Kleurrijke demonstratie tegen racisme en islamofobie
Al jaren worden op of rond 21 maart acties georganiseerd in het kader van de Internationale dag tegen rassendiscriminatie. Vorig jaar vond de demonstratie plaats vlak nadat Geert Wilders zijn beruchte ‘minder Marokkanen’-uitspraak had gedaan. Toen leidde dat ertoe dat maar liefst achtduizend mensen de straat op gingen.
De urgentie om de straat op te gaan was, met het lichte verlies van de PVV tijdens de Provinciale Statenverkiezingen, voor velen een stuk minder. Desondanks was de politie wel op volle oorlogssterkte aanwezig. Politie te paard, ME-busjes en natuurlijk de gewone agenten met de inmiddels welbekende nieuwe uniformen die zijn ingevoerd om meer autoriteit uit te stralen.
Strijdbaar
Het bizarre machtsvertoon van de politie staat in schril contrast met de kleurrijke demonstratie, die van het verzamelpunt op de Dam via het Rokin en de Vijzelstraat naar het Museumplein trekt. Leuzen als ‘Wij zijn allemaal Marokkanen’, ‘Zwarte Piet is zwart verdriet, dat is mijn traditie niet’ en ‘Geen vrouw, geen man, geen mens is illegaal’ worden strijdbaar geroepen.
De demonstratie geeft een goed beeld van de terreinen waar strijd wordt gevoerd. Anti-zwarte Piet-activisten en Palestina-activisten zijn goed zichtbaar. Er is een FNV-delegatie rond het netwerk Wereldburgers en namens het hoofdbestuur van de FNV spreekt Coen van der Veer. Onder de sprekers bevinden zich bekende gezichten zoals de actrices Anousha Nzume en Tanja Jess en presentator Humberto Tan. De politieke partijen schitteren, net als in de gehele strijd tegen racisme, door afwezigheid. Her en der is een SP-lid, zoals Kamerlid Sadet Karabulut, op individuele basis aanwezig, maar van een georganiseerde aanwezigheid is geen sprake.
Invechten
Op het Museumplein spreekt Hella Baan van de Internationale Socialisten de menigte toe. Ze bekritiseert premier Mark Rutte, die zegt ‘tegen Mohammed, Aisha of Ametepe: zoek het zelf uit, ga je maar “invechten”. Dat is eigenlijk zijn antwoord op alle problemen van gewone mensen: werkloos, studieschuld, onbetaalbare woning, doodziek, doe gewoon wat meer je best. Maar dit is geen persoonlijk probleem. Moslims, vluchtelingen, Oost-Europeanen, Antillianen en andere groepen, staan niet alleen.’
Ze wijst op het belang van racisme voor het doorvoeren van neoliberaal beleid: ‘Zolang wij wijzen naar elkaar, kunnen zij oorlog voeren en bezuinigen. Zo blijven de rijken en multinationals buiten schot. De SP is op dit moment de enige partij in Nederland, die het neoliberalisme niet heeft omarmd. Maar die durft niet Wilders te bekritiseren en de strijd tegen zwarte Piet te steunen. We hebben een links nodig, dat wel de strijd tegen racisme en bezuinigingen combineert, zoals in Griekenland. Daar groeiden antikapitalistische organisaties en won de anti-bezuinigingspartij Syriza de verkiezingen. De invloed van de racistische Gouden Dageraad is ingeperkt en partijleden zijn aangeklaagd.’
Het publiek is een bonte verzameling van mensen die racisme zat zijn. Gwayne Elshot (21, Amsterdam) vertelt: ‘Dit is de eerste keer dat ik demonstreer. Dat doe ik om twee redenen: Ik ben moslim. Hier in Nederland voel ik me steeds meer buitengesloten, terwijl we een mooie diamant van de Nederlandse samenleving zijn. De andere reden is Zwarte Piet, want Sinterklaas zou een feest voor alle kinderen moeten zijn.’ Lotte Bruynen, wiskundestudent uit Utrecht, is solidair met mensen die last hebben van racisme: ‘Ik demonstreer vandaag om op te staan tegen racisme. Zelf heb ik daar geen last van, maar wel van seksisme en homofobie. Daarom kom ik mijn steun betuigen aan hen die om andere redenen worden gediscrimineerd.’
Lelijk monster
Abulkasim al-Jaberi van Back to Palestine begint vanaf het podium een vlammend betoog. ‘Laten we eerlijk zijn dit is niet leuk. Ik vind het niet leuk om over racisme te praten want het is een lelijk monster.’ Hij benadrukt de rol die Nederland heeft gespeeld in de slavenhandel en als koloniale mogendheid. ‘Wat heeft dit met racisme te maken? Racisme is een noodzakelijke voorwaarde voor deze koloniale plundering’. Vervolgens legt hij uit hoe deze plundering nog altijd blijft doorgaan: ‘Op dit moment zuigen Nederlandse bedrijven Nigeriaanse olie uit de bodem ten koste van de bevolking. Nederland bombardeert Irak, Afghanistan en Mali waarbij dagelijkse mensen omkomen. En in de tussentijd pakken bedrijven als Royal Dutch Shell miljarden.’
Wanneer hij begint over het Israëlische Apartheidsregime, probeert de zionistische fundamentalist Esther Voet, voorzitter van het Israëlische propagandaclubje CIDI, de toespraak van Al-Jaberi te verstoren. Het is een treurig schouwspel, dat enkel bedoeld is om te provoceren. Al-Jaberi reageert rustig: ‘Wil je alsjeblieft je mond houden?’ en gaat verder met zijn speech.
Al-Jaberi sluit af met een positieve en strijdbare boodschap: ‘Lieve mensen ik wil afsluiten met het volgende. Ook in Nederland zijn wij aan het strijden en daarom is er hoop. (…) Er zijn jonge mensen tussen ons, en jullie zijn de toekomste rappers, dichters, schrijvers, kickboxers, strijders, intellectuelen en al deze dingen tegelijkertijd. Tussen ons staat de nieuwe generatie Malcolm X’en, Mahmoud Darwishen, Appas, Harriet Tubmans, Abdelkarim el Khattabis en Leila Khaleds. Laat niemand, niemand je vertellen dat je dat niet kunt zijn!’
Onder de demonstranten bevindt zich Peter Wameed uit Den Haag. Net als Al-Jaberi is hij geboren in Irak, een land dat met hulp van Nederland plat werd en wordt gebombardeerd. Hij vertelt ‘Ik ben gevlucht uit Irak en ik ben sinds drieëneenhalf jaar in Nederland. Ik ben vandaag naar de demonstratie gekomen, omdat ik tegen racisme ben. Ik geloof in de mens. Maar ik merk op straat dat er soms grove dingen tegen mij worden gezegd. Maar ik ben geen slaaf, ik heb ook een universitair diploma gehaald!’
Boos
Als laatste is op het podium het woord aan rapper Appa: ‘Mag ik boos zijn op ’t feit dat ik m’n hele leven al stickers op me geplakt krijg? Mag ik boos zijn omdat ik vanwege m’n afkomst en geloofsovertuiging wordt bestempeld als al die punten die ik net opnoemde en meer? Mag ik boos zijn op ’t feit dat je constant over me praat, in plaats van met me praat? Mag ik boos zijn op ’t feit dat mijn kansen op de arbeidsmarkt kleiner zijn dan de jouwe? Mag ik boos zijn op ’t feit dat dit constant wordt gezien als cliché en ’t schuilen in een slachtofferrol? Nou? Mag ik boos zijn of niet?’
Het is het begin van een vlijmscherp betoog waarin hij de hypocrisie in de Nederlandse maatschappij genadeloos blootlegt. Maar zijn belangrijkste boodschap is een positieve: ‘Ze zeggen dat een betere wereld begint bij jezelf… Ik kies er voor om vandaag te beginnen! Wat geweest is geweest en een nieuwe start vergt moed en moed is wat we nodig hebben als we verandering willen! Ik wil bij deze iedereen bedanken die is gekomen vandaag en de mensen thuis die dit terug zien en ik hoop dat we vanaf vandaag samen kunnen bouwen aan een beter Nederland voor onszelf en onze kinderen… Dat is een van de doelen wat we als mens gemeen hebben met elkaar, ongeacht wie of wat je bent… Laat racisme, islamofobie en alle andere angsten niet overwinnen.’
Het zijn de afsluitende woorden van een diverse, kleurrijke en strijdbare demonstratie, waarin de kiemen zichtbaar worden van de antiracismebeweging die we in Nederland en in heel Europa nodig hebben. De volgende dag laat regeringspartij VVD zien dat ze haar radicalisering richting Wilders ook na de verkiezingen blijft doorzetten. Het plan van VVD-kamerlid Malik Azmani om de grenzen van Europa volledig te sluiten voor vluchtelingen, benadrukt opnieuw de urgentie van de strijd tegen racisme en verrechtsing. Daar is meer voor nodig dan een enkele demonstratie in Amsterdam, maar het is een goed begin.