INGEZONDEN: Wat schuilt er achter The Great Reset?
Het is belangrijk om te weten dat de eerste spookverhalen hierover afkomstig zijn uit de hoek van klimaatontkenners en alt-right. Zij willen het doen voorkomen als de agenda van een elite die er vooral op uit is klimaatbeleid door te drammen, mondiaal socialisme in te voeren en middels massamigratie één mondiale homogene cultuur te creëren. ‘Radicale, extreemlinkse’ activisten van groepen als Extinction Rebellion, BlackLivesMatter en Antifa worden volgens hen door Big Business betaald om als stuwkracht voor dat beleid te dienen. Absurd als je bedenkt dat de bron van The Great Reset, het World Economic Forum (WEF), het rechtse, kapitalistische establishment belichaamt.
World Economic Forum
In werkelijkheid is The Great Reset niet meer of minder dan het meest recente grote thema, van Klaus Schwab, oprichter en directeur van het World Economic Forum, ditmaal met betrekking tot wederopbouw van de wereldeconomie na corona. Schwab meent dat we dit momentum moeten aangrijpen om de huidige vorm van kapitalisme te verbeteren. De pandemie heeft pijnlijk duidelijk gemaakt dat het kapitalisme enorme sociale en economische ongelijkheid heeft gecreëerd en ook de bittere noodzaak voor meer duurzaamheid is inmiddels tot Davos doorgedrongen.
Vandaar het plan om een betere vorm van kapitalisme na te streven voor een “eerlijkere, gezondere en groenere planeet”: Build Back Better. Daarbij zouden de 17 duurzame ontwikkelingsdoelen (de Sustainable Development Goals – SDG) van agenda 2030, het actieplan van de Verenigde Naties, leidraad moeten zijn. Er is volgens Schwab daarbij een grote rol weggelegd voor de mogelijkheden van de ‘Vierde Industriële Revolutie’ – de moderne smart technologieën als artificial intelligence, 3D-printen, 5G en ‘the internet of things’.
De ‘Great Reset’ werd in juni 2020 gelanceerd en was de afgelopen maanden het centrale thema van talloze artikelen, webinars, podcasts en video’s op de website van het World Economic Forum, een boek van meneer Schwab zelf en de jaarlijkse (deze keer vooral digitale) bijeenkomst in Davos afgelopen januari.
Capitalism rebranded
Niets nieuws onder de zon zou je denken. Jaarlijks bespreekt deze neoliberale ledenclub van het WEF – bestaande uit vertegenwoordigers van multinationals, de olie- en wapenindustrie en grote tech-bedrijven, van staatshoofden en bankiers tot wetenschappers – in Davos grote thema’s met klinkende namen als “Shaping the Post-Crisis World” (2009), “Rethink, Redesign, Rebuild” (2010), “The Great Transformation” (2012).
Ieder jaar bespreken zij grote hedendaagse problemen die zij meestal zelf veroorzaakt of vergroot hebben. Die eerlijke, groene wereld gaan deze megabedrijven dus niet bewerkstelligen ondanks de vele sociaal wenselijke woorden. Ze weigeren naar behoren belasting te betalen, regulering van de markt is uit den boze maar ze willen wel politiek bedrijven en beleid bepalen. Of dacht je dat BP en Shell het klimaat gaan redden? “The Great Reset” is in feite niet meer dan de zoveelste poging om het kapitalisme te rebranden zonder er ook maar iets aan te veranderen.
Er schuilt dus wel degelijk gevaar achter dit soort slogans. Het verhult de lelijke praktijk van het kapitalisme ,zoals een nog verder gaande roekeloze automatisering ten koste van werkgelegenheid, de hang naar nog meer massasurveillance omwille van onze gezondheid en veiligheid, de commercialisering van de natuur en de hele planeet en verdergaande monopolisering.
Complottheorie
Een gezonde dosis wantrouwen en oplettendheid is dus zeker op zijn plaats. Het gevaar is echter dat gerechtvaardigde kritiek aan legitimiteit verliest doordat deze vermengd raakt met fantasieverhalen.
Er doen allerlei wilde fantasieverhalen over The Great Reset de ronde. In de berichtgeving worden allerlei bronnen, al dan niet afkomstig van het WEF, uit de context gehaald, aan elkaar verbonden en opgeblazen. Daar zijn talloze voorbeelden van zoals ideeën dat Klaus Schwab met moderne technologieën mensen volledig overbodig wil maken, wil robotiseren en hun gedrag en gedachten wil sturen met artificial intelligence. Maar ook dat deze elite een mondiaal communistisch systeem wil invoeren met een universeel basisinkomen en kwijtschelding van alle schulden. En natuurlijk de verhalen over Bill Gates die erop uit zou zijn om de wereldbevolking te verkleinen met zijn vaccinaties of om mensen met een vaccin te chippen en hun DNA te veranderen.
Een filmpje van het WEF uit 2017 waarin een aantal experts voorspellen hoe de wereld er in 2030 mogelijk uit zal zien, is bijvoorbeeld een eigen leven gaan leiden. Daar komt het voor veel mensen angstaanjagende citaat vandaan: ‘you’ll own nothing and be happy’. Andere voorspellingen zijn dat er een miljard klimaatvluchtelingen zullen zijn en dat de westerse waarden tot het breekpunt op de proef zullen worden gesteld. Punten die uiteraard als een rode lap op de extreemrechtse stier werken. Het filmpje wordt (bijvoorbeeld door Viruswaarheid) breed verspreid alsof de geheime agenda achter The Great Reset laat zien.
Het is belangrijk om deze fantasieverhalen te ontkrachten, want ze spelen rechtse politici en het grootkapitaal in de kaart. Rechts probeert elk initiatief voor sociale en economische gelijkheid en klimaatbeleid verdacht te maken door het in verband te brengen met een mysterieuze kwaadaardige elite in Davos om elke stap naar sociale rechtvaardigheid en klimaatrechtvaardigheid te voorkomen. Het is niet voor niks dat Thierry Baudet tweet over The Great Reset en Henk Krol een kamerdebat heeft aangevraagd over #BuildBackBetter. We moeten ons niet voor het karretje van het rechts populisme laten spannen, maar blijven strijden tegen het neoliberalisme.
Socialisme.nu verwelkomt reacties, discussiebijdragen en ander commentaar van onze lezers. Plaatsing betekent uiteraard niet noodzakelijk dat we ermee instemmen. Ook reageren? Stuur ons een mailtje op reageren@socialisme.nu