Maand na ‘asieldeal’ woekert de crisis in de asielopvang voort

Al in 2020 berichtte de NOS over verslechterende omstandigheden bij het aanmeldcentrum van AZC Ter Apel. Vluchtelingenorganisaties en activisten trokken veelvuldig aan de bel maar er gebeurde weinig. Deze zomer kwam Rutte IV pas in beweging – met beleid dat de problemen alleen maar vergrootte.
1 november 2022

Vluchtelingen die zich melden bij aanmeldcentrum Ter Apel moeten momenteel vaak weken wachten om een asielprocedure te starten. De opvangcapaciteit bij het aanmeldcentrum is al lange tijd niet toereikend en vluchtelingen slapen hierdoor noodgedwongen op straat. In augustus dit jaar ging het om meer dan 700 mensen per nacht. Ook wordt er buiten door het COA nauwelijks gezorgd voor sanitaire voorzieningen, gezond voedsel en drinkwater.

Activisten en organisaties zijn al meer dan een jaar in de weer om vluchtelingen te helpen. Actiekeukens en lokale (kraak)groepen zorgen dagelijks voor warme maaltijden, zamelen door het hele land kleding, dekens en verzorgingsproducten in en doen regelmatig pogingen om tenten uit te delen. Maar tenten worden structureel afgepakt door de politie om ‘gevaarlijke situaties te voorkomen’. Stel je voor dat vluchtelingen enige vorm van privacy krijgen en beschut kunnen slapen. Het moet natuurlijk allemaal zo vervelend mogelijk blijven.

Oplossing

De medische situatie was in augustus zo schrijnend dat Artsen Zonder Grenzen zich genoodzaakt zag om in actie te komen. Na grote ophef op straat en de dood van een drie maanden oude baby kwam kabinet Rutte IV eindelijk met een ‘oplossing’: opvanglocaties die vaak uren verwijderd zijn van het aanmeldcentrum. Mensen die in de rij staan zijn bang om hun plek in de wachtrij te verliezen. Om ervoor te zorgen dat deze vluchtelingen toch met de bussen mee gaan is er een noodverordening van kracht. Vluchtelingen mogen zich na aanmelding niet langer begeven in het veiligheidsrisicogebied zonder oproep van het COA.

Inmiddels wachten en slapen mensen ondanks deze ‘oplossing’ weer noodgedwongen buiten, zowel bij AZC Ter Apel als bij de tijdelijke locaties, waar ook vaak te weinig ruimte is. Het gemak waarmee de opvang van grote groepen Oekraïners werd georganiseerd laat zien dat dit geen onkunde is, maar bewust, racistisch afschrikbeleid. Om dit te handhaven wordt de noodverordening op allerlei manieren gebruikt om ook helpende activisten aan te pakken. Dit gaat van vervelende ondervragingen, inbeslagname van spullen en willekeurige ID-checks tot het uitdelen van flinke boetes. In de verlengde noodverordening staat dat niemand vluchtelingen van tenten en kampeermiddelen mag voorzien. Dit zou ‘een oplossing van de asielcrisis in meer structurelere zin van het woord’ in de weg staan.

We moeten massaal in actie komen en eisen dat alle mensen op de vlucht, ongeacht waar zij vandaan komen, op een menswaardige manier worden opgevangen en dat vluchtroutes veilig zijn. De grenzen van fort Europa moeten open, het COA moet worden opgeheven en vluchtelingen moeten direct in de gemeenschap worden opgevangen. Maar tot we dat voor elkaar hebben, moeten we de activisten en hulporganisaties ter plaatse blijven ondersteunen.