Massa-arrestatie Den Haag: repressie is structureel
Door Thomas Keulemans en Ewout van den Berg
Antifascisten en anarchisten organiseerden de demonstratie naar aanleiding van groeiende repressie en vervolging van activisten door de politie. De politie besloot afgelopen zaterdag echter opnieuw zonder enige dreiging vanuit activisten, de demonstratie zonder pardon op botte wijze te onderdrukken. 166 Activisten werden opgepakt en tot diep in de nacht vastgehouden. Dit onderstreepte het belang van de strijd die de activisten voeren, maar het liet ook zien wat de tekortkomingen zijn van hun strategie.
De politie was massaal komen opdagen voor een demonstratie van rond de 200 mensen. Daar het politiebureau al van tevoren was ingericht op een grote groep arrestanten, doet dit de vraag rijzen of het plan vooraf al duidelijk was. Het lijkt alsof elke minimale aanleiding wordt aangepakt als rechtvaardiging voor het (wederom) buitensporige optreden van de politie. Politie en burgemeester lijken de Haagse activisten verantwoordelijk te houden voor de onrust en rellen in die stad – niet het eigen racistische optreden en de doden die hierdoor gevallen zijn.
Terwijl de politie toestemming had gegeven voor een demonstratie, werd direct aangegeven dat er niet gelopen mocht worden. Demonstranten werden meteen omsingeld door politie en een camerateam werd ingezet om demonstranten en omstanders vast te leggen. Na een halfuur en twee toespraken werd de demonstratie verboden. Aanleiding hiervoor zou zijn dat sommigen hun gezichtsbedekking niet af wilden doen. Klaarblijkelijk zijn demonstranten verplicht om tegemoet te komen aan de controledrift van de politie. Zelf werden agenten liever niet gefilmd. Een filmende volksvertegenwoordiger van de Haagse Stadspartij werd zonder pardon weggestuurd.
Bredere steun
Anarchisten uit allerlei landen toonden hun solidariteit in Den Haag. Zij waren verbouwereerd over het gemak waarmee de politie ingreep. Drie antifascisten uit Hamburg waren speciaal voor de demonstratie gekomen. Ze bleven van een afstandje staan kijken. Eentje stelde: ‘Wij snappen het niet. Er staat heel veel politie om de activisten. Als de politie op deze manier in Hamburg om ons heen gaan staan, rennen we alle kanten op. Je laat je toch niet zo arresteren?’
Met hun intimiderende en escalerende optreden slaagde de politie erin sympathisanten af te schrikken. Omstanders die sympathiseerden met het doel van de demo en ook ervaring hebben met politierepressie en racisme voelden zich niet veilig om zich aan te sluiten. Mohammed, een man van middelbare leeftijd zei: ‘Terecht dat mensen de straat op gaan. Ik stond laatst in de avond voor een winkel aan de Hoefkade. Twee politie-agenten kwamen agressief op mij af en zeiden dat ik moest weggaan. Reacties zoals deze zijn de reden waarom ik snel terug naar Marokko ga.’
Gilsonia uit Den Haag, een zwarte vrouw van middelbare leeftijd, fietste toevallig langs: ‘Dit doet me heel erg denken aan wat ik zag tijdens de intocht afgelopen zaterdag. De repressie is groot in Nederland. Ik durf er niet bij te gaan staan.’
Criminalisering door de media
De NOS ging volgzaam mee in de criminalisering door de politie. De anarchisten werden als de aanstichters van geweld gepresenteerd, terwijl het juist de politie was die hiervoor verantwoordelijk was. Dat de arrestaties het gevolg waren van misdragingen van activisten is volstrekt onjuist: voordat er ook maar iets gebeurde, werd de hele groep al aangehouden. Ook besloot de NOS de demonstranten ‘extremisten’ te noemen. Het steeds vaker voorkomende gebruik van het criminaliseren van linkse activisten wordt hiermee door de politie en de media rustig voortgezet.
De verontwaardiging over het feit dat demonstranten niet vrijwillig meewerkten aan hun arrestatie is dan ook misplaatst. De politie escaleerde doelbewust en het waren de demonstranten die getroffen werden door het geweld. Mensen die waren getroffen door knuppels van agenten spraken over gekneusde ledematen en gebroken vingers. Bij een activiste raakte de arm zelfs uit de kom.
Dat de politie wist dat er geen rechtvaardiging was voor hun optreden bleek wel uit het feit dat activisten opnieuw zonder boetes werden vrijgelaten.
Groeiende repressie van demonstratierecht
Dat dit het tweede weekend op rij was waarin activisten massaal en op dubieuze gronden gearresteerd werden illustreert hoe het in Nederland gesteld is met de vrijheid van meningsuiting en het demonstratierecht. Dat de media dit goedpraten en politici het negeren is een schande.
De Tweede Kamer weigerde vorige week in discussie te gaan over de gebeurtenissen tijdens de intocht in Rotterdam. Deze desinteresse van de landelijke politiek en de repressieve neigingen van burgemeesters die agenten structureel de hand boven het hoofd houden, maakte de massa-arrestaties van afgelopen zaterdag mogelijk.
Dit maakt onderlinge solidariteit en het voeren van actie des te noodzakelijker. Maar meer actie alleen is niet voldoende. In plaats van zelf kleine acties op te zetten zouden we beter moeten nadenken over hoe acties beter kunnen aansluiten bij de bezorgdheid die er wel degelijk is over het ondermijnen van grondrechten.
Niet alleen de politie-aanwezigheid hield mensen tegen om zich aan te sluiten: ook de bijna uitsluitend in het zwart gehulde activisten gaven een weinig verwelkomende indruk. Alleen door het verbreden van de acties kan de criminalisering van verzet doorbroken worden. Een grotere en meer diverse groep mensen laat zich nu eenmaal veel moeilijker criminaliseren. De reactie van omstanders duidt erop dat er genoeg mogelijkheden zijn om een groter blok te vormen tegen de gewelddadige macht van de politie.