Jemen: stem tegen de bombardementen en milities wordt nauwelijks gehoord

De Socialist mailde met Osamah Alfakih over de huidige machtstegenstellingen in Jemen. De 27-jarige Alfakih is betrokken bij Human Rights Watch in Sanaa en zette in 2011 het #SupportYemen Media Collective op.

In de lente besloot Saudi-Arabië buurland Jemen te bombarderen. In Jemen zelf is er een machtsstrijd tussen de regering en de oprukkende Houthi-milities. Kun je de situatie uitleggen?
12 augustus 2015

Allereerst denk ik dat zowel de regering van president Al-Hadi als de Houthi’s om de macht vechten en tegelijkertijd beide kanten niet geïnteresseerd zijn in de dagelijkse zorgen van de gewone Jemeniet. Vorig jaar wonnen de Houthi’s aan populariteit omdat de regering in subsidies aan het snijden was. De Houthi’s zagen kans de problemen van de bevolking te politiseren en de regering te bekritiseren.

Saudi-Arabië heeft Jemen altijd beschouwd als zijn achtertuin en bemoeit zich al decennia met ons land. Saudi-Arabië wil Jemen onder controle hebben, er mogen geen bedreigingen komen. De Houthi’s wisten begin april het presidentiële paleis in Aden in te nemen, nadat president Al-Hadi uit Sana’a naar Aden wist te ontsnappen. Deze toenemende invloed is reden voor Saudi-Arabië om met de militaire campagne tegen Jemen te beginnen.

Daarnaast is het Saudische koningshuis soennitisch-wahabitisch en hangen de Houthi’s de sjiitische Zaidiyya-stroming aan. De Houthi’s willen zich voordoen als de Hezbollah uit Libanon, maar dat is een grote fout. Libanon is een sektarische samenleving terwijl we in Jemen geen sektes hebben. We hebben geografische verschillen (zuid en noord) en verschillende sociale klassen (rechters, stammen). Maar de Saudi’s gebruiken liever het verdedigen van de ‘legitieme’ president Al-Hadi als reden voor hun bombardementen.

Jemen maakte een van de meest intensieve en door de bevolking gesteunde revoluties van de Arabische Lente mee. Is de impact daarvan nog voelbaar?

Ik denk dat de Arabische Lente een belangrijk keerpunt was. Het is niet zo dat we de revolutie de schuld kunnen geven van wat er nu speelt in Jemen – we hebben al veel langer last van het ontbreken van sociale gerechtigheid. Een zeer corrupte politieke elite perst al jaren en jaren het land af. De revolutie van 2011 ontmaskerde deze zure realiteit.

Helaas kaapte de wahabitische Islah-partij de revolutie en sloot een compromis met het Algemene Volkscongres (AVC), de partij van oud-president Saleh. Islah uitte geen kritiek op het regime en trok zich vervolgens niets aan de van eisen van de mensen op straat, zoals sociale rechtvaardigheid, goed onderwijs, de herstructurering van de militaire instellingen…

Wat voor rol spelen de Houthi’s in het politieke spectrum?

Veel Jemenieten ondersteunden wat de Houthi’s een ‘revolutie in 2014’ noemden toen ze tegen het snijden in subsidies in gingen. Een vleugel van de AVC onder leiding van voormalig president Saleh sloot zich toen aan bij de Houthi’s, waarschijnlijk omdat ze bondgenoten zocht tegen de toen regerende Islah-partij. Waarschijnlijk geloofden die nieuwe leden niet echt in de ‘revolutie’- slogan van de Houthi’s, maar beschouwden ze het als een kans om Islah terug te pakken na de revolutie van 2011.

Later, in 2015, nadat de Houthi’s Sanaa in handen kregen en de regering-Al-Hadi omverwierpen, hebben de milities de steun verloren van veel gewone Jemenieten die niet echt bij politieke partijen betrokken zijn. Dat komt doordat de intenties van de Houthi’s duidelijker zijn geworden.

Hoe reageert de bevolking op de bombardementen?

Toen de bombardementen begonnen, raakte de bevolking zeer verdeeld tussen Saudi-Arabië steunen tegen de Houthi’s en omgekeerd. Dat laatste houdt ook steun in voor het bestrijden van Islamitische Staat vooral in Aden en Taiz. Ik steun overigens zelf de Saudische militaire campagne in Jemen niet, en ik ben het volledig oneens met de praktijken van de milities! Helaas wordt deze derde stem niet door de media gehoord