Meer wapentuig voor politie is onaanvaardbaar
Wikimedia Commons / Junglecat
Nadat een politieagent in Rotterdam knock-out werd geslagen, kwamen agenten op televisie om te vertellen dat ze heel erg een taser nodig hebben om hun ‘gezag’ terug te kunnen veroveren. Korpschef Erik Akerboom denkt dat de taser agenten ‘een boost van vertrouwen’ geeft. De taser zou het geweld tegen agenten moeten tegengaan en het vuurwapen zou minder snel gebruikt worden.
De taser zorgt voor een elektrische schok die iemand tijdelijk verlamt. De stroomstoten van een taser kunnen tot ernstige gezondheidsklachten leiden. Ook leidt het toedienen van meerdere stoten tot een verhoogd gezondheidsrisico. De afgelopen twee jaar experimenteerden politieagenten al met de taser. Amnesty International schreef een vernietigend rapport over die proefperiode.
‘Onbezonnen’
Volgens politiewetenschapper Jaap Timmer is het geweld tegen politieagenten dit jaar juist gedaald ten opzichte van vorig jaar. In het eerste halfjaar van 2019 betrof het ongeveer 5000 incidenten tegenover 10.000 in 2018, waarbij dit in 2018 in ongeveer 6.000 gevallen verbale agressie als schelden en discriminatie betrof.
Tijdens de tweedaagse training met de taser werd volgens Amnesty nauwelijks aandacht besteed aan de gezondheidsrisico’s of impact van het wapen. De keuze om 30 miljoen euro aan de invoering van een taser uit te geven noemt Timmer ‘onbezonnen beleid.’ Politieagenten komen nu namelijk al niet aan de vereiste 4 trainingsdagen per jaar, omdat daar geen geld voor zou zijn.
Taser zorgt voor meer geweld
De taser is volgens Amnesty meermaals ingezet op momenten dat er geen hoog risico dreigde voor agenten. Een patiënt in een ggz-instelling is getaserd terwijl hij in de isoleercel zat. De taser is ook gebruikt tegen een dementerende man en tegen een kind van dertien. Tijdens de proefperiode is de taser herhaaldelijk (soms zelfs zeven keer) op dezelfde persoon gebruikt. In 80 procent van de gevallen dat de taser is ingezet, was dit tegen ongewapende mensen. Volgens Amnesty wordt het wapen voornamelijk gebruikt in situaties waarin sowieso geen vuurwapen zou mogen worden ingezet. Daarmee vervalt het argument dat de taser een goed alternatief is voor het gebruik van het vuurwapen.
Dat de taser mogelijk geweld tegen agenten afschrikt en dus deëscalerend werkt is ook onzin. Een onderzoek van de Universiteit van Cambridge naar het gebruik van de taser bij de Londense Politie toont juist aan dat de taser geweld oproept en de drempel voor agenten verlaagt om geweld te gebruiken. Zo was er een toename van 50 procent van geweld door agenten die de taser droegen.
Wapenstok en pepperspray
In juli vorig jaar kregen agenten een nieuwe uitschuifbare wapenstok. Nog niet alle agenten gebruiken de nieuwe stok. Timmer wijst erop dat zowel de nieuwe wapenstok als de pepperspray met dezelfde argumenten werden ingevoerd als de taser. Het effect van de wapens of de belofte dat deze middelen tot minder geweld of vuurwapengebruik zouden leiden is ook nooit geëvalueerd binnen de politie.
Maar het geweld aan de zijde van de politie is wel toegenomen. In de jaren 1978-2002 vielen er 69 doden en 329 gewonden door politiekogels, gemiddeld drie doden en dertien gewonden per jaar. Sindsdien bleef het aantal stijgen. In 2012 werd de pepperspray van samenstelling veranderd zodat het een zwaardere impact kreeg, wederom om geweld tegen te gaan en ‘schieten te voorkomen’. Toen vielen er 24 doden door politiekogels. Het aantal schietincidenten nam in 2014 toe tot 33. Van 2014 tot 2018 varieert het aantal schietincidenten van 34 in 2016 tot 27 in 2018. Dit terwijl criminaliteit van 2006 tot 2016 volgens het CBS met 40 procent daalde. In 2018 was de criminaliteit met 20 procent gedaald ten opzichte van 2014.
Racisme en seksisme
De afgelopen jaren zijn er bovendien verschillende incidenten geweest, waaruit blijkt dat politieagenten keer op keer over de scheef gaan en onnodig geweld gebruiken. Ze worden maar zelden veroordeeld.
Recent werden er nieuwe onthullingen gedaan van structurele discriminatie en racisme binnen de politie. Klokkenluider Fatima Aboulouafa kreeg een spreekverbod en werd vervolgens op non-actief gesteld. Ook kwam aan het licht dat een groep agenten in Den Haag zichzelf ‘Marokkanenverdelgers’ noemt. Deze agenten zijn nog gewoon werkzaam bij de politie.
Politieadviseur Carel Boers diende afgelopen zomer zijn ontslag in, omdat de politietop wantoestanden ‘van aanrandingen tot ernstige discriminatie’ consequent negeert. Boers zegt: ‘discriminatie is heel openlijk en onder de gordel en een gevolg van niet-corrigerend gedrag van chefs. De ultrarechtse geur die van dit soort uitingen afstraalt, past niet bij de neutrale houding die de politie moet hebben.’ Tekenend is ook dat de extreemrechtse ideoloog Machteld Zee veiligheidsadviseur en senior onderzoeker is bij de politie Den Haag. Eerder sprak zij op een bijeenkomst van het extreemrechtse Vlaams Belang.
Racisme, seksisme en machtsmisbruik bij de politie is geen kwestie van een paar ‘rotte appels’, het probleem is structureel. Door een gebrek aan scholing en evaluatie, een politietop die wangedrag goedkeurt en een cultuur van verhevenheid zal uitbreiding van het arsenaal enkel leiden tot meer politiegeweld. Niet tot meer veiligheid.