Islamofobie en anti-Palestijns racisme bereiden weg voor genocide
Op donderdagavond 23 april organiseerde Meld Islamofobie een bijeenkomst over anti-Palestijns racisme en zionisme. De antiracismeorganisatie werd ooit opgericht in de nasleep van de islamofobe hetze naar aanleiding van de aanslag op Charlie Hebdo in 2015. Moslims ervaarden meer verbale en fysieke agressie, maar de overheid en de media waren er niet voor hen, zo stelde medeoprichter Samira Boubkari. Door islamofobe incidenten inzichtelijk te maken, hoopt de organisatie een basis te bieden voor verder beleid, onderzoek en activisme.
Een van de onderzoekers van het rapport, Rahma Bavelaar, lichtte een aantal bevindingen toe en ging na afloop van de presentatie in gesprek met Zamzam Al-Baz van het European Legal Support Center (ELSC) en universitair hoofddocent Sai Englert.
Anti-Palestijns racisme
In hun onderzoek gebruikt Meld Islamofobie de definitie van anti-Palestijns racisme van de Arabisch Canadese Advocaten Vereniging, ACLA: ‘Anti-Palestijns racisme is een vorm van anti-Arabisch racisme die Palestijnen of hun verhalen het zwijgen oplegt, uitsluit, uitwist, stereotypeert, belastert of ontmenselijkt.’ In de praktijk lopen islamofobie en anti-Palestijns racisme vaak door elkaar, concludeert Meld Islamofobie.
Een van de meldingen die de organisatie ontving ging over de reactie op een Palestina-protest in Zwolle. Een omstander riep ‘Hamas Hamas, alle moslims aan het gas’.
Andere meldingen lieten zien hoe pro-Palestijns activisme werd ‘geïslamiseerd’ door alle activisten te zien als (gevaarlijke) moslims. Iemand werd zelfs ontslagen vanwege online steun voor het recht op gewapend verzet. Het ontslag werd met steun van het ELSC wel met succes aangevochten.
In de context van de Israëlische genocide zijn islamofobie en anti-Palestijns racisme voor het zionisme ontzettend belangrijk. Bavelaar stelde dat dit een voorwaarde is ‘voor de productie van goedkeuring voor de genocide. Het is een proces waarmee de Palestinabeweging tot moslim wordt gemaakt.’ Door de associatie met moslims, wordt alles verdacht gemaakt. De moslim is immers in het veiligheidsbeleid al decennialang een risicogroep.
Vanaf haar oorsprong in de negentiende eeuw maakt het zionisme een onderscheid tussen beschaafd en barbaars. Eenzelfde zwart-wit tegenstelling lag aan de basis van het kolonialisme en de Holocaust. In lijn met het ELSC identificeert Meld Islamofobie een serie ‘primaire’ actoren die dit narratief verspreiden zoals het CIDI en ‘secundaire’ zoals extreemrechtse media als GeenStijl en De Telegraaf.
‘Veiligheidsparadox’
Moslims worden continu gezien als bedreiging van de veiligheid. Typerend was de reactie op de rellen rondom de Maccabi-supporters in 2024: moslims en pro-Palestina activisten werden direct gezien als (enige) dader. Ditzelfde vijandbeeld leeft ook duidelijk in de Tweede Kamer. Bavelaar toonde aan dat in parlementaire documenten antisemitisme 674 keer terugkomt, tegenover slechts 76 keer islamofobie. Anti-Palestijns racisme komt in de documenten helemaal niet voor.
In veiligheidsbeleid rondom radicalisering sinds begin jaren 2000 worden moslims structureel afgeschilderd als risico, terwijl dit niet wetenschappelijk kan worden onderbouwd. Hetzelfde geldt voor activisme in solidariteit met Palestina, waarbij het ‘veiligheidsapparaat’ tegen deze activisten wordt gekeerd. Bavelaar en Englert benadrukten dat we dit moeten zien als een aanval op de fundamentele rechten van iedereen en niet enkel die van proPalestina-activisten of moslims. De veiligheidsparadox is dat juist het beleid rondom veiligheid mensen in gevaar brengt.
Onderdeel van de veiligheidsparadox is ook dat het christelijke, witte uitgangspunt wordt gezien als ‘neutraal’. Iedereen die daarbuiten valt, behoort dus eerder tot de risicogroep. De bizarre beschuldiging dat moslims het antisemitisme naar Nederland zouden brengen is daarbij het toppunt: alsof Nederland dit niet zelf al had! Rahma refereerde hierbij ook aan het feit dat beveiligers van de Universiteit van Amsterdam geregeld bijeenkomsten bezoeken om te controleren of mannen en vrouwen wel door elkaar zitten.
Englert stelde dat er een soortgelijke paradox bestaat als het gaat om de aanpak van antisemitisme. Delen van links maken een fout wanneer ze stellen dat islamofobie ‘net zo serieus’ moet worden aangepakt als antisemitisme. Het probleem is dat de huidige aanpak van antisemitisme juist draait om de instrumentalisering hiervan om moslims en pro-Palestina-activisten aan te vallen, niet om anti-Joods racisme te bestrijden.
Verzet is onomkeerbaar
Ondanks de repressie worden moslims niet ontmoedigd om iets te doen voor Palestina. Maar liefst 92 procent van hen zegt zich genoodzaakt te voelen zich op een of andere manier voor de Palestijnen in te zetten. Niets doen is voor hen geen optie. Zo luidt ook de oproep van de sprekers: smeed coalities van groepen die in verzet willen komen tegen haat.
Het is een gevecht van de lange adem, maar er is veel veranderd. Het feit dat Israël er alles aan moet doen om haar invloed te behouden en dat universiteitsbeveiligers op studenten moeten inslaan, bewijst dat het verzet groeit en onomkeerbaar is.
Foto van de bijeenkomst in het Pakhuis de Zwijger met van links naar rechts: Rahma, Zamzam en Sai (copyright: socialisme.nu)