Libanon: ‘De beweging draait nu om meer dan afval’

Na de Arabische Lente in 2011 vinden opnieuw grote protesten plaats in Beiroet, Libanon. De aanleiding hiervoor is een afvalcrisis. De beweging gaat inmiddels echter over meer, en eist de val van het regime. Thomas Hofland sprak erover met Anthony Rizk, lid van het Socialistisch Forum in Libanon.

Wat is het Socialistisch Forum?
22 oktober 2015

We zijn een socialistische organisatie die bestaat sinds het begin van deze eeuw. We zijn actief in de strijd tegen racisme en seksisme, in de Arabische Revolutie, de strijd van Syrische vluchtelingen, de vakbondsstrijd en dus de strijd tegen het afvalprobleem.

Hoe is de afvalcrisis ontstaan?

Het onderliggende probleem is de machtsstrijd tussen de twee grote politieke allianties in Libanon, 8 Maart en 14 Maart. Al tien jaar is het land politiek verlamd door deze strijd. Dit heeft geleid tot onenigheid over welk schoonmaakbedrijf het nieuwe contract krijgt – verschillende politici hebben belangen in schoonmaakbedrijven. Het vuilnis wordt hierdoor sinds juli niet meer opgehaald. Het afval in combinatie met heet weer is een warm bad voor epidemieën. Het zijn arbeidersbuurten waar nu het meeste afval wordt gedumpt.

Hoe ziet de beweging tegen het afvalprobleem eruit?

In het begin werd de strijd door liberalen en links-reformisten geleid met de campagne You Stink. Op demonstraties zag je nationale vlaggen en voerden milieu-experts het woord. Ze probeerden de politieke leiders ervan te overtuigen hervormingen door te voeren. Deze strategie is mislukt.

De regering beschuldigt tegelijkertijd de beweging ervan het volk te laten lijden omdat wij geen compromis willen sluiten. Het noodplan van de regering laat echter zien dat een compromis geen oplossing is: namelijk de gesloten stortplaats in Na’ameh zeven dagen lang heropenen. Deze stortplaats stroomt al jaren over en is nooit goed onderhouden waardoor omwonenden gezondheidsrisico’s lopen.

Wat is het perspectief van de beweging?

Op 8 augustus hebben we als Socialistisch Forum samen met vooral feministische studenten een revolutionair blok gevormd in een demonstratie van You Stink. Onze revolutionaire ideeën en leuzen zijn sindsdien leidend in de strijd. Hiermee doorbreken we het sektarisme waaronder de Libanese bevolking leeft.

De beweging draait nu om meer dan afval. De afgelopen jaren zijn er amper progressieve hervormingen doorgevoerd. Wel worden stranden geprivatiseerd, zijn de arbeidsomstandigheden slecht, zijn er problemen met de banken, worden er neoliberale huurwetten doorgevoerd, is er een watertekort, heerst er corruptie, wordt de samenleving steeds meer racistisch en seksistisch en slaan de politie en het leger demonstranten neer. Al deze onderwerpen komen op dit moment samen. We zien veel nieuwe gezichten op de demonstraties en de beweging wordt steeds klassenbewuster. Deze beweging geeft hoop aan de Libanese bevolking.

In Nederland is er nu veel te doen rondom de vluchtelingenkwestie. Hoe is de situatie bij jullie?

Wij vangen een hoog percentage vluchtelingen op (5,8 miljoen inwoners waarvan ruim 1,5 miljoen vluchtelingen uit Syrië, Palestina of Irak, red.). Vluchtelingen leven hier in slechte omstandigheden en worden geïntimideerd door de politie en het leger. Ook is er een avondklok ingesteld voor Syrische vluchtelingen.

Net als in Nederland gebruikt de heersende klasse de vluchtelingen als zondebok, voor een gebrek aan scholen en infrastructuur. Het Socialistisch Forum gaat daar tegen in door te zeggen dat deze problemen voortkomen uit het kapitalisme en de georganiseerde politiek die arme wijken kapot maakt en geen scholen bouwt. De Libanezen weten dit en bemoeien zich er ook mee.