Kleurrijke demonstratie tegen racisme in Utrecht

Ondanks het slechte weer demonstreerden afgelopen zaterdag zo’n tweehonderd mensen in Utrecht tegen racisme en voor solidariteit met vluchtelingen. Een kleurrijke stoet van mensen uit het hele land trok door de binnenstad. We kunnen terugkijken op een geslaagde demonstratie.

Door Ercan Demir

De demonstratie is georganiseerd door Utrecht bekent Kleur, een samenwerkingsverband van de Utrechtse afdelingen van de PvdA, GroenLinks, de SP, de Internationale Socialisten en de Protestantse Gemeente. Behalve een grote groep ongeorganiseerde deelnemers is ook een groep anarchisten aanwezig. De Utrechtse SP heeft zich officieel helaas teruggetrokken uit de actie zelf.

De demonstratie wordt geopend namens Utrecht bekent Kleur door Rachel Heijne. Ze vertelt hoe meedogenloos, onrechtvaardig en mensonwaardig het asielbeleid is. Een vriend van haar zoon, die al jaren in Nederland woont, studeert en werkt, is nu het land uitgezet omdat hij de wet heeft overtreden. Een voorbeeld van de dubbele standaard voor migranten, vindt Heijne.

Bülent Işık beaamt dit en vertelt over de verharding van de maatschappij. Zelf kwam hij in 1980 naar Nederland en hij merkt een groot verschil met destijds. In de jaren ’80 ervoer Işık Nederland gastvrij en positief en tolerant op ten opzichte van migranten. Die tolerantie is inmiddels naar de achtergrond verdwenen en er is een steeds racistischer klimaat ontstaan.

Ook wijst hij op de situatie in Aleppo in Syrië. De gruwelijkheden die daar nog steeds worden aangericht mogen we niet vergeten. Dat is waarvoor mensen vluchten en zij hebben onze hulp en steun hard nodig. Na de toespraak van Işık wordt de menigte getrakteerd op mooie muziek van de Syrische protestzanger Gharib Ali.

Positief

Het sentiment dat de alsmaar negatieve geluiden over vluchtelingen maar eens moet ophouden overheerst tijdens de actie. Veel mensen die hier ooit als vluchteling zijn gekomen, leveren nu een positieve bijdrage aan onze maatschappij. Fred Dekkers van GroenLinks benadrukt hoe belangrijk het is om ook deze kant van het verhaal te laten horen. De mensonterende situaties in vluchtelingenkampen moeten snel aangepakt worden. Er is geld nodig voor betere opvang, integratie en taalcursussen, zegt Dekkers.

Pim Brouwer, predikant van de Protestantse Gemeente Nederland, die met zijn pasgeboren dochtertje het podium betreedt, spreekt warme en geëmotioneerde woorden. Hij riep op tot solidariteit en barmhartigheid, ongeacht huidskleur of geloofsovertuiging. Volgens de predikant is het sluiten van de grenzen dan ook onchristelijk.

Brouwer spreekt zijn ongenoegen uit over het bekrompen egoïsme van de mensen die vluchtelingen willen weren. ‘Laat mensen maar roepen dat ik een linkse rakker ben, een gevaarlijke radicaal, een socialist. Als deze woorden mij moeten beledigen, omdat ik voor solidariteit en barmhartigheid ben voor onze medemens, dan ben ik dit alles met liefde.’

Leroy Lucas van ‘Utrecht in Actie’, een groep die onder andere strijdt tegen Zwarte Piet, vertelt over het tragische overlijden van de activist Albert August Balsemhof (ook bekend als Bally en Kodjo Kwaku) na een protest in het Friese Grou. Tijdens de demonstratie waren de spanningen en emoties zodanig opgelopen dat hij aan een hartaanval is overleden. Er wordt een minuut stilte voor hem gehouden.

Lucas beschrijft hoe Geert Wilders met zijn ‘Henk en Ingrid’-retoriek mensen tegen elkaar opzet en voor haat en verdeeldheid zorgt. Kwetsbare mensen worden niet geholpen, maar juist bedolven onder sociaal-economische problemen. Door de schuld van deze problemen bij vluchtelingen en migranten neer te leggen, neemt de PVV het voortouw in de zondebokpolitiek die zo dominant is in Nederland.

Brian Droop van de Internationale Socialisten gaat hierop door: het racisme van de PVV is gif voor de samenleving, zegt hij. De uitspraken die Wilders onder het mom van ‘vrijheid van meningsuiting’ doet zijn door en door racistisch. Denk aan de oproep tot een kopvoddentaks, waarmee hij het dragen van een hoofddoekje vergeleek met hondenpoep, of de ‘minder Marokkanen’-oproep. Maar hoe beledigend en racistisch deze uitspraken ook zijn, een weerwoord ontbreekt. Het ergste is niet het racisme van Wilders, maar het feit dat hij met zijn uitspraken wegkomt en dat een groot deel van de maatschappij stil blijft.

In de kerk, na afloop van de demonstratie, werd een laatste toespraak gehouden. Sodaba Roustayar, zelf gevlucht uit Afghanistan, vertelt hoe ze ooit als vluchteling naar Nederland kwam, de taal leerde en ging studeren. ‘Als je een baan hebt wordt je weggezet als profiteur, maar als je zonder zit ook. Ik probeer te anticiperen en heb me altijd Nederlander gevoeld. Maar de laatste jaren is dat gevoel bij mij verdwenen.’

Dit schrijnende verhaal maakte duidelijk hoe diep de wonden zijn die worden veroorzaakt door de uitsluiting, het onrecht en het racisme dat zo normaal geworden is.

Succes

Dat er tijdens de demonstratie tegen racisme ook nog een aantal anti-azc demonstranten de straat op gingen, merkten we alleen aan de overmacht aan politie. De actie van de racisten, georganiseerd door ‘Wij Utrechters zeggen nee’, kreeg niet meer dan 25 mensen op de been. Het was een sneue vertoning die het succes van de actie tegen racisme alleen maar groter maakte.

Tijdens onze demonstratie werden de antiracisme-demonstranten met applaus onthaald door het winkelend publiek in het drukke centrum van Utrecht. Dit laat zien hoeveel steun er voor ons is bij de bevolking. We hebben duidelijk van ons laten horen en menig demonstrant ging met een schorre stem en een voldaan gevoel naar huis. Utrecht zei ‘ja’ tegen vluchtelingen.

De volgende belangrijke actie wordt op 19 maart gehouden in Amsterdam. Het is belangrijk dat we voorbouwen op deze voorbeelden van samenwerking tussen linkse groepen om grotere successen te boeken. Eendracht maakt macht, op naar de volgende demonstratie!