Irakese olievelden in uitverkoop
Amerikaanse en Europese multinationals proberen allemaal een zo groot mogelijk deel van de koek te veroveren. Het Iraakse marionettenregime heeft inmiddels contracten beloofd aan Chevron, BP, Shell, Total, Exxon Mobil en BHP Billiton. Irak heeft de tweede grootste oliereserves in de wereld, en de zes olievelden die nu verdeeld worden bevatten samen eenderde tot tweederde van deze reserves.
De voorwaarden waaronder de contracten zijn verleend zijn geheim, maar het is wel bekend dat de oliegiganten de contracten zelf hebben opgesteld. Amerikaanse adviseurs van het Iraakse ministerie van Olie vertelden de New York Times dat advocaten in Amerikaanse staatsdienst en consultants uit de private sector voorbeeldcontracten en gedetailleerde suggesties over de inhoud hebben verstrekt.
De Irakese regering beweert dat het gaat om standaardcontracten voor ‘technisch onderhoud’. Maar in de olie-industrie worden dit soort contracten normaal gesproken aan gespecialiseerde bedrijven met expertise in geologie, constructie en de bouw van boorinstallaties. De grote oliebedrijven besteden dit soort werk uit. Deze ‘contracten voor technisch onderhoud’ zijn in feite een vorm van privatisering onder een andere noemer.
Er was geen sprake van openbare aanbesteding. BP kreeg het olieveld Rumalia toegewezen, en Shell het veld rond Kirkuk. Hoewel de contracten een looptijd hebben van twee jaar, bieden verleningsclausules de oliemaatschappijen het recht op toekomstige contracten. Veel Irakese commentatoren, onder wie ook aanhangers van de regering, hebben de angst uitgesproken dat de natuurlijke rijkdommen van het land zullen worden uitverkocht aan de oliegiganten.
Na de oprichting van de Iraakse Petroleum Maatschappij in 1912 hielden BP, Exxon Mobil, Total en Shell veertig jaar lang gezamenlijk de controle in handen. Het hoofdkantoor stond in Londen. In 1972 werden de olievelden genationaliseerd, en onder Irakezen is er grote steun om de olie in Iraakse handen te houden. Controle over Iraks olievoorraden was altijd onderdeel van de plannen van de Amerikaanse neocons. Nu worden die plannen werkelijkheid, ten koste van de bevolking van Irak.