Massaal verzet tegen politieke veroordelingen van Catalaanse activisten

Negen politieke leiders van de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging werden vandaag veroordeeld voor straffen van negen tot dertien jaar. In de hele regio gingen mensen direct de straat op tegen deze zware straffen die bedoeld zijn om de beweging voor zelfbeschikking te breken. 

De Catalaanse nationalisten zijn veroordeeld voor hun rol rond het onafhankelijkheidsreferendum van 1 oktober 2017. Zo werd vice-premier van het Catalaanse parlement Junqueras voor 13 jaar veroordeeld voor opruiing en het misbruik maken van publieke middelen. Cuixart, van de Catalaanse culturele organisatie Òmnium Cultural, zat al twee jaar gevangen en werd voor nog eens negen jaar veroordeeld vanwege opruiing. Dit is een grof schandaal.

Het Catalaanse parlement nam de stap om een referendum uit te roepen nadat elke poging om meer autonomie binnen de Spaanse staat te bemachtigen, werd geblokkeerd. Vanaf het begin volgde de Spaanse staat een lijn van confrontatie. Zij probeerde de stembusgang onmogelijk te maken en gebruikte bruut geweld tegen mensen die wilden stemmen. Niemand is hiervoor veroordeeld.

Nadat de overgrote meerderheid van de kiezers koos voor onafhankelijkheid, riep het Catalaanse parlement onder druk van de beweging de onafhankelijkheid uit. Het Spaanse constitutionele hof verklaarde deze stap ongrondwettelijk en er werden nieuwe regionale verkiezingen uitgeroepen. Politieke leiders van de beweging werden gevangen gezet en de conservatieve leider van de grootste Catalaanse partij JxCat, Puigdemont, vluchtte naar het buitenland.

Repressie

De repressie van het referendum kon op brede politieke steun rekenen buiten Catalonië. Zowel het sociaaldemocratische PSOE als de conservatieve PP steunden het onderdrukken van de Catalaanse beweging. De mobilisaties tegen de Catalaanse onafhankelijkheid werden gedomineerd door hard-rechts. Op een golf van nationalisme werd de neofascistische partij VOX met de laatste algemene verkiezingen met tien procent van de stemmen verkozen.

Radicaal links liet de Catalanen in de kou staan. De leiding van Podemos bijvoorbeeld deed alsof een tussenpositie mogelijk is: niet voor het recht van de Catalanen om een referendum te organiseren, maar ook niet voor de harde repressie vanuit de Spaanse staat. Deze positie komt er eigenlijk op neer dat zij voor het recht op zelfbeschikking is, maar alleen als de meerderheid in de Spaanse staat hiermee instemt. Dit is een intern tegenstrijdige positie.

De Spaanse regering wordt nu niet meer geleid door de PP, maar door de sociaaldemocraten onder leiding van Sánchez. Voor de Catalanen maakt dit weinig uit. Sánchez stelde vandaag dat de Catalanen de grondwet hadden ondermijnd en een breuk hadden gecreëerd in de Catalaanse maatschappij door ‘te weigeren te erkennen dat de meerderheid tegen onafhankelijkheid is’. Maar als Sánchez hier zo van overtuigd is, moet hij een referendum organiseren om dit te testen. 

Eerder vorige week was Spanje ook het eerste Europese land dat de Turkse aanval op het door de Koerden bestuurde Rojava steunde. 

De Europese Unie heeft zich nooit uitgesproken tegen deze Spaanse aantasting van het recht op zelfbeschikking. Europese regeringsleiders reageerden op de repressie tegen het referendum door te stellen dat dit een ‘binnenlandse aangelegenheid’ is. De Europese Commissie riep op tot ‘eenheid en stabiliteit’ en dreigde zelfs om Catalonië uit de Europese Unie te zetten wanneer het verderging met haar stappen richting onafhankelijkheid.

Nieuwe acties

De veroordelingen van vandaag leiden tot veel verzet. Een studentenvakbond riep op tot massale burgerlijke ongehoorzaamheid. In steden en dorpen in Catalonië gingen mensen vandaag massaal de straat op. De nieuwe coalitie Tsunami Democràtic riep op tot een blokkade van het vliegveld van Barcelona. Toen de politie in reactie controles instelde om alleen mensen binnen te laten met een boarding pas, sprokkelden vrijwilligers massaal boarding passen bij elkaar om toch de centrale vertrekhal binnen te komen. Wegen naar het vliegveld stonden vast en duizenden mensen verzamelden zich rond de terminal. Veel vluchten werden zo vertraagd.

De Catalaanse bevolking is verdeeld over het vraagstuk van onafhankelijkheid, maar de woede over de Spaanse repressie wordt veel breder gedragen. In de aanloop naar het referendum werden er in heel Catalonië buurtcomités opgezet om de stembusgang te organiseren. Na het referendum werden deze omgedoopt tot comités ter bescherming van de republiek. Het is belangrijk dat deze comités verder worden uitgebouwd. De comités kunnen een alternatief van onderaf vormen voor de conservatieve leiding van de onafhankelijkheidsbeweging wanneer meer mensen hierin actief worden en er ook aansluiting wordt gezocht bij andere delen van de arbeidersklasse in de Spaanse staat.

Kijk ook deze bijeenkomst terug tijdens Marxisme Festival van dit jaar met Marina Morante van Marx21 uit Catalonië.