Jonge migranten in Parijs zeggen ‘We strijden en we winnen’
Duizenden migrantenkinderen leven zonder begeleiding in de straten van Parijs op de vlucht voor trauma’s in hun thuislanden – en nu ook voor de politie van de stad. In Frankrijk merken ze dat de autoriteiten tegen hen zijn. Als mensen van kleur die overwegend uit Afrika en het Midden-Oosten komen, beschouwt de staat hen onmiddellijk als een bedreiging. Maar deze migranten zonder papieren hebben zich nu georganiseerd en vechten terug – en ze zijn aan de winnende hand. Ze bezetten gebouwen die eigendom zijn van de gemeente om onderdak te eisen, houden hun eigen algemene vergaderingen en maken plannen voor hun toekomst.
“Woorden zijn mooi, maar je moet handelen”, zei een ongedocumenteerde migrant vorige week tegen een antiracistische bijeenkomst in Parijs. “Het is een strijd voor onze rechten, omdat we druk kunnen uitoefenen op het stadsbestuur om ons onderdak te verschaffen,” vertelde een jonge migrant aan Socialist Worker. “Zodra een gebouw bezet is, stoppen alle activiteiten die binnen plaatsvinden. Dat betekent dat de gemeente Parijs geen geld verdient. Als het geld niet binnenkomt, zitten ze in de problemen. Wij hebben macht over hen omdat we bezetten.”
Een andere jonge migrant vertelde: “Door onze passie voor actie en strijdlust hebben we ongeveer 800 tot 900 opvangplaatsen gewonnen. We hebben jonge mensen van de straat gehaald.” Vorig jaar leefden ongeveer 475 niet-begeleide minderjarigen in tenten in Belleville Park in een volkswijk in het oosten van Parijs. Sommigen hadden alleen dekens om de koude Parijse nachten te trotseren.
Repressie
Op 19 oktober 2023 organiseerde de Parijse politie een operatie om de jonge migranten “op te vangen”. Om 4 uur ’s ochtends stormden de agenten het park binnen en drukten mensen tegen de hekken totdat er bussen aankwamen om ze weg te brengen. De politie bracht ze naar tijdelijke onderkomens verspreid over Parijs waar ze 30 dagen werden opgevangen. Daarna werden ze weer vrijgelaten en opnieuw dakloos. Velen keerden terug naar het park als de plek die ze het beste kenden en begonnen ontmoetingen met plaatselijke activisten om te bespreken wat er gedaan kon worden.
Toen besloten ongeveer 20 jonge migranten een buurthuis te bezetten om onderdak te eisen. Een van hen verklaarde tijdens de bezetting: “We zijn hier en we zullen bij elkaar blijven tot het einde. We gaan de strijd aan.” Na een bezetting van vijf uur kwam de lokale overheid onderhandelen en stelde woonruimte beschikbaar. Kahina, een antiracistische activiste die bij de organisatie betrokken is, zei: “Het gebeurde niet omdat de gemeente dat wilde, maar door de kracht van onze campagne.” “Zo is het Belleville Park Youth Collective begonnen. Ze kozen de naam om niet te vergeten hoe het begon.”
Het is een duidelijk verschil met de razzia’s van de politie die de jonge migranten naar centra in heel Parijs dwongen. In plaats daarvan zijn het de jonge migranten die vechten voor controle over hun leven, waarbij zij hun eigen lot in de hand nemen. Veel van de jonge migranten voelden dat ze moesten vechten.
Een van hen vertelde Socialist Worker: “Toen we hier in Frankrijk aankwamen, dachten velen van ons dat dit het einde van de reis was. We dachten dat de staat voor ons zou zorgen. Maar in werkelijkheid was het tegenovergestelde waar. De staat liet ons in de steek. Daarom moeten we ons organiseren. We moeten vechten voor onze rechten en het is door onze collectieve kracht dat we kunnen winnen.”
Het Belleville Park Youth Collective begon twee keer per week samen te komen om te bespreken wat ze konden doen. Aanvankelijk organiseerden ze vooral protesten. “Er is veel logistiek bij bezettingen. Bezettingen zijn vrij ingewikkeld om te organiseren, dus we deden ze niet elke dag,” zei Kahina. Maar tijdens een demonstratie die door het Collectief was georganiseerd voor het Parijse stadhuis, viel de politie binnen. Ze ontmantelden kampen van dakloze migranten naast de rivier de Seine, die door het centrum van Parijs stroomt.
“Als de staat je het weinige afneemt dat je hebt, welke andere keuze is er dan om je te verzetten?” zei een jonge migrant. “De houding op dat moment was: velen van ons kunnen nergens heen, dus laten we bezetten.”Er was een gebouw, eigendom van de gemeente Parijs, in de buurt van waar de jonge migranten zich hadden verzameld. De deur ervan stond open. Ze gingen het gebouw binnen en na twee uur waren er 150 niet-begeleide minderjarigen binnen.
Kahina zei dat “het een enorme uitdaging was”. “We hielden onze eerste algemene vergadering met iedereen erbij,” legde ze uit. “De niet-begeleide minderjarigen die al betrokken waren, legden de situatie uit aan anderen, de reden waarom ze deze actie voerden en wat ze wilden winnen.“Hun houding was: wij zijn degenen die op straat leven en nu organiseren we ons samen. En nu gaan jullie, de gemeente, met ons praten – dat was het einddoel.”
Druk op de burgemeester
De burgemeester van Parijs, Anne Hildago van de PS, de sociaaldemocratische partij, stuurde een team om te onderhandelen. Zes niet-begeleide minderjarigen die verschillende daklozenkampen vertegenwoordigden en twee lokale activisten ontmoetten de ambtenaren.
De Parijse gemeente was wanhopig om het gebouw de volgende dag te gebruiken. Dus tegen de avond had de gemeente gymzalen in heel Parijs opengesteld voor de jonge migranten om in te wonen. Als gevolg van een aantal bezettingen onder leiding van het Belleville Park Youth Collective zijn honderden jonge migranten nu ondergebracht in gymzalen. Velen van hen krijgen daarna een vaste woonplek of gaan naar de kinderbescherming.
Eenmaal in een gymzaal kunnen de jongeren beginnen met het proces om een bewijs van huisvesting te krijgen dat ze nodig hebben om naar school te gaan. En het Collectief demonstreerde regelmatig buiten de Parijse onderwijsautoriteit om ervoor te zorgen dat dit ook gebeurde. Een jonge migrant vertelde de algemene vergadering van het Belleville Park Youth Collective afgelopen dinsdag: “Als je in Parijs aankomt, zeggen de mensen dat je naar school zou moeten gaan. Maar het is heel moeilijk om naar school te gaan.
“Als er niet-begeleide minderjarigen naar school gaan, dan komt dat door onze strijd en onze vastberadenheid. Vandaag hebben we meer dan 160 jongeren op verschillende middelbare scholen.” Hij voegde eraan toe: “Iedereen moet het recht hebben om naar school te gaan. Iedereen, alle jongeren. Als jullie hier vandaag weggaan, zeg dan tegen alle jongeren die naar school willen dat we vooruitgang boeken.”
Het Collectief houdt elke week algemene vergaderingen waar honderden jonge migranten zich komen organiseren. Ze houden hun discussies in het Frans, maar sommige migranten leren de taal nu pas. Tot 100 jongeren woonden afgelopen dinsdag de vergadering bij. De bijeenkomst bestond uit een aantal verschillende bijdragen – iedereen kon naar voren komen en spreken. Er was een verslag van een recent protest op Internationale Kinderdag, een bijdrage over recente problemen met vervoer naar school en een oproep aan iedereen om samen te werken.
Er was ook een bijdrage over het racisme dat een van de jonge migranten ervoer in de gezondheidszorg – iets wat het Collectief probeert aan te pakken. “Als een jongere naar het ziekenhuis komt omdat hij ziek is, moet hij vergezeld worden door een volwassene of krijgt hij te horen dat hij niet mag gaan,” vertelde een migrant aan Socialist Worker.“Als een jongere ziek is in de sportschool, krijgen ze vaak niet de medische behandeling die ze nodig hebben. Als ze je al zien, is het maar voor een paar minuten en geven ze je pijnstillers.”
In maart van dit jaar leefden er nog steeds honderden niet-begeleide minderjarigen buiten op straat. Het Collectief besloot een bezetting te organiseren en bezocht een aantal potentiële gebouwen. Ze vroegen: is het warm? Is het mogelijk om er te slapen? Zijn er toiletten? Ze kozen een groot gebouw van de gemeente in de buurt van een voetbalstadion.
Het Jongerencollectief deed alsof ze een voetbalwedstrijd organiseerden en verspreidde de boodschap om op een bepaald tijdstip naar het stadion te komen. Ongeveer 70 mensen verzamelden zich en gingen het gebouw binnen. “We deelden papieren uit aan iedereen in het gebouw waarop stond waarom we hier waren en wat we deden,” zei Kahina. “Het gaat erom dat de mensen in het gebouw ons steunen.
“De niet-begeleide minderjarigen bleven maar komen, ze kenden elkaar allemaal en riepen hun vrienden om te komen.” De deur van het gebouw was gesloten, maar er bleven mensen buiten verzamelen. Toen de onderhandelingen begonnen, vroeg de gemeente de migranten om het hoofdgebouw te verlaten. Maar als de autoriteiten hadden ingestemd met huisvesting, zouden degenen die nog buiten stonden die niet hebben gekregen. “De niet-begeleide minderjarigen zeiden dat ze de hoofdkamer alleen zouden verlaten als de deuren voor de anderen open zouden gaan,” zei Kahina.
Dat is precies wat er gebeurde – de lokale autoriteiten openden de deur en meer dan 50 niet-begeleide minderjarigen stroomden het gebouw binnen. “De hele buurt kwam ons steunen en bracht ons eten,” zei Kahina. De bezetting duurde een nacht. De volgende dag wonnen ze ongeveer 160 woonplekken in gymzalen. De maand daarop voerde het Collectief zijn langste bezetting op, die drie maanden duurde. Kahina zei: “Nadat we hadden gewonnen, kwamen veel jongeren die eerder niet betrokken waren naar de wekelijkse algemene vergadering.”
Deze jongeren kwamen regelmatig naar de algemene vergadering en het Collectief voelde zich voorbereid om nog een bezetting uit te voeren. Op het hoogtepunt waren er ongeveer 260 mensen bij betrokken. Bij deze bezetting eiste het Collectief niet alleen huisvesting voor de dakloze jongeren. Er was een reële dreiging dat de autoriteiten de 400 mensen die al in gymzalen zaten, met het oog op de Olympische Spelen uit Parijs zouden verhuizen.
De gemeente gaf al snel toe dat ze niemand uit de gymzalen zou verhuizen, maar weigerde nog meer huisvesting te bieden. Als reactie daarop weigerden de jonge migranten te vertrekken. Kahina zei: “Er waren twee keer per dag discussies, waarbij we een algemene vergadering hielden om te bespreken wat we op dat moment aan het doen waren.” Twee van de belangrijkste vragen zijn waar ze voedsel en dekens kunnen krijgen.
“We namen contact op met een aantal organisaties die we kenden en die op verschillende dagen van de week hielpen met het verstrekken van voedsel. We hebben een heel plan opgesteld van wie op welk moment voedsel gaat leveren,” zei ze. Elke dag was een ander handjevol jonge migranten verantwoordelijk voor het uitdelen van het eten. En ze kwamen in contact met een Franse liefdadigheidsinstelling voor vluchtelingen, Utopia 56, die een aantal dekens bracht.
Uiteindelijk gaf het stadsbestuur toe en opende meer gymzalen. Een andere jonge migrant vertelde Socialist Worker: “We voelen ons helemaal alleen hier in Frankrijk. Als je je niet verzet, lopen de mensen over je heen. Dus je moet opstaan, moedig zijn en vechten voor je rechten als migrant en als mens, vooral als je jong bent.” Ze zei dat bezettingen betekenen dat de “autoriteiten verplicht zijn om met ons te komen praten, om te zien in welke situatie de de jongeren leven.”
Bewustzijn
De strijd heeft de betrokkenen veranderd. “Sinds ik met de strijd ben begonnen, is mijn mentaliteit veranderd,” vertelde een alleenstaande minderjarige aan Socialist Worker. “Voorheen sliep ik op straat. “Elke dag word je wakker, probeer je een plek te vinden om uit te rusten en een warme plek te vinden. Elke dag was hetzelfde. “Maar door te strijden om een aantal van onze rechten te winnen, hoef je je daar niet langer elke dag zorgen over te maken. Door onze strijd hebben we huisvesting gekregen en het recht om naar school te gaan. Het is een stap in de richting van het opbouwen van een echt leven.”
De neoliberale president van Frankrijk, Emmanuel Macron, heeft wrede aanvallen op migranten doorgezet, waaronder een nieuwe wet om migranten zonder papieren aan te pakken. Dit heeft de opkomst van Marine Le Pen’s fascistische National Rally (RN) aangewakkerd, die vervolgens Macron’s regering verder naar rechts trekt. En omdat Macron een rechtse regering zonder meerderheid heeft geïnstalleerd, zijn de fascisten bepalend in het parlement.
Het collectief erkent dat de politieke situatie betekent dat vechten voor de rechten van migranten nog urgenter is. Een plaatselijke activist stelde dat de RN “in een positie verkeert om aan de macht te komen als er niets wordt gedaan”. “Er staan nieuwe wetten op stapel die het leven van onze kameraden zonder papieren nog moeilijker kunnen maken,” zeiden ze. Een andere lokale activist beschreef het als “een oorlog” en zei: “We hebben een directe confrontatie nodig met de regering en de fascisten. We praten niet alleen over waarom we niet van racisme houden en waarom het smerig is.
“We moeten het hebben over confrontatie – ons organiseren om te vechten voor de rechten van migranten zonder papieren.” Een jonge migrant viel de Franse staat en zijn kolonialisme aan. Hij zei dat de Franse elites “betalen voor oorlogen in Afrika en tegelijkertijd willen ze niet dat we hierheen komen. Jullie hebben de ellende daar gecreëerd, de oorlogen. Mensen zullen hierheen komen omdat jullie omstandigheden hebben gecreëerd die niet gunstig zijn. Ze moeten vluchten vanwege de oorlogen, ze proberen hun ellende te ontvluchten om hier naar Europa te komen.”
Toen het Belleville Park Youth Collective begon, betwijfelden andere organisaties of zelforganisatie van migranten mogelijk was. Maar een jongere zei dat hun succes “liet zien hoe we verder kunnen gaan dan wat we eerder deden”. En de strijd verspreidt zich. “Andere organisaties zijn naar Parijs gekomen om ons te bezoeken. Dit leidt ertoe dat er in andere regio’s collectieven worden gevormd die hebben gevochten voor huisvestingsplaatsen en die hebben gewonnen,” zei een spreker tijdens een algemene vergadering vorige week.
De overwinningen van de migranten “zijn te danken aan de strijd, want ze zijn activist geworden en dringen zich op”. Een jonge migrant vertelde Socialist Worker: “Wat we hier in Parijs hebben gedaan, heeft anderen in Marseille, Lille, Toulouse, Bois, Blanc, Clermont-Ferrand in staat gesteld om collectieven te vormen om te vechten en hun eigen rechten op te eisen. “Onze strijd wordt een strijd die zich door heel Frankrijk zal verspreiden – een methode die alle niet-begeleide minderjarigen kunnen gebruiken.”
Hij voegde eraan toe: “We kunnen ons eigen lot veranderen. We zijn niet zomaar kinderen. We zijn niet geboren om op straat te slapen. Als de jongeren in Parijs in staat zijn om dingen te veranderen, dan kunnen anderen dat ook. De strijd hier heeft een verschil gemaakt voor de jongeren die in andere steden op straat sliepen. Ze zijn in staat geweest om op eigen benen te staan en de verschillende instellingen uit te dagen.”
Wat de opstandigheid, moed en creativiteit van jonge migranten zonder papieren in Parijs laat zien, is dat verzet kan uitbarsten in de meest ongunstige omstandigheden. Het laat zien dat migranten zonder papieren niet alleen het slachtoffer zijn van een gebroken systeem, maar ook zelf de touwtjes in handen kunnen nemen. Zoals een jonge migrant tijdens een bezetting zei: “Voorheen waren we alleen. Nu zijn we niet alleen. We zijn samen en we zullen winnen.”
Dit artikel is een vertaling van Socialist Worker.