerde leider van een nieuw land, hoewel hij verantwoordelijk was voor de etnische zuivering van 200.000 Kroatische Serviërs. De realiteit is dat het Joegoslavië-tribunaal er niet is voor bondgenoten van het Westen, hoeveel bloed zij ook vergoten hebben.