Imago activisme tegen de 1%

Tijdens de G8-protesten in 2005 liepen de Internationale Socialisten mee in de Make Poverty History-demonstratie. Wij lieten een anti-oorlogsgeluid horen, want George Bush bevond zich op enkele kilometers afstand.
19 september 2014

Janneke Prins

We hoopten dat hij door ons protest de G8-top zou ontvluchten per helikopter. Dat zou een krachtig signaal van solidariteit zijn voor de Irakese bevolking, toen midden in een oorlog. Tijdens die G8-top waren er ook activisten verkleed als clown die ludiek met stoffer en blik de overweldigende politiemacht afstoften. Wat de Yes Men doen, is een soort synthese van beide actievormen.

Ze werken met krachtige beelden en proberen verkeerde sujetten in deze wereld ‘af te stoffen’. De Yes Men, bestaand uit Andy Bichlbaum en Mike Bonanno, geloven in identity correction. Dat is niet hetzelfde als identity theft, waarbij je persoonlijke gegevens door een vreemde gehackt en misbruikt worden.

De expositie Out-Smarting Capitalism in Museum Het Domein in Sittard toont de bezoeker vooral veel filmfragmenten van de mediastunts van de Yes Men. Zoals de titel van de tentoonstelling zegt, passen de heren concreet het principe ‘ken je vijand’ toe.

Alle reclame en psychologisering van Corporate America draaien ze om in hun voordeel. Ze gebruiken dezelfde zalvende voice-overs en happy jingles om de 1 procent van deze wereld te ontmaskeren of voor schut te zetten.

Zo zie je bij binnenkomst meteen de affiches in het museumcafé met iconische beelden van onder andere Malcolm X, Emiliano Zapata en Che Guevara – allemaal in het rood-geel. De affiches zijn duidelijk een persiflage op de kindervriend van een grote hamburgerketen. Waarom de even typische afbeeldingen van belangrijke marxisten als Rosa Luxemburg of Vladimir Lenin ontbreken, is niet duidelijk.

Met hun actie rond het Bhopalschandaal bereikten de Yes Men meteen een miljoenenpubliek. In 2004 onderschepten ze een mail van de BBC aan Dow Chemical, dat werd uitgenodigd iets te zeggen over de giframp twintig jaar daarvoor: op 3 december 1984 stierven zeker tweeduizend mensen in het Indiase Bhopal nadat een gifwolk ontsnapte aan een Dow-fabriek.

De Yes Men gaven zich uit voor woordvoerders van Dow. Live op tv lieten ze weten dat er eindelijk schadevergoeding zou worden betaald aan alle slachtoffers en nabestaanden van wat nog altijd geldt als de grootste giframp ooit.

In vervolg daarop gaan ze naar Bhopal om na te gaan of ze nabestaanden hebben beledigd met hun ludieke tv-actie. Daar worden ze echter met open armen ontvangen.

Zoals een van de betrokkenen zegt: ’Dow geeft al twintig jaar niet thuis, dus die enkele uren hoop lieten ons even in de hemel rondwaren’. Alleen al deze actie terugzien is een bezoek aan de tentoonstelling waard.

Out-Smarting Capitalism in Het Domein, Sittard, is tot 30 november te zien. Elke eerste zondag van de maand is de entree gratis.