Leerkrachten spontaan de straat op in Nijmegen
Door Ramon Lambregts
Op de bijeenkomst van de AOb was het druk. Te druk. De aanwezigen pasten niet in de zaal waar werd gespeecht en muziek werd gespeeld. Dit had voorkomen kunnen worden door een betere locatie te regelen. Ook het ‘programma’ was volgens veel mensen erg karig. Er werd hardop de vraag gesteld wat ze eigenlijk kwamen doen en de speech AOb-bestuurder Van Liempt werd lauw ontvangen. ‘Het is wel slappe hap’, werd onderling gemompeld.
Er was duidelijk behoefte aan discussie. In de korte tijd dat er vragen gesteld konden worden werd er een lichte ontevredenheid geventileerd. Er waren zorgen over de organisaties die zich los van de vakbond aan het organiseren zijn. ‘Samen staan we toch sterker?’ Maar er was ook kritiek over hoe de bonden onderhandelen. Hierbij werd verwezen naar onderhandelingen uit het verleden, waarbij ‘we ook al zoveel hebben ingeleverd.’ Ook was er iemand die zei dat ‘de vakbond veel te laag inzet.’
De AOb bedankte de leerkrachten voor de inzet. Dit kwam ietwat vreemd over, omdat de leerkrachten zelf voortdurend de kar trekken voor zichzelf, hun collega’s en de kinderen. Niet voor de AOb. Het enige dat er vervolgens werd aangeboden was de mogelijkheid om met een juridische specialist te spreken. Geen vervolgmomenten in de vorm van actie- of discussiebijeenkomsten.
Toen de bestuurder was uitgesproken werd door een leerkracht opgeroepen om naar het centrum te gaan voor een demonstratie. Er werd verzameld op de Grote Markt. Sommigen hadden een bordje of een spandoek en op het hoogtepunt liepen er zo’n 200 mensen mee. Langs de route was veel steun. Er werd geklapt en er was een toeschouwer die heel enthousiast leuzen inzette.
De demonstranten zelf waren duidelijk nog wat onwennig. Er werd wel geprobeerd om leuzen in te zetten, maar dit vond slechts weerklank bij een kleine groep. Hiervoor in de plaats waren er wel veel onderlinge gesprekken over ervaringen in de scholen. Ook dit is de winst van een collectieve actie.
De organiserende kracht achter de demo is bescheiden: ‘Nouja, georganiseerd. Ik heb gewoon wat briefjes verspreid.’ Er volgt een korte discussie over het lidmaatschap bij de vakbond. ‘Ik heb jaren geleden mijn lidmaatschap al opgezegd’, zegt een andere leerkracht. Ze is teleurgesteld over de resultaten van de bonden en zegt het gevoel te hebben dat zij eigenlijk ‘niks voor ons willen betekenen.’ Er is gematigd enthousiasme over PO in Actie. Men is blij dat deze nieuwe organisatie de boel aanzwengelt, maar het is voor de meeste mensen duidelijk dat zij de potentiële slagkracht van de grote bonden missen.
De manier waarop deze staking is neergezet door de bonden maakt opnieuw duidelijk dat zij achterlopen op de leerkrachten zelf en de actiebereidheid eerder indammen dan uitbouwen. Het zal er de komende tijd op aankomen of de meest activistische leerkrachten in staat blijven druk uit te oefenen. Dat kan alleen door collectief te organiseren en ook binnen de bonden eisen te stellen. Vandaag gaven de leerkrachten in Nijmegen een mooi voorbeeld van die zelforganiserende kracht.