Milieumaatregelen gehinderd door ‘ondernemersklimaat’

In de aanloop naar de klimaatconferentie in Kopenhagen wordt steeds duidelijker dat de wereldleiders er alles aan doen om het op een grote teleurstelling te laten uitlopen.
27 oktober 2009

greenhouse-gases-4_1112790c

Door Kick Mijlhoff

In december beginnen de onderhandelingen over de opvolger van het Kyoto-protocol uit 1997. Hierin zullen alle landen met elkaar moeten afspreken wat ze gaan doen om de uitstoot van broeikasgassen te beperken en hoe dat betaald gaat worden. Dit om verdere opwarming van onze planeet tegen te gaan en toekomstige voedsel- en brandstofcrises te voorkomen.

De wetenschap is er duidelijk over: om een redelijke kans te hebben meer dan 2 graden opwarming te voorkomen moet de piek van de uitstoot van broeikasgassen in 2015 liggen, met een totale reductie van 85 tot 90 procent in 2050. Dit betekent ook dat we nog maar 20 procent van de nu bekende voorraden van fossiele brandstoffen kunnen verbruiken.

In plaats van harde afspraken te maken om een catastrofe te voorkomen, wijzen landen vooral elkaar aan als grote boosdoener. Volgens de VS en Europa is het niet eerlijk dat zij de grootste beperkingen krijgen opgelegd omdat ze minder uitstoten dan bijvoorbeeld China en India.

Die vinden daarentegen dat zij het recht hebben om zich te ontwikkelen tot het welvaartsniveau in het Westen – duurzaam of niet. De armere landen, die nu al de gevolgen van klimaatverandering aan den lijve ondervinden in extreme droogtes en overstromingen, hebben met elkaar al plannen bedacht voor een wereldwijde aanpak van deze crisis, maar hebben simpelweg het geld niet om deze ook uit te voeren.

Het probleem is dat de rijke landen niet bezig zijn met degelijke afspraken, maar met het beschermen van hun eigen economie. Er wordt druk gelobbyd door bijvoorbeeld de grote energie- en autobedrijven om hen niet te zwaar aan te pakken.

Dat dit helpt blijkt wel uit de maatregelen die nu worden genomen onder het mom van ‘groene investeringen’. In veel landen, waaronder Nederland, is de sloopregeling voor auto’s ingevoerd. Dit betekent dat mensen geld krijgen voor het laten slopen van hun oude auto om zo een nieuwe, schone en zuinige auto te kopen. Het heeft er echter vooral toe geleid dat meer mensen een nieuwe auto kopen – zuinig of niet – omdat ze het nu wel kunnen betalen, en dat de autobranche die al lang in moeilijkheden zit dus extra inkomsten krijgt. Ook is er door de Tweede Kamer voorgesteld om alle wegenbouwprojecten naar voren te schuiven en zo meer banen te creëren als maatregel tegen de huidige economische crisis. Maar een groen antwoord op de crisis zou juist een investering betekenen in beter openbaar vervoer, windmolenparken en het isoleren van gebouwen – niet in meer ruimte voor uitlaatgassen en files.

Een andere maatregel is het emissierechtenhandelssysteem. Per bedrijf worden emissierechten verkocht of uitgedeeld. Als er minder wordt uitgestoten dan was afgesproken, kunnen deze rechten worden verkocht. Dit leidt ertoe dat grote, rijke bedrijven kunnen doorgaan met het uitstoten van CO2 en kleine, armere landen die het geld nodig hebben achterblijven met de onmogelijke taak om hun uitstoot met meer dan 100 procent te verminderen.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat er in de aanloop naar de klimaatconferentie van verschillende kanten waarschuwingen komen dat er niet veel verwacht moet worden. Maar dit is simpelweg niet acceptabel.

Politieke onwil

De gevolgen van het uitblijven van maatregelen worden steeds duidelijker, de technologische kennis is er en het geld om te investeren ook – kijk maar naar de enorme bedragen die de financiële sector in zijn gepompt. Het enige wat ontbreekt is de politieke wil om hier iets mee te doen.

Keer op keer blijkt duidelijk dat economische winst voor het bedrijfsleven op korte termijn belangrijker is dan een leefbare planeet voor onze en volgende generaties. Er wordt genoeg gepraat over groene investeringen en een duurzame toekomst, maar waar het op neerkomt is dat regeringen niet meer kunnen doen dan het bedrijfsleven te ‘stimuleren’ groen en duurzaam te produceren. Dat regeringen ook door middel van een klimaatwet en strenge sancties actie kunnen ondernemen, daar wordt niet over gesproken want dit zou het ‘ondernemersklimaat’ te veel verstoren.

De huidige klimaatcrisis is zeer waarschijnlijk de ergste crisis door de mensheid ooit meegemaakt. Door menselijk handelen is onze natuur zo aangetast dat de planeet in snel tempo uitgeput raakt. De drijfveer achter deze problemen is de jacht naar meer winst en grotere productie. Deze kapitalistische honger naar oneindige expansie zal snel gestopt moeten worden om een leefbare planeet te behouden.

Het is goed om als individu zo milieuvriendelijk te leven als mogelijk is, maar de echte oplossing zal moeten komen vanuit de maatschappij zelf, uit internationale actie en radicale verandering van beleid.

In de demonstraties tijdens de top in Kopenhagen zal daarom een duidelijke boodschap klinken naar de wereldleiders, dat er geluisterd moet worden naar de wetenschap en dat de belangen van mensen en de planeet boven de vrije markt moeten worden gesteld. Met minder mogen we geen genoegen nemen, want dit is misschien wel onze laatste kans.

Klik hier voor meer informatie over de mobilisatie naar de klimaattop in Kopenhagen.