Kaderleden uiten kritiek op bondsleiding
Theo Mesman is al 37 jaar actief bij FNV Bondgenoten en hielp mee met de organisatie van veel vakbondsacties. Hij was bij de kaderbijeenkomst op 23 september in Amsterdam: ‘De vergadering was een soort democratisch sausje voor een deal die in de achterkamertjes is gesloten en waar het vakbondsbestuur gewoon mee door wil gaan.’
Mesman: ‘Het bestuur gelooft dat het kabinet haar beloftes over koopkrachtverbetering voor de minima na zal komen als wij willen inleveren. Vergeet dat maar: dat is dan het zuur-en-het-zoet verhaal waarbij we het zoet weer niet krijgen. Je kan met dit kabinet geen afspraken maken. Bovendien is de verlaging van de WW-premie een chantagemiddel. De WW-pot is naar ongekende hoogte gestuwd. Dat is ons geld en ze rekenen zich er al rijk mee.’
De looneisen worden veel te laag ingezet: ‘Als de inflatie al 3,25 procent is dan kom je er niet met 3,5 procent. Er wordt altijd naar beneden onderhandeld. Waar zit dan de koopkrachtverbetering? Die 3,5 procent is niet voor niets genoemd door het bondsbestuur. Die is wel degelijk besproken met het kabinet en werkgevers. Dat is de inzet die is uitgeruild tegen het behoud van het ontslagrecht en de verlaging van de WW-premie.’
Het probleem is volgens Mesman dat de vakbond actie uit de weg gaat: ‘Ja, er moet heel wat gebeuren om die actiebereidheid weer aan te boren, maar als het echt nodig is komt die altijd. Als de bonden zeggen: “We eisen 4,5 procent†en de regering dan zegt: “Dan pakken we het ontslagrecht aanâ€, dan staat het Museumplein weer vol. Als je een goed verhaal hebt en je speelt het open, en je de argumenten van je tegenstander goed weerlegt dan krijg je de mensen mee. Dat is gewoon in het verleden gebleken. Kijk naar 2 oktober 2004 of de WAO-demonstratie in 1993. We hebben de afbraak van ons sociale stelsel veel te lang getolereerd.’
Soortgelijke kritiek was te horen op de bijeenkomst die op dezelfde dag in Rotterdam gehouden werd. Daar gingen de kaderleden een belangrijke stap verder, door hun kritiek vast te leggen in een motie. Het bondskader onderstreepte dat leden moeten worden betrokken bij de inzet voor onderhandelingen. Met een overgrote meerderheid van de ruim 80 aanwezigen werd de motie aangenomen, gebaseerd op een verklaring van de Bedrijfsgroepraad Vervoer. Hierin staan onder andere de volgende kritiekpunten.
– Geen versoepeling ontslagrecht: ‘De zogenaamde aftopping voor ontslagvergoedingen voor salarissen van meer dan 75 duizend euro zal geen stand houden in ons rechtssysteem. De FNV heeft zichzelf een slechte dienst bewezen omdat door deze stap de Kring van Kantonrechters de gehele Kantonrechtersformule op de schop zal gaan nemen.’
– Geen uitruil: ‘Indien werknemers niet meer meebetalen aan de WW-premie zal het principe “wie betaalt, bepaalt†in de toekomst niet meer opgaan. Niemand weet hoeveel overschotten er in de WW-potten zitten. Maar we mogen er in dit neoliberaal denken wel vanuit gaan dat indien de werkloosheid weer gaat oplopen en de financiële middelen ontoereikend dreigen te zijn, dat men dan niet meer over zal gaan tot het heffen van (meer) WW-premie, maar dat dan de polisvoorwaarden van de WW verslechterd zullen gaan worden (…) Er is dan weer een icoon van solidariteit door de vakbeweging gesloopt.’
– Geen loonmatiging: ‘De FNV roept in de pers op allerlei manieren in bedekte termen dat zij wel tot loonmatiging bereid is. Wat te denken van de uitspraak “de maximale looneis is minimaal de inflatieâ€, of “Ook wij zijn verantwoordelijk voor de loon-prijsspiraalâ€. Daar waar ruimte is eisen we een koopkrachtverbetering. Ook kan het systeem van de Automatische Prijscompensatie weer in de cao’s geïntroduceerd worden waar leden dat eisen en willen afdwingen.’
De kritische geluiden in Amsterdam en de scherpe motie in Rotterdam laten zien dat er vakbondsleden zijn die willen vechten voor een strijdbaardere koers.