Ingezonden: Geen westerse wapens naar Oekraïne!
In Oekraïne woedt de bloedigste oorlog op het Europese continent sinds 1940-1945. Er stierven al meer dan 150.000 soldaten, de meesten aan Russische kant. Beide zijden hebben tienduizenden gewonden en miljoenen Oekraïners zijn gevlucht naar Rusland en West-Europa.
Zelenski werd in 2019 verkozen na de tweede Euromaidan-protesten op een programma tegen corruptie en de elite. Zijn besprekingen met Moskou over de relatie met Oekraïne voorkwamen niet dat Rusland in 2022 binnenviel, nadat het al in 2014 het oosten en de Krim bezette. Dat waren toen daden van eenzijdige nationale onderdrukking. Het Russische imperialisme wil zijn economische en geopolitieke invloedssfeer handhaven. De Euraziatische Economische Unie en de toegang tot de Zwarte Zee zijn hierin leidmotieven.
Maar Oekraïne ligt op de grens van het westerse machtsblok van de EU en de NAVO. De langetermijnstrategie van het Westen – geleid door de VS – is gericht op een omsingeling van China en Rusland. Zo is de NAVO oostwaarts uitgebreid met 15 landen sinds 1999.
Directe militaire inmenging heeft de NAVO vermeden vanwege mogelijke escalatie en het gebruik van kernwapens. Maar op álle andere manieren steunt het Westen Oekraïne. De steunpakketten sinds begin 2022 bedragen inmiddels 200 miljard dollar. Daarnaast zijn er economische blokkades en sancties tegen Rusland ingesteld: imperialisme combineert militaire en economische macht.
De Oekraïense oorlog is zo een proxyoorlog geworden tussen het Westen en Rusland. (Dit is de officiële visie van de International Socialist Tendency, maar binnen de Nederlandse IS een minderheidsstandpunt.) Met de NAVO nog buiten bereik, is Oekraïne sinds juni 2022 kandidaat-lid van de EU. De neoliberale Zelenski wil Oekraïne veranderen in een ‘groot Israël’. Hij heeft in de noodtoestand verschillende partijen verboden en vakbonden beperkt. Ook Oekraïne ontvoert activisten om ze zonder proces op te sluiten.
Rond de Russische Revolutie van 1917 ontwikkelden Lenins bolsjewieken de politiek van het recht op zelfbeschikking. De mogelijkheid van onderdrukte landen om zich af te scheiden van een grote imperialist zagen zij als cruciaal om solidariteit te scheppen tussen arbeiders van verschillende nationaliteiten. Als een land zelfbeschikking krijgt, kunnen arbeiders ontdekken dat hun échte strijd met ‘hun’ kapitalisten en regering is. Het is een stap naar socialistische revolutie.
Maar de grote imperialisten én Zelenski geloven niet in zelfbeschikking. Er is nu – verklaarbaar – ook geen sociale beweging die daarvoor vecht. Er staat een de facto imperialistisch leger, deels geïntegreerd in de NAVO-commandostructuur, symmetrisch tegenover het Russische. Omdat imperialisten Oost- en West-Oekraïne willen inlijven, dreigt dit een langdurige en vernietigende oorlog te worden met permanent risico van escalatie.
Voor marxisten is de hoofdvijand hun eigen heersende klasse. Oppositie tegen de NAVO moet onze prioriteit zijn – niet het ‘recht’ van Oekraïne om zich bij het Westen te voegen onder de valse vlag van ‘zelfbeschikking’. Dat eerste ondermijnt het nationalisme waarop Poetin drijft het beste. Arbeiders hier en in Oekraïne betalen voor de wapenleveranties, de schaarste en de energiecrisis. Omdat westerse wapens het bloedbad alleen verdiepen, moeten we tegen hun levering zijn.
Solidariteit is belangrijk voor socialisten. Solidariteit met de linkse oppositie tegen Poetin én Zelenski. Duizenden Oekraïense mannen ontduiken de dienstplicht en houden elkaar via enorme Telegramgroepen op de hoogte waar de rekruteerders van het leger zijn. Zij weigeren te sterven voor het ‘Israël’ van Zelenski.
Als Poetin de oorlog militair wint, zal hij ontdekken dat Oekraïne niet zoals vanouds kan worden geregeerd. Onze hoop ligt bij een bevrijdingsbeweging van onderaf, die Poetins troepen ertoe kan brengen om hun geweren om te draaien.
Mark Kilian, Alkmaar
Mark Kilian is lid van de Internationale Socialisten.