Manifest: Kies partij voor de vrede!

Begin juli publiceerde het Platform tegen de Oorlog in Oekraïne onderstaande verklaring. Als Internationale Socialisten zien wij een grote noodzaak de anti-oorlogsnetwerken opnieuw op te bouwen en zijn wij onderdeel van dit initiatief.
22 juli 2022

Bij de coalitie zijn afgevaardigden aanwezig van verschillende delen van links, zoals BIJ1, Stop Wapenhandel en de SP. Wij denken dat de verklaring op een aantal punten tekortschiet. Zo denken wij niet dat Nederland onderdeel zou moeten zijn van een imperialistisch bondgenootschap zoals de NAVO en dat er geen cent zou moeten gaan naar bewapening. Bovendien denken wij dat niet alleen oorlogsvluchtelingen humanitaire opvang verdienen.

Om twee redenen steunen wij deze verklaring. In de eerste plaats maakt de verklaring een aantal belangrijke punten binnen het publieke debat. Imperialisme is een systeem van geopolitieke concurrentie tussen staten, niet de eigenschap van een land. De verklaring erkent het recht op zelfbeschikking van de bevolking van Oekraine tegen de invasie, zonder hierbij de rol die Westerse staten spelen te minimaliseren.

Daarnaast ondersteunen wij de verklaring omdat we denken dat het hoognodig is om de anti-oorlogsbeweging weer op te bouwen, ook wanneer Westerse agressie niet de eerste aanleiding is. Het kapitalisme is in een meervoudige crisis en in de hele wereld zien we hoe geopolitieke spanningen tussen staten toenemen. In deze periode is het belangrijk dat we op links discussiëren over hoe we deze ontwikkelingen duiden en ook samen in actie komen.

Manifest: Kies partij voor de vrede!

Oorlogen speelden zich meestal ergens ver weg af, maar komen nu razendsnel dichterbij. Na vier maanden geweld en bloedvergieten, blijft de Oekraïne-oorlog niet alleen ongemeend complex maar ook extreem gevaarlijk. Niet in de laatste plaats omdat twee – direct of indirect – bij het conflict betrokken partijen, Rusland en meerdere NAVO-lidstaten, over massavernietigingswapens beschikken. Mochten die op enig moment ingezet worden, dan kan dat op een ongekende ramp voor de mensheid uitlopen.

Poetin verantwoordelijk voor de oorlog

De verantwoordelijkheid voor de oorlog ligt bij de Russische president Poetin en zijn entourage. De Russische aanvalsoorlog is een schending van het Handvest van de Verenigde Naties en het conflict tussen Rusland en Oekraïne hoort binnen de kaders van het internationaal recht opgelost te worden.

Het optreden van Poetin in Oekraïne is een ernstige schending van het internationaal recht. Protesten in Rusland  tegen de oorlog worden net als andere vormen van binnenlandse oppositie hard onderdrukt. Door dit  optreden van de Russische staat is dat land uit de Raad van Europa gezet.

Dit alles ontslaat ons echter niet van de plicht kritisch naar de rol van westerse regeringen te kijken. Aan de ene kant heeft zich een proces van uitbreiding van de EU en de NAVO richting Oost-Europa voorgedaan. Aan de andere kant is Rusland – in tegenstelling tot Georgië en Oekraïne – stelselmatig buiten het proces van politieke en economische samenwerking en integratie in Europa gehouden. De terugkeer van Rusland op het wereldtoneel heeft de geopolitieke verhoudingen op ons continent inmiddels ingrijpend veranderd. Over democratie en mensenrechten wordt terecht veel gesproken, maar er speelt veel meer. De huidige ontwikkelingen kunnen niet los worden gezien van het streven van de bij het conflict betrokken grootmachten om grondstoffen, energiebronnen, transportverbindingen, productiefaciliteiten en afzetmarkten in handen te krijgen en hun macht uit te breiden.

Angst en onzekerheid

Door de oorlog heerst er angst en onzekerheid onder de bevolking van Europese landen. Ook zijn mensen verontwaardigd en boos over het menselijk leed ten gevolge van het oorlogsgeweld. De solidariteit met de slachtoffers en met de oorlogsvluchtelingen is hartverwarmend. Vanuit dit perspectief is het breed levende sentiment in ons land dat we van buitenaf in moeten grijpen om een eind te maken aan de gruweldaden, begrijpelijk. Tegelijkertijd is het zaak helder na te denken over wat te doen, omdat de risico’s van escalatie van de oorlog gevaarlijk groot zijn. Extra verontrustend is het feit dat het de Europese landen door interne verdeeldheid tot nog toe niet gelukt is een gezamenlijk alternatief te ontwikkelen voor de escalatiepolitiek van de VS en het Verenigd Koninkrijk.

Oekraïne heeft het recht zich te verdedigen

Oekraïne heeft het volste recht om zich te verdedigen tegen de Russische agressie. Tegelijk moeten we tegengaan dat NAVO-lidstaten de oorlog aangrijpen om het militaire conflict op het spits te drijven en Rusland koste wat kost een nederlaag toe te brengen. Het recente verleden laat zien dat dit risico van escalatie zeker aanwezig is. Door toedoen van buitenlandse interventies zijn er de afgelopen decennia in Afghanistan, Irak en Jemen honderdduizenden doden gevallen en heeft een vergelijkbaar aantal mensen moeten vluchten, zonder dat dit de wereld veiliger heeft gemaakt. De oorlog die nu gaande is verstoort handelsstromen en dreigt in delen van Afrika en het Midden-Oosten tot voedselcrises te leiden, met potentieel dramatische gevolgen.

Tal van vragen

De oorlog van Rusland tegen Oekraïne roept tal van vragen op. Waarom kondigen landen als Duitsland en Nederland draconische verhogingen van het defensiebudgetten aan zonder dat de volksvertegenwoordiging in die landen eerst grondig debatteert over de defensieve capaciteit van de Europese landen? Wat mankeert er aan de West-Europese defensie terwijl de Europese NAVO-landen samen vier keer zoveel geld steken in militaire opbouw dan Rusland?

Waarom niet veel scherper inzetten op sancties tegen oligarchen? Zij worden teveel uit de wind gehouden door trustkantoren, advocatenkantoren, vastgoedspeculanten en westerse regeringen. Waarom de boycot van Russische olie en gas niet aangrijpen om nu versneld over te stappen op duurzame energie door een grootscheeps offensief van woningisolatie, energiebesparing en zonnepanelen te starten, in plaats van de ene leverancier van fossiele brandstoffen met een dubieuze reputatie op het gebied van mensenrechten in te ruilen voor een andere? En waar het gaat om ons eigen land, waarom zou het niet mogelijk zijn om de meest kwetsbare groepen te compenseren voor de economische tegenslag ten gevolge van de oorlog die de kassen van de oorlogsindustrie en van speculanten spekt?

Wij pleiten voor:

  •  het toewerken naar onderhandelingen en een wapenstilstand, waarbij respect voor het internationaal recht en het voortbestaan van Oekraïne als zelfstandige staat uitgangspunt hoort te zijn;
  • het stoppen van de oorlog en de terugtrekking van de Russische troepen uit Oekraïne;
  • voortzetting van gerichte sancties tegen de Russische oorlogselite;
  •  humanitaire hulp aan de oorlogsslachtoffers en oorlogsvluchtelingen (ongeacht huidskleur en afkomst);
  • kwijtschelding van de buitenlandse schulden van Oekraïne;
  • een serieus debat over de staat van onze defensie in plaats van kritiekloze verhoging van de budgetten;
  • koopkrachtcompensatie voor de economisch zwakste groepen in onze samenleving, voor zover die te lijden hebben onder gestegen kosten van levensonderhoud ten gevolge van de oorlog; en
  • verhoogde inspanningen om te komen tot een kernwapenvrij wereld, te beginnen in Europa.

Tot slot zijn wij solidair met het verzet van burgers van Oekraïne en Belarus tegen de invasie en steunen wij Russen die zich tegen de oorlog keren. Onderteken onze verklaring en sluit je bij ons aan. De toekomst van ons land en van Europa is te belangrijk om die aan de politieke elite en de wapenindustrie over te laten.

Amsterdam, 1 juli 2022

Onderteken de tekst op de website van het Platform tegen de Oorlog in Oekraïne