Koraalriffen sterven af door uitblijven van klimaatbeleid

Wereldleiders hebben eind april het tandeloze klimaatverdrag ondertekend dat zij in december vorig jaar in Parijs overeengekomen waren. Op hetzelfde moment kwam in het nieuws dat 2015, het warmste jaar ooit gemeten, de koraalriffen onherstelbaar beschadigd heeft.
16 mei 2016

door Dave Sewell

Een kwart van de zeediersoorten is afhankelijk van koraalriffen. De teloorgang ervan zal leiden tot een golf van uitsterven. Een inspectie van het Great Barrier Reef halverwege april, ten oosten van Australië, onthulde honderden kilometers aan verwoesting.

Slechts 7 procent van het rif is onaangetast gebleven. De rest is ‘gebleekt’ door de warmte. Dit betekent dat de algen, die het koraal helpen om voedsel te produceren, zijn verdwenen waardoor het koraal wit en zonder voedingstoffen achterblijft. In sommige gebieden is het meeste koraal dood of aan het afsterven.

De Australische wetenschapper Terry Hughes onderzocht de schade aan meer dan 500 riffen. ‘Alle riffen vertonen, vrijwel zonder uitzondering, een hoge mate van verbleking’, zei hij. ‘Dit was het droevigste onderzoek van mijn leven.’

Gebleekt koraal kan zich herstellen, maar dat kost jaren in een omgeving met weinig overbelasting. De mondiale opwarming maakt dat onwaarschijnlijk. De Amerikaanse oceanograaf Mark Eakin legt uit: ‘Er zijn riffen die elke keer een opdonder krijgen, jaar na jaar. Herstel is op dit punt alleen nog maar zeer beperkt mogelijk.’

Warmterecords

Elke maand van dit jaar tot nu toe heeft het record gebroken voor de wereldwijd warmste maand ooit gemeten. Dat komt door de combinatie van klimaatverandering en het cyclische El-Nino-weersysteem. De vorige verblekingsgebeurtenissen in 1998 en 2002, twee jaren met El Nino-activiteit, hadden de riffen al beschadigd. Langzaam aangroeiende soorten hebben tientallen jaren nodig om te herstellen maar hebben die niet gekregen.

Maar de klimaatverandering heeft in 2016 veel meer koraal weggevaagd. Die afsterving zou kunnen blijven doorgaan tot ver in het volgende jaar. Het zal koraalriffen treffen die al ernstig verzwakt zijn. Het Great Barrier Reef is in 30 jaar met de helft gekrompen.

Zelfs de snelst groeiende soorten in de minst getroffen gebieden hebben minstens tien jaar nodig om terug te groeien. Die tijd gaan ze niet krijgen. De Australische wetenschapper Ove Hoegh-Guldberg waarschuwde: ‘We komen steeds dichter bij de situatie waarin de periodieke herhaling van de verbleking korter is dan de herstelperiode van het koraal.’ Zelfs als het volgende jaar een beetje koeler is, zullen de verschroeiende effecten van dit jaar blijven.

Wetenschappers in Groenland gaven alarmerend aan dat het seizoensgebonden smelten van het ijs maanden te vroeg begonnen is. Dit heeft de warmte diep het ijs in gebracht, waardoor het zwakker is en in de toekomst steeds eerder en sneller zal smelten. Hoewel het oppervlakte-ijs opnieuw kan aanvriezen, zal de ijskap in z’n geheel nooit meer de stabiliteit terugkrijgen die het ooit had.

De regering zet stappen achteruit op het gebied van klimaatbeleid, maar de klimaatverandering zelf heeft geen achteruit. Zonder een spoedig einde aan de mondiale opwarming zullen er meer ingrijpende en onomkeerbare veranderingen volgen. Hoegh-Guldberg: ‘Als we in de komende tien jaar niet militant actie tegen klimaatverandering ondernemen, dan betekent dit het einde van koraalparadijzen als het Great Barrier Reef.’

‘Na Parijs en Ende Gelände: hoe verder met de klimaatbeweging?’ is een van de vele discussies op het Marxisme Festival in Amsterdam, in het weekend van 21 en 22 mei. Daar spreken o.a. Liz Main (Groenfront) en Joris Wiegersma (Klimaatwerkgroep FNV en Internationale Socialisten).