Koerden verdienen solidariteit

De afgelopen maand leidde het conflict tussen de Turkse staat en de Koerden tot spanningen in Europa. Ook in Nederland gingen Turkse nationalisten de straat op en werden Koerdische verenigingen aangevallen. Angela Ettema onderzoekt de oorzaken van het oplaaiende conflict en de repercussies in Nederland.
10 oktober 2015

In september gingen in heel Europa Turkse nationalisten de straat op om te protesteren tegen de Koerdische beweging PKK. Ze stelden deze organisatie verantwoordelijk voor het geweld in Turkije, dat vooral de laatste maanden weer is opgelaaid en waarbij dit jaar weer honderden doden zijn gevallen.

Eerder dit jaar onderhandelde de AKP-regering nog met de PKK over een vreedzame oplossing voor het conflict, dat in drie decennia zo’n 40.000 levens eiste. Maar inmiddels heeft president Erdogan het vredesproces afgezworen. Bij de verkiezingen van 7 juni haalde de AKP geen meerderheid. Dit kwam vooral door het goede resultaat van de pro-Koerdische linkse HDP, die met 13 procent van de stemmen de kiesdrempel van 10 procent ruimschoots haalde. Coalitiebesprekingen tussen de AKP en oppositiepartij CHP liepen al snel spaak. Op 1 november volgen nieuwe verkiezingen.

Nog op de verkiezingsdag twitterde Erdogans adviseur Burhan Kuzu: ‘Ik had gezegd: óf stabiliteit óf chaos. Het volk heeft voor chaos gekozen.’ Die chaos is er gekomen. Onder het mom van terreurbestrijding heeft Turkije de aanval ingezet op ISIS, maar vooral op de PKK. Opnieuw vallen er doden in de strijd tussen de staat en de PKK. Daarnaast zetten AKP-politici de HDP weg als handlangers van terrorisme. Hierop vielen opgezweepte menigten honderden HDP-kantoren aan. Ook Koerdische bouwvakkers en seizoensarbeiders werden belaagd.

Turks nationalisme

Dit opgeklopte nationalisme heeft nu ook zijn weg gevonden naar Europa. In heel Europa hielden Turkse nationalisten demonstraties, waarbij intimidatie tegen Koerden evenmin werd geschuwd. In het Zwitserse Bern reed een Turkse nationalist in op een menigte demonstrerende Koerden. In Hannover werd een Koerdische jongen neergestoken.

Ook in Nederland organiseerden Turkse nationalisten diverse demonstraties. De grootste, in Rotterdam, trok enkele duizenden deelnemers. In Amsterdam en Rotterdam werden vernielingen aangericht bij Koerdische verenigingen. In 2011 viel al een grote groep Turkse nationalisten het toenmalige gebouw van de Koerdische vereniging in Amsterdam aan.

Volgens het bestuur van de Koerdische Federatie Fedkom heeft de politie gezegd dat de Koerden zelf voor de beveiliging van het pand in Amsterdam moesten zorgen. ‘Dit is schandalig, de Koerden willen niet voor eigen rechter spelen’, stelt het bestuur. Maar nadat er vernielingen waren aangericht bij een pand van Turkse nationalisten in Rotterdam, was dat wel aanleiding voor extra politiesurveillance bij panden van de Turkse Federatie Nederland, de koepel van de fascistische Grijze Wolven.

Veel politieke partijen hebben lang een toegeeflijke houding gehad tegenover Turks nationalisme. Als migranten maar op ze stemden, was het goed. De toenemende assimilatiedwang jegens ‘allochtonen’ maakte hier een einde aan. Om electorale redenen gingen vrijwel alle partijen mee in de racistische en islamofobe stemming. Politici die banden onderhielden met de Grijze Wolven waren nu ‘slecht voor de integratie’. Vorig jaar besloot minister Asscher met een soortgelijke motivatie een aantal religieuze Turkse organisaties vijf jaar te volgen op basis van dubieus onderzoek door Motivaction.

Jonge Turkse en Marokkaanse Nederlanders wijzen terecht op de hypocrisie van politieke partijen. Moslims worden consequent verdacht gemaakt en aangespoord zich verder aan te passen, terwijl PVV-aanhangers die racistische bedreigingen uiten meestal ongemoeid worden gelaten. De Rotterdamse partij NIDA is opgericht vanuit terechte onvrede hierover.

NIDA spreekt zich uit voor een sociale en diverse maatschappij. De partij keert zich tegen discriminatie van Turkse en Marokkaanse Nederlanders en wil af van Zwarte Piet. Daarnaast toont ze zich solidair met het Palestijnse volk. Het is dan ook teleurstellend dat ze de Turks-nationalistische demonstratie in Rotterdam steunde.

Hiermee kiest NIDA de kant van de AKP, die door haar polariserende optreden de grootste verantwoordelijke is voor het vastlopen van het vredesproces in Turkije. Daarnaast laat de partij Koerdische Rotterdammers in de kou staan. Om een echt sociaal alternatief op te bouwen voor islamofobie en neoliberalisme is een consequent en inclusief antiracistisch perspectief nodig.