Israëlisch isolement een maand na de aanval
Door Pepijn Brandon
Op de dag van de aanval op de Freedom Flotilla schreef de Israëlische krant Ha’aretz een vernietigend redactioneel: ‘Israël heeft het handhaven van de blokkade van Gaza tot een existentieel vraagstuk gemaakt. Dit beleid is als een boomerang teruggekomen, en heeft Israël zijn internationale legitimiteit gekost.’
Geen enkele hoeveelheid spin-doctoring van de kant van Israëls ervaren propaganda-divisie heeft in de maand die volgde de schade kunnen repareren. Een toegewijde brigade van bloggers en twitteraars mag blijven proberen de wereld te overtuigen dat de Gaza Freedom Flotilla was gevuld met aanhangers van Hamas en Al-Qaida, die zich met antisemitische leuzen en woest uitziende scheepsmessen opmaakten voor een frontale aanval op de machtigste staat van het Midden-Oosten. De defensietop mag volhouden dat de ‘moreel hoogstaande’ Israëlische soldaten aan boord gingen van de Mavi Marmara voor een routinecheck, en zich vervolgens alleen konden redden tegenover een lynchmeute door een paar onfortuinlijke standrechtelijke executies. Maar zelfs degenen die vroeger nog bereid waren Israël het voordeel van de twijfel te geven, worden met dit soort argumenten niet langer overtuigd.
Langzamerhand begint ook binnen het Israëlische establishment het besef door te dringen dat de omslag in de wereldwijde publieke opinie gevaarlijke gevolgen zou kunnen hebben voor de opstelling van zelfs de meest pro-Israëlische regeringen. Hoewel de VS, Nederland en Italië een onafhankelijk onderzoek in de VN blokkeerden, beginnen ook de VS achter de schermen aan te geven dat de steun aan Israël niet langer onvoorwaardelijk is. Michael Oren, de Israëlische ambassadeur in Washington, zei tijdens een briefing in Jeruzalem dat de verslechtering van de relaties tussen de VS en Israël ‘het punt gepasseerd is van een crisis die uiteindelijk overwaait’. ‘Er is geen crisis in de Amerikaans-Israëlische verhoudingen, want in een crisis is er sprake van ups en downs. Onze verhoudingen zijn in een staat van een scheuring tussen de aardplaten, en de continenten bewegen zich van elkaar af.’ Het hoofd van de geheime dienst Mossad Meir Dagan verklaarde tegenover een onderzoekscommissie van de Knesset dat ‘Israël langzaam verandert van een positieve factor voor de VS in een last’.
De diplomatieke problemen voor Israël zijn verbonden met een andere existentiële bedreiging: die voor de Israëlische economie. De internationale boycotcampagne is door de aanval op de Freedom Flotilla in een stroomversnelling gekomen. Zweedse en Noorse havenarbeiders weigerden tien dagen lang Israëlische producten te laden en lossen. Elvis Costello, de Pixies en de Gorrillaz zegden hun Israëlische toernees af. Zelfs de doorgaans slaafse Palestijnse Autoriteit van Abas moest de boycot van Israëlische producten in supermarkten op de Westbank omarmen. Gideon Levy, een van Israëls veel te kleine groep echt kritische stemmen, schreef in een snijdend opiniestuk in Ha’aretz, dat dankzij Netanyahu ‘alles wat hier geproduceerd wordt binnenkort niet verderweg verkocht kan worden dan in Petah Tikva.’
Gideon Levy’s constatering is te optimistisch, en de traagheid in het daadwerkelijk opheffen van de blokkade van Gaza laat zien dat de druk op Israël nog altijd te klein is. Bovendien is de dominante reactie op de gebeurtenissen in Israël zelf zoals zo vaak een verdere draai naar ultra-nationalisme. Het bewind in Tel Aviv zal elke stap in de opheffing van de blokkade op een ander front op de Palestijinen proberen te verhalen. Maar hoe in zichzelf gekeerd de Israëlische mainstream ook is, Israël kan niet bestaan zonder internationale connecties. Op dat vlak staat Israël er zwakker voor dan ooit. De boycot-campagne kan in die context uitgroeien van een uiting van morele verontwaardiging naar een hefboom voor materieel succes, zoals ooit de boycot van Zuid-Afrika dat was. Als we deze boodschap meenemen en onze campagnes intensiveren, is de tragische dood van negen activisten een maand geleden niet voor niets geweest.
Kijk hier voor meer informatie over de Nederlandse boycot-campagne.