Kabinet kiest voor meer doden

In maart sloot de EU een overeenkomst met Turkije om vluchtelingen buiten Europa te houden. PvdA’er Samsom noemde de deal ‘hard en humaan’. Er is echter weinig menselijks aan de Europese koehandel met mensenlevens.
2 mei 2016

Door Ewout van den Berg

Meer dan vierhonderd vluchtelingen stierven halverwege april toen hun boot zonk op weg van Egypte naar Italië. De massamoord is een direct gevolg van de deal die de EU met Turkije sloot. Bij het sluiten van het akkoord zei de architect ervan, Samsom, nog: ‘Als het werkt, dan is een instroom waarbij drieduizend mensen verdronken gestopt en is er in plaats van een dodelijke illegale route, een legale route gekomen.’ Maar het werkt dus niet.

Het dodental aan de grenzen van Fort Europa staat in 2016 al na vier maanden op meer dan duizend mensen. De ene ‘illegale’ route, via de Egeïsche zee, is door vluchtelingen ingeruild voor andere routes zoals die via Italië of het oosten van Europa. Cynisch genoeg zijn het met het morbide uitruilplan van de EU precies de mensen die hun leven wagen die de ‘legale’ route mogelijk maken.

Mensen die vanuit Turkije de oversteek maken naar Griekenland worden in kampen gestopt en gedeporteerd naar Turkije. Meer dan 7000 mensen, onder wie kinderen en zwangere vrouwen, worden op het moment vastgehouden in detentiecentra op de Griekse eilanden. Om deze reden stelde Artsen Zonder Grenzen: ‘De EU-Turkije overeenkomst verandert ontvangstcentra in deportatiecentra. Als we hier zouden blijven werken, zouden we een deelnemer worden in een systeem dat we onrechtvaardig en onmenselijk vinden.´

Maffiabaas Erdogan

Met de overeenkomst wordt de verantwoordelijkheid om vluchtelingen buiten de EU te houden deels overgeheveld naar de Turkse staat. Erdogan fungeert hiermee als een maffiabaas die in ruil voor een zak geld belooft ‘het probleem’ te laten verdwijnen. Ondanks de zware repressie van journalisten in het land slaagt hij hier nog niet in.

Uit een rapport van Amnesty International wordt duidelijk hoe de Turkse staat vluchtelingen met geweld aan de zuidgrens met Syrië tegenhoudt en deporteert naar Syrië. Zestien vluchtelingen, onder wie drie kinderen, werden de afgelopen maanden aan de grens doodgeschoten. Turkije is daarmee verre van het ‘veilige land’ dat de Europese heersende klasse ervan maakt in haar poging de overeenkomst te presenteren alsof het in overeenstemming zou zijn met talloze vluchtelingenverdragen.

De weerzinwekkende deal ligt in lijn met de rugdekking die Erdogan krijgt van de Navo in zijn oorlog tegen de Koerden. Dat Erdogan nu wordt weggezet als ‘geitenneuker’ heeft echter weinig met kritiek te maken. Deze pogingen om grappig te zijn, zijn vooral een voortzetting van de racistische hetze tegen moslims in Europa. Bovendien leidt het de aandacht af van de Europese politici die de maffiabaas hebben ingeschakeld.

Nederlandse verantwoordelijkheid

Nederland was als voorzitter van de EU de drijvende kracht achter de overeenkomst met Turkije. In een blogpost schrijft Amnesty hierover: ‘Het is geen ongelukje, het zijn welbewuste keuzes. VVD wil al langer naar een “vluchtelingenopvang overal behalve hier”-model. De PvdA heeft zich publiekelijk gericht op het voorkomen van verdrinkingen, in de volle wetenschap dat de deal vooral zou bewerkstelligen dat dit zichtbare leed (voor het oog van de camera’s) zou worden vervangen door minder zichtbaar leed, zoals nu in Zuid-Turkije.’

De gevestigde media spelen hierbij een kwalijke rol. Zo publiceerde het NRC een wekelijks terugkerende serie onder de noemer ‘Ruttes deadline’ waarin de tussenstand werd bijgehouden van zijn belofte de vluchtelingenstroom in acht weken terug te brengen naar nul. Mochten we volgend jaar een regering krijgen onder leiding van Wilders, gaat de krant dan ook een teller bijhouden over zijn belofte het aantal Marokkanen te verminderen?

Burgemeester van der Laan van Amsterdam schildert vluchtelingen die in hongerstaking zijn af als ondankbaar. ‘Er zijn klachten over het eten, het gaat niet goed met boeken en kleding, een koffer die niet mee kan worden genomen of een fiets. Maar dit zijn geen zaken van leven en dood.’ Maar de trainage van procedures door de IND zorgt ervoor dat vluchtelingen in onzekerheid worden gelaten, geen geld kunnen verdienen en familieleden niet kunnen laten overkomen uit oorlogsgebied. Het is de staat die vluchtelingen tot wanhoop drijft.

Solidair met vluchtelingen

Links heeft hierbij de taak zij aan zij te staan met vluchtelingen in hun strijd voor een menswaardig bestaan: van het vluchtelingenkamp Idomeni in Griekenland tot de opvanglocatie Havenstraat in Amsterdam. Alle vluchtelingen zijn welkom!

De Panama Papers laten de hypocrisie van het moment goed zien. Grenzen zijn open voor het kapitaal van de rijken, maar blijven gesloten voor de armen. Met een fractie van het geld waarmee de rijken en multinationals de belasting ontwijken, kunnen we fatsoenlijke opvang voor alle vluchtelingen realiseren. Er is genoeg voor iedereen.

Tot slot moet de woede die bestaat rond het EU-akkoord met Turkije worden vertaald naar een beweging op straat die de deal van tafel kan vegen. Die beweging moet ook linkse partijen dwingen zich uit te spreken over de georganiseerde massamoord aan de grenzen van Europa.