Kosovo’s afscheiding voedt nieuwe Koude Oorlog
Door Maina van der Zwan
De risico’s die gepaard gaan met het stichten van Kosovo zijn enorm. Nieuwe etnische zuiveringen zijn al op gang gekomen en als het niet tot een oorlog met Servië komt is dat te danken aan oorlogsmoeheid. Feitelijk kan het mini-staatje op geen enkele manier daadwerkelijk onafhankelijk zijn. De werkloosheid ligt boven 50 procent en het straatarme land heeft zelfs geen eigen elektriciteitsnetwerk. Afgelopen weekend moest de EU besluiten om 1800 rechters, politieagenten en douaniers naar Kosovo te sturen, als aanvulling op de 17.000 aanwezige NAVO-militairen.
Het feit dat de VS, Frankrijk en Groot-Britannië er maandag als de kippen bij waren om Kosovo te erkennen geeft al aan dat hier meer op het spel staat dan nationale zelfbeschikking. Sinds het begin van het uiteenvallen van Joegoslavië in 1990 is het gebied een speelbal van geopolitieke strijd tussen de machtsblokken van de VS, de EU en Rusland.
De directe wortels van de Kosovo-kwestie liggen in de NAVO-oorlog van 1999 die gericht was tegen Servië, waaraan ook Nederland actief deelnam. Onder het mom van het stoppen van etnische zuiveringen tegen Albanezen voerde een door de VS geleide coalitie verwoestende bombardementscampagne van 78 dagen vernietigde wegen, fabrieken, bruggen, treinen, de Chineze ambassade en het televisiestation in Belgrado. Honderden burgers kwamen om. Uiteindelijk ging Servië door de knieën en werd Kosovo een protectoraat van de Verenigde Naties. De massagraven van de ‘genocide’ die zou hebben plaatsgevonden in Kosovo zijn nooit ontdekt. Sterker nog, de daadwerkelijke etnische zuiveringen van zowel Albanese als Servische kant waren grotendeels een gevolg van de bombardementscampagne.
Hashim Thaci, de nieuwe premier van Kosovo, was de beruchte leider van het door de CIA gefinancierde Kosovaarse bevrijdingsleger. Hij heeft een reputatie van het martelen en doden van politieke tegenstanders, en staat centraal in talloze corruptie-schandalen. Bosnië en Kosovo, die beide gerund worden door het Westen, zijn de armste gebieden in Europa. Wapensmokkel, prostitutie, drugs en georganiseerde misdaad vieren hoogtij. Een lokale grap over de VN missie in Kosovo (Unmik) luidt als volgt: ‘Het enige verschil tussen Unmik en georganiseerde misdaad is dat Unmik niet bijzonder goed georganiseerd is.’
Ondanks de humanitaire ramp en het totale politieke fiasco dat de NAVO-oorlog teweeg heeft gebracht staat deze nog steeds te boek als ‘goede oorlog’. Links was toendertijd al verdeeld over de bombardementscampagne en de protesten waren kleinschalig. Velen, waaronder delen van de oude vredesbeweging en GroenLinks, vielen namelijk voor de moralistische retoriek over ‘humanitaire interventies’ en steunden de oorlog. Maar de werkelijke achtergrond van de oorlog was de wil om de invloed van de NAVO in Oost-Europa en het gebied rond de Kaspische Zee ten kosten van Rusland uit te breiden. De toenmalige speciale gezant van de VS Richard Holbrooke verklaarde: ‘De oorlog gaat over de geloofwaardigheid van de NAVO’.
De ‘oorlog tegen terrorisme’ die in 2001 werd gelanceerd overschaduwde de conflicten in de Balkan, maar ligt precies in lijn met dezelfde langetermijnstrategie voor Amerikaanse hegemonie en verschuivende machtsverhoudingen. Waar Servië uitgeschakeld moest worden als obstakel in de NAVO-uitbreiding richting Rusland, moest in Irak een obstakel voor Amerikaanse controle over het olierijke Midden-Oosten worden verwijderd. Beide kregen ‘democratie’ van bovenaf opgelegd en worden tot de dag van vandaag vanuit het Witte Huis bestuurd. De door de VS geregisseerde onafhankelijkheidsverklaring van Kosovo heeft als doel om Rusland verder te isoleren en Europa te verdelen.
We leven in een grillige tijd van crisis en imperialistische oorlogen. In de gebieden waar de belangen van de EU, China, de VS, Rusland en Japan botsen worden etnische spanningen aangejaagd en dreigen burgeroorlogen. Kijk naar Pakistan, Irak, Sudan en Kosovo. Het alternatief van socialisten voor deze ontwikkelingen klinkt in deze ellendige omstandigheden misschien utopisch, maar is de enige weg richting een menselijke toekomst zonder de verschrikkingen die de twintigste eeuw kenmerken. Die weg vereist in de eerste plaats een anti-imperialistische beweging die alle vormen van onderdrukking bestrijdt en vecht voor werkelijke zelfbeschikking op basis van gelijkheid en rechtvaardigheid. Die opdracht gaat op voor links op de Balkan, dat voor de zoveelste keer op de rand van oorlog is gebracht. Maar die opdracht geldt nog harder voor links in Nederland, want hier zitten de trouwste uitvoerders van de agressieve uitbreidingspolitiek van de NAVO.