Ingezonden: Amerikaanse draai op Oekraïne is retorisch
Donald Trumps retorische draai en zijn pogingen om Volodymyr Zelensky publiekelijk te vernederen onderstrepen een dynamiek waarvoor velen al sinds 2022 waarschuwen. De oorlog in Oekraïne is een proxyoorlog en het Oekraïense volk wordt gebruikt voor geopolitieke belangen.
Het standpunt dat de Internationale Socialisten (IS) aan het begin van de oorlog innamen, is dat de regering-Zelensky en haar eisen voor wapenleveringen (en EU- en NAVO-toetreding) een uitdrukking zijn van nationale zelfbeschikking en dat de oorlog primair een oorlog is van nationale zelfverdediging.
Critici van dit standpunt, waaronder een minderheid binnen de IS, hebben vanaf het begin betoogd dat het misleidend is om de Oekraïense staat, geregeerd door prowesterse oligarchen, gelijk te stellen aan volksverzet van onderaf. Het Zelensky-regime heeft de strijd voor zelfverdediging ondergeschikt gemaakt aan de belangen van het westerse imperialistische blok. Door de oorlogsinspanning te koppelen aan voortdurende Amerikaanse steun, heeft het het lot van Oekraïne in handen gegeven van Washington.
Nu Trump en Vladimir Poetin om tafel zitten voor vredesbesprekingen, wordt het bijna onmogelijk om te beweren dat de oorlog iets anders is dan een proxy-conflict. Het verloop ervan wordt niet bepaald door de Oekraïense arbeidersklasse, maar door concurrerende imperialistische machten.
Het artikel ‘Trump en Poetin proberen Oekraïne te verdelen’ in de Socialist #372 beweert dat Trump een scherpe breuk vertegenwoordigt. Ik ben het daar niet mee eens. Joe Biden was nooit geïnteresseerd in de bevrijding van Oekraïne. Militaire steun was altijd voorwaardelijk, gericht op het verzwakken van Rusland ter voorbereiding op een toenemend conflict met China, en het verzekeren van de opname van Oekraïne in de westerse invloedssfeer. Trumps agenda verschilt in toon, maar volgt dezelfde imperialistische logica. Als er een breuk is, is het in de manier waarop Trump met Rusland omgaat – in een poging het uit de invloedssfeer van China te halen – maar nog steeds met hetzelfde langetermijndoel om China te confronteren.
Het artikel verzet zich ook tegen een staakt-het-vuren of territoriale concessies. Hoe onbedoeld ook, dit komt neer op een oproep om de slachting onder de huidige omstandigheden voort te zetten. Het leidt ons af van de klassenstrijd en naar de logica van het militarisme, een logica die de Europese heersers volgen. Het artikel merkt op dat Zelensky’s beleid de oorlog impopulair heeft gemaakt onder Oekraïners, en lijkt te impliceren dat het beter zou zijn als mensen enthousiaster zouden zijn.
Maar de realiteit in Oekraïne is hard: oppositiepartijen verboden, vakbonden onderdrukt, linkse mensen gevangengezet. Weigeren om naar het front te gaan wordt bestraft met maximaal twaalf jaar gevangenisstraf – toch ontduiken Oekraïners in steeds grotere aantallen de dienstplicht, met schattingen van maximaal 200.000 deserteurs, die exponentieel toenemen in 2024 en 2025.
Het front is een vleesmolen. De TCC, verantwoordelijk voor mobilisatie, loert op elke straathoek in grote steden, vaak mannen slaand en ontvoerend om ze naar het front te sturen. Er is een wijdverbreide angst om te sterven en een groeiende haat tegen een heersende klasse die haar jeugd opoffert voor een uitputtende oorlog.
Als marxisten zouden we niet moeten meehuilen met het dominante verhaal of spotten vanaf de zijlijn, maar erdoorheen moeten snijden, de totaliteit bestuderen en met helderheid handelen in plaats van sentiment. Deze oorlog is een acute uiting van escalerende inter-imperialistische spanningen, een bedreiging voor onze klasse en de mensheid. De oorlog wordt gebruikt om een massale herbewapeningscampagne in het Westen te rechtvaardigen. Onbedoeld de imperialistische agenda van Oekraïne steunen, verzwakt onze positie als revolutionair socialisten, inclusief onze oppositie tegen bezuinigingen die worden opgelegd om een nieuwe wapenwedloop te betalen.
Wij zouden ons moeten verzetten tegen de consolidatie van Oekraïne in het Westen, door EU-toetreding, wapens, inlichtingen en militaire richtlijnen; de uitbreiding van de NAVO afwijzen; en helpen een anti-oorlogsbeweging op te bouwen die het opnieuw aanwakkeren van het militarisme van onze heersers begrijpt en ertegen ageert.
Heinz (pseudoniem), Groningen