INGEZONDEN: Afscheid van de SP – ‘politiek gaat altijd uit van identiteit’
Foto: Peter van der Sluijs
Het was jarenlang mijn partij, de SP. Met pijn in mijn hart nam ik afscheid, waarom leg ik hieronder uit.
Tijdens de laatste partijraden was er nogmaals nauwelijks ruimte om te spreken over racisme. Zelfs Rutte heeft toegegeven dat er institutioneel racisme in Nederland is. Maar de partijtop lijkt dit nog steeds geen fundamenteel probleem te vinden en wil er geen aandacht aan schenken. Geluiden van leden en afdelingen die er wél aandacht en actie voor willen, worden geminimaliseerd binnen de partij. Er wordt ze nét genoeg ruimte gegeven zodat de schijn ontstaat dat er intern ruimte is voor discussie. Maar dan, als er voor het grote publiek gesproken wordt; wordt het genegeerd en daarmee steun gegeven aan de ontkenners en de racisten zelf.
Black Lives Matter zegt ‘Het is Genoeg Geweest!’ en daar hebben ze gelijk in. Hoe is het mogelijk dat een socialistische partij die beweging niet luid en duidelijk steunt?
Ondertussen stemt en verwoordt de partij geregeld voorstellen waarbij mensen op afkomst en geloof uitgesloten worden, voorstellen afkomstig van de meest rechtse flank in de Kamer, zoals inzake het dubbele paspoort destijds, het bemoeilijken van gezinshereniging, het opsluiten van mensen in kampen, het opzetten van gewapende Europa grensbewaking (frontex), zwarte piet, etc. Het zijn voorstellen waarbij mensen die steun nodig hebben, op basis van hun afkomst of geloof uitgesloten worden van burgerrechten en buitengesloten worden.
De inspanningen van Renske Leijten rondom de kindertoeslagaffaire zijn geweldig en zeer terecht en laten temeer zien dat kleur en ‘ras’ een rol spelen, ook bij kwesties die op het blote oog enkel economisch van aard lijken. Haar inspanningen en resultaten in dezen vallen in het niet wanneer haar collega’s in de top nationalistische en racistische opvattingen ondersteunen; wanneer de top ontkent wat een feit is, dat politiek altijd van identiteit uitgaat.
Het ontkennen van racisme en discriminatie, het steunen van zulke voorstellen in de Kamer en doen van zulke uitspraken door de top, brengt de partij in de hoek van nationalistische (en racistische) politieke bewegingen en groepen. En daar wil je absoluut niet zijn als socialistische partij. Althans, dat zou ik denken.
Diversiteit is ver te zoeken in de partij, waarom zou dát toch zijn? Identiteit is niet statisch, het wordt door iedereen tezamen opgebouwd in het dagelijks leven. Net als onze cultuur en samenleving. De partij(top) houdt stevig vast aan een achterhaalde visie, die uitsluitend solidair is met de ‘Ander’ áls die zich wil aanpassen en voldoen aan alle (bureaucratische) opgestelde regels, het uitsluiten van burgerrechten op grond van afkomst, religie en ‘ras’ lijkt voor de SP geen probleem te zijn. Het probleem is een klassenprobleem roept de SP, maar dat is het al lang niet meer alleen. Nooit geweest. Klasse en ras zijn door en door verbonden. Het minimaliseren van ‘het probleem’ in de samenleving tot een eendimensionale oorzaak is kortzichtig. Immers, een witte arbeider heeft het zwaar, maar een moslimarbeider heeft het zwaarder. Een witte arme migrant heeft het moeilijk, maar een zwarte arme migrant nog meer. Witte jongeren met een dure auto kunnen het moeilijk hebben maar jongeren met een Marokkaanse uiterlijk met een dure auto nog moeilijker. De partij wil dit niet zien en diskwalificeert zich daarmee als hoopvol alternatief. Racisme is eeuwenoud en erg actueel. Het is innig verbonden met het kapitalisme en het geglobaliseerde marktsysteem waarin we leven. Een systeem dat draait op het uitbuiten van natuur en mens, om productie goedkoop te houden.
Racisme is net zo verbonden met dit systeem als het uitbuiten van mensen volgens hun sociale klassen, de armsten worden consequent het slechtst betaald en leven meer met discriminatie en racisme dan anderen. Het is een stevig instrument om het systeem in stand te houden. Zonder racisme zou het acuut wankelen en zelfs omvallen. Dus waarom niet stevig inzetten op het uitroeien van racisme? Waarom niet openlijk en volmondig bewegingen steunen die dat wél doen? Terwijl solidariteit wereldwijd zo nadrukkelijk urgent is? Hebben de werkers(arbeiders) en werklozen in Nederland soms niet meer gemeen met hen dan met die ene 1% rijken en machthebbers wereldwijd? Waarom niet volmondig steun geven aan wie zich met hart en ziel inzet tegen racisme, opkomt voor ongedocumenteerden, asielzoekers, vluchtelingen (of welke stempel de bureaucratische politiek voor steun behoevende mensen dan ook bedenkt). Waarom zich verzetten tegen het overduidelijke gegeven dat politiek altijd uitgaat van identiteit? Waarom vasthouden aan een klassiek wereldbeeld van vergane tijden, wetende dat de wereld veranderd is sinds Marx en de Koude Oorlog?
Van harte hoop ik, dat de SP-top het aandurft om zijn zelfgenoegzaamheid af te schudden en zelfreflectie toe te passen. Dat het aandurft om bewust te worden van het feit dat politiek altijd van identiteit uit gaat. Dat het met zijn vele populistische uitspraken en stemgedrag in de Kamer bijgedragen heeft aan het heersende racisme en uitsluiting. Dat het zichzelf kan hervinden, en zich aansluiten kan bij de (wereldwijde) sociale beweging tegen racisme, voor een ecosocialisme dat het leven in het algemeen centraal stelt en in visie, monde, doen en laten werkelijk een gelijkwaardige intersectionele, diverse samenleving nastreeft. Dat de grenzen van die samenleving niet meer de koloniale, ‘witte’ opgelegde politieke en economische grenzen zijn, maar de grenzen van fatsoen en respect voor het leven. Dat de SP top het verschil viert en niet meer gebruikt om grenzen te markeren. Ik wens de SP(top) een interne radicale verandering toe.
Alejandra Slutzky, Amersfoort.
Mensenrechtenactivist en voormalig kandidaat Kamerlid en fractiemedewerker van de SP.
Socialisme.nu verwelkomt reacties, discussiebijdragen en ander commentaar van onze lezers. Plaatsing betekent uiteraard niet noodzakelijk dat we ermee instemmen. Ook reageren? Stuur ons een mailtje op reageren@socialisme.nu