Minder Brussel of Een Ander Brussel?

18 mei 2009
Vakbondsdemonstratie Brussel 15 mei 2009 (foto: Dave Dear)

De eerste keer dat ik hoorde dat de SP haar campagne voor de Europese verkiezingen ging voeren onder de leus ‘Minder Brussel’, had ik daar gelijk een verkeerd gevoel over in de onderbuik.

Door Egbert Schellenberg
Bestuurder FNV Bondgenoten

Niet dat ik ook maar een seconde overwogen heb om niet op de SP te stemmen. Of om andere mensen niet op te roepen ook SP te stemmen, want de SP is de enige partij die consequent opkomt voor de belangen van gewone mensen, in Nederland en in Europa. Dat het in Europa allemaal wel efficiënter kan en dat het gesleep van Brussel naar Straatsburg geldverspilling is mag algemeen bekend zijn. Daar zal het ook wel niet over gaan dacht ik. Toen heb ik maar even de standpunten gelezen op de SP website en daar staat het volgende onder de kop ‘Brussel: Bemoeizucht’:

‘De afgelopen twintig jaar is Brussel uit zijn voegen gebarsten. Europese samenwerking is prima. Maar de Europese Unie is steeds meer de baas gaan spelen over zaken die niets met grensoverschrijdende samenwerking te maken hebben: onderwijs, zorg, woningbouw, openbaar vervoer, publieke omroep en cultuur. Uw stem op de SP is een stem voor minder Brusselse bemoeizucht. Zaken die we in Nederland zelf beter kunnen regelen, moeten we niet aan Europa afstaan.’

Op zich heb ik geen moeite met deze tekst alleen is het mijn overtuiging dat veel zaken op Europees niveau beter geregeld kunnen worden dan op nationaal niveau. Ten aanzien van de genoemde beleidsterreinen heeft de SP zeker een punt, maar woningbouw in de zin van minimale vereisten aan kwaliteit van bouwmaterialen en CO2-neutraal bouwen hebben op Europees niveau absoluut toegevoegde waarde. Zo kan je ook bij de andere beleidsterreinen zaken bedenken die een meerwaarde hebben als ze voor alle 27 landen in één keer geregeld worden.

Als overtuigd aanhanger van wat ik altijd maar het democratisch socialisme noem ben ik wars van iedere vorm van nationalisme. De SP campagne flirt daar een beetje mee en dat staat mij tegen. Net als toen Jan Marijnissen opmerkte dat het Albayrak en Aboutaleb zou sieren als zij hun tweede paspoort zouden opgeven. Toen schoot dat echt in mijn verkeerde keelgat. Een socialist herkent de nationale staat als een werktuig van het kapitalisme en vind een kwestie over wat voor paspoorten iemand heeft van geen enkel belang. Het gaat om mensen hun ideeën en nog meer om hun daden in de praktijk. Die horen de basis te zijn om politiek over iemand te oordelen.

Een mooi voorbeeld van de noodzaak voor een ander Brussel werd getoond door de VPRO in het programma De slag om Brussel dat op 11 mei in het teken stond van zogenaamde rauwmelkse stinkkaas en Europese regelgeving. Je moet het onderwerp maar verzinnen. Dit soort kazen wordt geproduceerd op kleinschalige boerenbedrijven. Meestal door boeren die met een zeker idealisme een puur natuurproduct produceren. Daarbij zijn deze kazen vaak ook heel lekker. Vanuit overwegingen van voedselveiligheid (de grondstof melk wordt immers niet eerst gepasteuriseerd maar in zijn natuurlijke vorm verwerkt) zijn er strenge normen. Deze moeten de aanwezigheid van schadelijke bacteriën uitsluiten.

Er werd een Nederlandse producent van rauwmelkse geitenkaas gevolgd en een Italiaanse collega die zich gespecialiseerd had in een blauwader variant. Voor beiden gelden dezelfde strenge normen. De Nederlander werd per jaar gemiddeld honderd keer gecontroleerd en de Italiaan nul keer. Opvallend detail is dat de producent zelf voor de controle moet betalen wat de kostprijs behoorlijk beïnvloedt. De vraag is natuurlijk hoe dit zo verschillend kan uitpakken binnen hetzelfde Europa? Het antwoord: Europa stelt de normen vast en laat de inrichting van de controle aan de nationale staat over.

Nederland concentreert haar controles op ambachtelijke kaasboerderijen en Italië controleert vooral de grote kaasfabrieken. Dan denk ik: dan ook maar Europese regelgeving over de inrichting van de controles en de wijze waarop die gefinancierd worden. Meer Europa dus maar wel een ander Europa. In dit geval in het belang van de consument en gelijktijdig het tegengaan van oneerlijke concurrentie.

Er zijn ook andere zaken die volgens mij veel beter Europees dan nationaal geregeld kunnen worden. Stel een Europese minimumstandaard in voor loon, werknemersverzekeringen, een minimum sociaal vangnet, ontslagrecht, enzovoort. Spreek een traject af van harmonisatie naar het hoogste niveau in Europa. Zorg dat vakbondsrechten en werknemersrechten altijd gaan boven de regels voor vrije concurrentie op de interne markt. Leg via Europese regelgeving op dat een cao voor alle werknemers geldt. Spreek af dat publieke diensten ook publiek blijven. Spreek af dat ieder land een openbare bank in staatshanden moet hebben. Allemaal voorbeelden van een ander Europa.

Het is mij niet gevraagd maar ik had de SP geadviseerd campagne te voeren met de leus ‘Een ander Brussel, een socialistisch Brussel’.

Egbert Schellenberg spreekt morgenavond samen met Bart Griffioen (hoofdredacteur van de Socialist) in Rotterdam over ‘Europa, de crisis en het alternatief van links’. Zie de agenda voor meer gegevens.

Meer foto’s van de Fight the Crisis – Put People First demonstratie in Brussel op flickr.