Klimaatbeweging kan genocide op de Palestijnen niet langer negeren
Foto van het Palestinablok in de demonstratie (foto: socialisme.nu)
Al in de aanloop naar de demonstratie lieten de organisatoren weten Palestina niet serieus te nemen. Het Palestinablok in de demonstratie, dat we samen met onder andere BDS Nederland en Studenten voor Rechtvaardigheid in Palestina organiseerden, mocht niet aangekondigd worden op de website naast de andere blokken. De organisatie zou tegen ‘landenblokken’ zijn en zou niet het risico willen lopen dat er vervolgens ook een Israël-blok mee zou doen.
Dit was een gelegenheidsargument. Vanaf het begin richt de klimaatcrisiscoalitie zich op het politieke midden en het betrekken van meer gematigde en gevestigde organisaties. Onderdeel van deze oriëntatie is dat principiële standpunten worden verlaten om een breder publiek te kunnen bereiken. De inhoud wordt zo ondergeschikt gemaakt aan het bereik, maar hiermee weigert de klimaatbeweging een rol te spelen in het publieke debat over de Israëlische aanval op Gaza en snijdt zij zich af van de activisten aan de basis die de beweging juist kunnen bouwen.
Krampachtig
Organisatoren van de mars hadden de kans om op een organische manier de klimaatcrisis te verbinden aan het voortdurende koloniale geweld van Israël. Door bijvoorbeeld in de aanloop naar de klimaatmars helder stelling te nemen tegen de Israëlische vernietigingsoorlog, had de klimaatbeweging kunnen aansluiten bij de massale beweging in solidariteit met Palestina. Dit is niet gebeurd, maar deze krampachtige omgang met Palestina is zondag in het gezicht van de organisatoren ontploft. De beelden van Greta Thunberg die op het podium werd belaagd, gingen de wereld over.
Tot op de dag voor de demonstratie twijfelden organisatoren of ze een spreker over Palestina aan het woord zouden laten. De Afghaans-Nederlandse activiste Sahar Shirzad werd gevraagd een ‘verbindende’ toespraak te houden. Toen ze van te voren vroeg of ze een Palestijnse aan het woord kon laten over het verband tussen Palestina en de klimaatcrisis werd dit geweigerd. Met verbinding bedoelden de organisatoren waarschijnlijk een vrijblijvende oproep tot ‘vrede’, zonder erkenning van de fundamentele ongelijkheid tussen bezetter en onderdrukten.
Shirzad nam alsnog de Palestijnse onderzoeker Sara mee om naast haar te spreken op het podium. Ze kon kort iets zeggen over de natuurvernietiging die samengaat met de Israëlische kolonisatie van Palestina, voordat haar microfoon werd uitgezet. Een groot gedeelte van het publiek reageerde woedend en scandeerde ‘let her speak’. Organisatoren leken hierna klimaatstaker Greta Thunberg aan te gaan kondigen, maar zij weigerde nog op te komen.
Een half uur later sprak Thunberg alsnog. Zij liet als eerste Sara weer aan het woord. Die zei onder andere dat er geen klimaatgerechtigheid kan zijn op bezet gebied. Hierna benadrukte Sharzad dat we voor klimaatrechtvaardigheid en tegen wapenhandel moeten stemmen en ze voegde hier terecht aan toe ‘dus geen GroenLinks of PvdA’. Toen Thunberg weer sprak, klom een man van de partij Water Natuurlijk op het podium. Hij probeerde de microfoon af te pakken en stelde dat hij voor ‘een klimaatdemonstratie kwam, niet voor politiek’.
Klimaatrechtvaardigheid?
De demonstratie zondag zou voor ‘klimaat en rechtvaardigheid’ zijn, maar het is de vraag wat we onder deze rechtvaardigheid verstaan. Voor de dominante klimaatorganisaties en de FNV lijkt die vraag zich vooral toe te spitsen op de vraag: wie betaalt de rekening voor klimaatbeleid? Hieraan wordt vaak toegevoegd dat het ook om ‘internationale solidariteit’ gaat, maar dit wordt liever abstract gehouden als het over het wereldwijde Zuiden gaat. Maar toen Oekraïne werd ingevallen door Rusland waren klimaatorganisaties en de FNV een stuk minder terughoudend.
In verslagen van de actie lezen we over de onvrede onder activisten op de aandacht voor Palestina, met name onder gevestigde namen. Maar er was ook een andere ontwikkeling gaande. Veel mensen die kwamen uit hun bezorgdheid over bijvoorbeeld de toekomst van hun kinderen waren in eerste instantie sceptisch over het luide Palestina blok en de vlaggen. Maar gedurende de actie kwam hier voor sommigen ook verandering in. Zeker nadat Thunberg het woord nam en opkwam voor de mensen die het hardst geraakt worden door de gevolgen van de klimaatcrisis, was hier meer steun voor. Het is de krampachtige houding van de organisatie geweest die dit heeft laten escaleren.
Criminalisering
De waardeloze opstelling van het gros van de organisaties binnen de klimaatcrisiscoalitie staat niet op zichzelf. Grote delen van links hebben zich de afgelopen maand achter het zogenaamde ‘recht op zelfverdediging’ van de apartheidsstaat geschaard. Hiermee nemen ze de aanval van Hamas als startpunt van hun politiek en niet de meer dan 75-jarige geschiedenis van de kolonisatie van historisch Palestina.
Delen van links hebben op deze manier steeds meer terrein prijsgegeven aan rechts en het zionisme – de politieke ideologie die stelt dat een Joodse etnostaat een antwoord zou zijn op het antisemitisme in Europa. Een goed voorbeeld hiervan is de criminalisering van de leus ‘from the river to the sea’. De leus verwijst naar de wens voor een ongedeeld Palestina waarin Palestijnen en Joden volstrekt gelijkwaardig met elkaar leven, maar wordt door Israël (terecht) als een bedreiging gezien van zijn project van steeds verdere etnische zuivering van Palestijns grondgebied.
Palestina-activisten hebben groot gelijk dat ze hun politiek niet laten bepalen door het gedeelte van de politiek dat de terreurstaat nog steeds steunt. Het is hoog tijd dat klimaatorganisaties ook kleur bekennen. De partijen die nu de Israëlische apartheidsstaat steunen, zijn niet toevallig precies dezelfde partijen die er alles aan doen om de fossiele industrie uit de wind te houden. Komende zondag staat de volgende landelijke demonstratie in solidariteit met de Palestijnen. Het zou goed zijn als zoveel mogelijk organisaties die opriepen voor de klimaatmars hetzelfde zouden doen voor dit protest.
Tijdens de klimaatmars deelden we samen met onze bondgenoten van oa. BDS NL en Studenten voor Rechtvaardigheid in Palestina een flyer uit. ‘Free Palestine is a climate justice issue’ is hier te downloaden.
Sluit je aan bij het grote Palestina protest in Rotterdam komende zondag. We verzamelen om 12.00 op de Binnenrotte. Meer info.